حالت تهوع بارداری؛ بهترین روش‌های کاهش و‌ درمان خانگی آن

حالت تهوع بارداری؛ بهترین روش‌های کاهش و‌ درمان خانگی آن

دوران بارداری برای هر زن یکی از حساس‌ترین و پرچالش‌ترین دوره‌های زندگی او به حساب می‌آید. در این دوران، یکی از مشکلات رایج که بسیاری از زنان تجربه می‌کنند، حالت تهوع است. در اغلب موارد این علامت در سه ماهه اول بارداری بروز کرده و می‌تواند تاثیرات زیادی بر سلامت جسمی و روانی مادر بگذارد.

با وجود اینکه حالت تهوع بارداری بیشتر موقتی بوده، اما ممکن است منجر به ایجاد نگرانی‌های جدی و کاهش کیفیت زندگی شود. در این مقاله از دکتر لوکس، به بررسی علل و نشانه‌های تهوع بارداری و همچنین راهکارهای پیشگیری و درمان آن پرداخته خواهد شد.

منظور از حالت تهوع بارداری چیست؟

حالت تهوع در دوران بارداری وضعیتی است که در آن زنان باردار دچار احساس تهوع و گاهی استفراغ می‌شوند. این حالت به طور معمول در روز‌های اول بارداری رخ می‌دهد و می‌تواند همراه با سایر علائم نظیر خستگی، سردرد، تغییرات در اشتها و حساسیت به بوها باشد.

گرچه این نشانه‌‌ها ممکن است طبیعی به نظر برسند، اما در موارد شدید و طولانی‌مدت، ممکن است نیاز به مشاوره پزشکی داشته باشند. ویژگی‌های مهم حالت تهوع بارداری عبارتند از:

• حالت تهوع مداوم در طول روز
• تاثیر منفی بر کیفیت خواب و فعالیت‌های روزانه
• استفراغ‌های مکرر که می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن و کاهش وزن مادر شود

آگاهی و شناخت دقیق علائم و علل بروز تهوع بارداری می‌تواند به زنان کمک نماید تا این دوره را با آرامش بیشتری پشت سر بگذارند و از روش‌های مناسب به منظور کاهش علائم بهره‌مند شوند.

علل بروز حالت تهوع بارداری چیست؟

حالت تهوع در دوران حاملگی یکی از علائم شایع و متداول بوده که اغلب زنان باردار در اوایل بارداری آن را تجربه می‌نمایند. این حالت ممکن است به دلایل مختلفی به وجود آید که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

• تغییرات هورمونی

در طول دوره بارداری، بدن دچار تغییرات هورمونی شدیدی شده که این تغییرات به ویژه افزایش سطح هورمون hCG (هورمون بارداری) و استروژن می‌تواند مرکز تهوع در مغز را تحریک نماید و موجب بروز حالت تهوع و استفراغ گردد. این وضعیت به ویژه در سه ماهه اول بارداری شایع‌تر خواهد بود.

• تغییرات در سیستم گوارش

هورمون‌های بدن نه تنها بر مغز تاثیر می‌گذارند، بلکه بر سیستم گوارشی هم تاثیرات بسیار زیادی می‌گذارند. در واقع، این تغییرات منجر به کند شدن حرکت دستگاه گوارش و احساس سنگینی در معده شده که این امر می‌تواند موجب تهوع و ناراحتی‌های گوارشی گردد.

• حساسیت به بو

یکی از علائم و نشانه‌های برجسته تهوع در بارداری، حساسیت شدید به بوها و برخی از طعم‌هاست. اغلب زنان باردار در این دوران حساس نسبت به برخی بوهای خاص اعم از بوی غذا، عطر یا محیط‌های مختلف حساس‌تر می‌شوند. این حساسیت می‌تواند منجر به تهوع و حتی استفراغ شود.

• تغییرات در سطح قند خون

کاهش قند خون در دوران بارداری می‌تواند سبب بروز حالت تهوع گردد. بسیاری از زنان احساس ضعف و سرگیجه خواهند داشت که در راستای تغییرات سطح قند خون ایجاد شده و این خود می‌تواند موجب تهوع و حتی استفراغ گردد.
 

• استرس و اضطراب

استرس و اضطراب در این دوران حساس می‌توانند شدت علائم تهوع را افزایش دهند. نگرانی‌های مربوط به بارداری و همچنین تغییرات در زندگی می‌توانند بر وضعیت جسمی و روحی تاثیر داشته و منجر به تشدید علائم ناخوشایند مانند تهوع شوند.

