پروبیوتیک چیست؟

پروبیوتیک چیست؟ 

پروبیوتیک‌ها موضوع بسیار مهمی برای سلامت بدن هر انسانی هستند و نقش مهمی در تغذیه شما دارند. پروبیوتیک‌ها یا باکتری‌های مفید باعث سلامت دستگاه گوارش و تقویت سیستم ایمنی می‌شود. شاید برای شما هم سوال باشد که این موجود زنده در بدن چه فعالیتی انجام می‌دهد؟ دارای چه مزایای هستند؟ چه عوارضی دارند؟  هدف ما از نوشتن این مقاله آشنایی شما با پروبیوتیک می‌باشد.

آنچه در این مقاله به آن می‌پردازیم؟

• پروبیوتیک چیست؟
• فواید و مزایای پروبیوتیک
• غذاهای دارای پروبیوتیک
• عوارض پروبیوتیک
• پاسخگوی به سوالات شما

پروبیوتیک چیست؟

پروبیوتیک‌ها موجودات زنده، بسیار ریز و فعال میکروسکوپی هستند که خوردن آنها باعث تغییر در دستگاه گوارش شده و میزان سلامتی آن را بالا می‌برد. بیشتر افراد آن را به اسم باکتری مفید روده نیز می‌شناسند. این باکتری‌های مفید در بدن کمک به جلوگیری از تکثیر باکتری‌های بیماری زا شده و عملکرد سیستم ایمنی را تقویت می‌کند.

فواید و مزایای پروبیوتیک

پروبیوتیک‌ها باعث حفظ تعادل در کارکرد دستگاه گوارش می‌شود. برخی از عوامل باعث بر هم خوردن این تعادل می‌شود مانند:

• برنامه غذایی نامناسب
• وجود برخی بیماری‌ها 
• رشد بیش از حد باکتری
• مصرف آنتی بیوتیک‌ها

پروبیوتیک کمک به:

• کاهش التهاب و آلرژی
• تقویت سیسیتم ایمنی بدن
• کم شدن اضطراب و کمک به بهبود خلق و خو
• درمان اسهال ناشی از عفونت و یا آنتی بیوتیک‌ها
• بهبود و کاهش علائم سندروم روده تحریک پذیر ( اسهال یا یبوست در پی استرس زیاد)

تاثیر پروبیوتیک بر معده:

پروبیوتیک در معده می‌تواند به هضم بهتر غذا کمک کند و رفلاکس اسید معده را کاهش می‌دهد چرا که رفلاکس اسید معده به دستگاه گوارش مرتبطت می‌باشد این پدیده زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده به سمت مری برگردد و باعث ناراحتی مری می‌گردد و می‌تواند منجر به آن شود. درمان‌های زیادی برای درمان رفلاکس معده وجود دارد که مصرف پروبیوتیک یکی از راه‌های کمکی برای درمان آن می‌باشد.

تاثیر پروبیوتیک بر روده:

وجود برخی از باکتری‌ها در روده باعث تشکیل ویتامین K و اسیدهای چرب می‌شود. این اسیدهای چرب در منبع غذایی سلول‌های پوشش دهنده روده بزرگ هستند. آن‌ها یک سد قوی روده‌ای ایجاد می‌کنند که به جلوگیری از ورود مواد مضر همانند ویروس‌ها و باکتری‌ها کمک می‌کنند از طرف دیگر نیز پروبیوتیک‌ها می‌توانند در درمان سندروم روده تحریک پذیر نقش مهمی ایفا ‌کنند.

تاثیر پروبیوتیک بر اسهال:

اسهال یک بیماری شایع و معمولا کوتاه مدت است که بسیاری از افراد چند بار در سال آن را تجربه می‌کنند. ماست‌های دارای پروبیوتیک‌ باعث کمک در برابر انواع مختلف اسهال در اثر عفونت‌ها، بیماری کرون و یا در اثر استرس و اضطراب تشکیل شود، می‌کند؛ با این حال اگر به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستید (مصرف برخی از لبنیات ممکن است باعث اسهال شود) در این مورد می‌توانید به جای آن به سراغ ماست‌های دارای پروبیوتیک بروید.

تاثیر  پروبیوتیک بر یبوست:

پروبیوتیک‌ها یک انتخاب محبوب بوده و می‌تواند باعث کنترل مدیریت در یبوست شود؛ این باکتری‌های سالم با افزایش تولید اسیدهای چرب کم کمک به کاهش PH روده بزرگ شده و باعث افزایش متابولیسم نمک صفراوی می‌شود که همین امر منجر می‌شود یبوست کاهش پیدا کند.

تاثیر پروبیوتیک بر نفخ شکم:

ممکن است در اوایل مصرف مکمل‌های پروبیوتیک و یا غذاهای دارای پروبیوتیک دچار نفخ شوید ولی زمانی که میکروبیوم‌های روده‌ی شما به تعادل برسند این عوارض به طور کامل از بین خواهد رفت.

تاثیر پروبیوتیک بر افسردگی:

وجود باکتری‌های مفید در بدن برای سلامت روان بسیار مفید می‌باشند. مصرف پروبیوتیک‌ها ممکن است مفید باشند اما جایگزین درمان، دارو یا سایر درمان‌های افسردگی نمی‌شوند. ممکن است پس از شروع مصرف پروبیوتیک‌ها متوجه بهبود علائم خود  شوید. اما مهم آن است که همچنان با درمان‌های دیگر همراه باشید.

تاثیر پروبیوتیک بر تقویت سیستم ایمنی بدن:

به طور کلی برای تقویت سیستم دفاعی بدن باید از مکمل‌ها و انواع داروهای تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده کرد. پروبیوتیک‌ها نیز به تقویت سیستم ایمنی بدن نیز کمک می‌کنند زیرا میکروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند که در شرایط خاص، برای سلامتی بدن انسان مفید هستند.