• عوامل ژنتیکی و ارثی

مطالعات حاکی از آن است که زنان باردار که در خانواده خود تجربه تهوع بارداری دارند، احتمال بیشتری برای بروز این مشکل خواهند داشت. این به معنای آن است که ژنتیک در بروز تهوع بارداری تاثیرگذار خواهد بود.

• تغییرات در رژیم غذایی

رژیم غذایی و همچنین سبک زندگی در دوران بارداری ممکن است موجب تشدید یا کاهش حالت تهوع شوند. مصرف وعده‌های غذایی سبک و غذاهای کم‌چرب می‌تواند به کاهش تهوع کمک نمتید، در حالی که مصرف غذاهای چرب وضعیت را بدتر می‌کند.

تمامی عوامل ذکر شده ممکن است به طور همزمان یا جداگانه بر یکدیگر تاثیر داشته و موجب بروز حالت تهوع در این دوران بارداری شوند. این وضعیت در اغلب موارد موقتی بوده و با گذشت زمان کاهش می‌یابد.

روش‌های تشخیص حالت تهوع بارداری

به منظور تشخیص حالت تهوع در دوران بارداری، پزشک در‌ اغلب موارد، ابتدا به بررسی سوابق بیمار و علائم او می‌پردازد و سپس معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. در بعضی مواقع، ممکن است انجام آزمایش‌های تکمیلی نیز مورد نیاز باشد:

• معاینه بالینی

نخست، متخصص با توجه به تاریخچه بارداری و همچنین شدت علائم، وضعیت بیمار را ارزیابی می‌نماید. این معاینات می‌تواند به تشخیص اینکه آیا علائم ناشی از بارداری هستند یا علت دیگری دارند، کمک نماید.

• آزمایشات خون

آزمایش خون به منظور سنجش سطح هورمون‌های مرتبط با بارداری مانند hCG و استروژن انجام می‌گیر‌د. این آزمایش‌ها می‌توانند حاکی از پیشرفت بارداری و تغییرات هورمونی در بدن باشند.

• ارزیابی وضعیت هیدراتاسیون بدن

در مواردی که حالت تهوع و استفراغ به صورت تکرار شونده رخ می‌دهد، بررسی سطح الکترولیت‌ها و وضعیت هیدراتاسیون بدن از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود. این آزمایش‌ها کمک می‌کنند تا در صورت بروز کم‌آبی یا نوسانات الکترولیتی، پزشک اقدامات لازم را به موقع انجام دهد.

روش‌های موثر در پیشگیری از حالت تهوع بارداری

به منظور کاهش تهوع در بارداری، تغییرات بیشتری در شیوه زندگی و رژیم غذایی می‌تواند مفید باشد. در ادامه، نکات بیشتری جهت کاهش حالت تهوع بارداری ارائه می‌شود:

• استفاده از درمان‌های طبیعی

زنجبیل: زنجبیل به عنوان یکی از مواد طبیعی به کاهش تهوع کمک چشمگیری می‌کند. می‌توانید از دمنوش زنجبیل استفاده نمایید.

دمنوش نعناع: نعناع نیز می‌تواند به آرامش معده کمک نموده و تهوع را تا حد زیادی کاهش دهد. می‌توانید از دمنوش نعناع مصرف نمایید یا چند برگ نعناع تازه بجوید.

• تغییرات در نوع و زمان غذا

خوردن غذاهای با پروتئین بالا: مصرف پروتئین‌ها به کاهش علائم تهوع منجر می‌شود. غذاهایی اعم از مرغ، تخم‌مرغ یا لوبیا می‌توانند گزینه‌های بسیار مناسبی باشند.

اجتناب از غذاهای با طعم و بوهای قوی: غذاهایی که بو یا طعم تندی دارند، ممکن است منجر به تشدسد تهوع شوند.

این مقاله را از دست ندهید: در بارداری چی بخوریم؟ تغذیه دوران بارداری

• کاهش استرس

بروز‌استرس و نگرانی ممکن است تهوع را تشدید کنند. به منظور کاهش استرس، روش‌های زیر مفید هستند:

تمرینات تنفسی: نفس‌ عمیق می‌توانند به کاهش استرس کمک بسزایی کنند. انجام تمرینات تنفسی همچون تنفس عمیق از دیافراگم می‌تواند مفید باشد.

مدیتیشن یا یوگا: انجام‌ تمرینات یوگا و مدیتیشن به کاهش استرس و آرامش ذهن کمک نموده که می‌تواند تهوع را تا حد زیادی کم کند.

• استراحت و خواب کافی

استراحت: هنگام خوابیدن یا استراحت، می‌توانید با استفاده از بالش‌های اضافی از حالت نیمه نشسته استفاده نمتیید تا فشار روی معده کم شده و تهوع کمتر شود.