تاثیر پروبیوتیک بر بیماری قلبی و عروقی:

پروبیوتیک‌ها ممکن است کمک به کاهش کلسترول و فشار خون به سلامت قلب کنند. برخی از باکتری‌ها در روده باعث کاهش کلسترول خون می‌شود و شما را از خطر بیماری‌ سکته قلبی دور نگه می‌دارد.

تاثیر پروبوتیک بر فشار خون:

تاثیر پروبیوتیک‌ها بر فشار خون و سلامت کلی بیماران و همچنین مکانیسم‌هایی که توسط آن پروبیوتیک‌ها می‌توانند بر فشار خون و سلامت تاثیر بگذارند.

تاثیر پروبیوتیک بر پوست:

پروبیوتیک‌ها می‌توانند برای سلامت پوست نیز ضروری باشند. میکروبیوم پوست با ایجاد آکنه ارتباط مستقیم دارد. درست مانند میکروبیوم روده، باکتری‌های خوب و بد روی پوست وجود دارد و یافتن تعادل مناسب می‌تواند سلامت پوست را بهبود بخشد. شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد پروبیوتیک‌های خوراکی و تغییرات رژیم غذایی نقش مهم در درمان آکنه خواهد داشت.

غذاهای دارای پروبیوتیک

• موز
• ماست
• مارچوبه
• سیز، پیاز
• تره فرنگی
• انواع توت‌ها
• انواع ترشی‌ها
• میزو ( یک چاشنی ژاپنی تخمیر دانه‌های سویا ) 
• کیمچی ( یک غذای کره‌ای با چاشنی‌های مفید و مغزی برای افزایش پروبیتک بدن) 
• نوشیدنی کفیر، معروف به دوغ کفیر( تخمیر شیر توسط یک ماده حاوی مخدر، باکتری و پروتئین شیر)

غذاهای تخمیر شده گزینه عالی می‌باشند زیرا حاوی باکتری‌های مفید هستند که بر اساس قند و یا فیبر طبیعی موجود در غذا رشد می‌کنند.

عوارض پروبیوتیک

به طور کلی پروبیوتیک‌ها برای کسانی که از سلامت عمومی برخوردارند، بی خطر محسوب می‌شوند. عوارض پروبیوتیک بسیار نادر است و شاید فقط به صورت علائم گوارشی خفیف مانند نفخ بروز پیدا کنند. کسانی که از داروهای حاوی کورتون استفاده می‌کنند بهتر است برای مصرف پروبیوتیک از پزشک خود مشورت بگیرند زیرا ممکن است با عوارض جدی مانند عفونت همراه باشد.

نکات مهم:

پروبیوتیک‌ها انواع مختلفی دارند، اما همه انواع آن‌ها خواص و مزایایی که در بالا ذکر شده را ندارند. به طور مثال ممکن است که یک نوع از پروبیوتیک‌ها کارکرد خاصی داشته باشد و فواید آن تنها برای یک عضو بدن باشد.

نکات قابل توجه شامل:

مطمئن شویم پروبیوتیک مربوطه برای رفع مشکل سلامتی مورد نظرمان مناسب است. شرایط نگهداری مندرج روی بسته بندی آن را مطالعه کنیم زیرا برخی از پروبیوتیک‌ها در یخچال نگهداری می‌شود. تاریخ انقضای مکمل پروبیوتیک اهمیت زیادی دارد و با گذشت زمان از تاریخ تولید، تعداد پروبیوتیک زنده مئجود در مکمل کاهش می‌یابد.

سوالات شما

مکمل پروبیوتیک برای چه افرادی مورد نیاز است؟

پروبیوتیک به طور کلی در حفره دهان . دستگاه گوارش یافت می‌شود. به شما کمک می‌کند دستگاه گوارش سالم‌تری داشته داشته باشید. با افزایش سن، تعداد باکتری‌ها در بدن به طور طبیعی کاهش پیدا می‌کند. این می‌تواند ناشی از رژیم غذایی، استرس، مصرف آنتی بیوتیک، شرایط سلامتی و دلایل دیگر باشد. مصرف پروبیتیک‌‎ها ممکن است به بازیابی باکتری‌ها در بدن شما کمک کند. پروبیوتیک‌ها باکتری‌های زنده هستند. آنها به برخی غذاها، داروها، مکمل‌های غذایی و سایر مصحولات اضافه می‌شوند.

مصرف پروبیوتیک برای چه افرادی مشکل زاست؟

برخی افراد نباید پروبیوتیک مصرف کنند، یا در صورت مصرف ممکن است علائم بدتری را تجربه کنند، مانند مبتلا به رشد بیش از حد باکتری‌های روده کوچک یا افرادی که به مواد تشکیل دهنده مکمل حساس هستند. با این حال این بستگی به نوع دز مصرف، فرمول محصول، کیفیت محصول و ذخیره سازی دارد.

اگر چه برای سلامتی بدن نیازی به مصرف پروبیوتیک ندارید، اما این موجودات زنده فواید بسیار زیادی دارند. پروبیوتیک‌ها باعث هضم بهتر غذا شده و از بدن شما در برابر باکتری‌های مضر و خطرناک محافظت می‌کند. پروبیوتیک‌ها دارای ویژگی‌های دیگری مانند درمان سندروم روده تحریک پذیر، جلوگیری از عفونت روده‌ای، کمک به درمان زخم معده، پیشگیری از بروز عفونت‌های قارچی بانوان و تقویت سیستم ایمنی بدن می‌باشد.

منبع:  Mayo Clinic