 عدم انجام فعالیت‌های سنگین پس از غذا: فعالیت‌های سنگین پس از مصرف وعده غذایی می‌تواند معده را تحریک نموده و تهوع را بدتر کند.

• مشاوره با پزشک

در صورتی که حالت تهوع شما شدید، طولانی‌مدت و ادامه دار باشد، مشاوره با پزشک به منظور بررسی احتمال مشکلات دیگر مانند کمبود ویتامین یا مشکل در گوارش ضروری خواهد بود.

در نهایت. این تغییرات در رژیم غذایی و شیوه زندگی می‌توانند به کاهش تهوع در دوران حاملگی منجر شده و راحتی بیشتری برای مادر فراهم آورند.

درمان‌های خانگی برای کاهش تهوع بارداری

در کنار اقدامات پیشگیرانه، کمک گرفتن از درمان‌های طبیعی و خانگی می‌تواند اثرات زیادی در کاهش علائم حالت تهوع بارداری داشته باشد.

• دمنوش نعناع

نعناع با دارا بودن خواص آرام‌بخش و تسکین‌دهنده‌ای برای دستگاه گوارش به کاهش تهوع و بهبود هضم غذا کمک کند.

• کمپرس سرد

قرار دادن کمپرس سرد بر روی پیشانی می‌تواند در مواقعی که احساس سرگیجه و تهوع شدید است، به کاهش ناراحتی کمک بسزایی نماید.

• دمنوش زنجبیل

زنجبیل به‌ عنوان یک درمان طبیعی برای رفع حالت تهوع بارداری شناخته شده است. مصرف دمنوش زنجبیل یا اضافه نمودن آن به وعده‌های غذایی می‌تواند علائم تهوع را تسکین دهد.

• مصرف پروبیوتیک‌ها

مصرف ماست و سایر منابع پروبیوتیکی در نهایت می‌توانند به تنظیم عملکرد دستگاه گوارش و کاهش علائم تهوع منجر شود.

این روش‌ها می‌توانند به تسکین تهوع بارداری کمک کنند، اما همواره مشاوره با متخصص پیش از استفاده از هر درمانی الزامی خواهد بود.

درمان‌های پزشکی برای رفع حالت تهوع بارداری

در صورت شدت یافتن حالت تهوع در دوران بارداری، عدم نتیجه درمان‌های خانگی، ممکن است نیاز به درمان‌های دارویی از سوی پزشک وجود داشته باشد. در اینجا به برخی از روش‌های پزشکی برای مدیریت این وضعیت اشاره می‌گردد:

• داروهای ضد تهوع

در موارد شدیدتر، متخصص ممکن است داروهای ضد تهوع با دوز مناسب را تجویز نموده تا علائم به‌سرعت کاهش یابد و از مشکلاتی مانند کم‌آبی بدن جلوگیری گردد.

• تنظیم سطح هورمونی بدن

در صورتی که تهوع ناشی از تغییرات هورمونی باشد، پزشک ممکن است دوز هورمونی را تنظیم نموده یا از درمان‌های مکمل هورمونی جهت کنترل علائم استفاده نماید.

• مکمل‌های ویتامینی

ویتامین B6 (پیریدوکسین) به‌ عنوان مکملی جهت کاهش تهوع مورد استفاده قرار می‌گیرد. مصرف این ویتامین می‌تواند در کاهش شدت تهوع موثر و کارآمد باشد.

• جلوگیری از کم‌آبی بدن

در صورتی که حالت تهوع شدید همراه با استفراغ مکرر باشد، پیگیری وضعیت مایعات بدن و تزریق مایعات به‌منظور جلوگیری از کم‌آبی ممکن است ضروری خواهد بود.

نکات نهایی و مهم درباره حالت تهوع در دوران بارداری

• بررسی دقیق علائم

در صورت تغییرات ناگهانی و همچنین شدت یافتن نوع علائم، پیگیری و ثبت علائم آن‌ها می‌تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص صحیح‌تری داشته باشد و در صورت لزوم درمان به موقع آغاز گردد.

• مراقبت از نیازهای جسمی

مادران باردار میبایست به نیازهای فیزیکی خود توجه ویژه‌ای داشته باشند. در واقع، استراحت منظم، نوشیدن آب به میزان کافی و پیروی از یک رژیم غذایی متعادل از اصول مهم در مدیریت تهوع دوران بارداری محسوب می‌شوند.

• مشاوره پزشکی

با وجود اینکه بسیاری از علائم ناشی از تهوع بارداری طبیعی و موقتی هستند و به مرور رفع می‌شوند اما در صورت استمرار یا شدت یافتن، مراجعه به متخصص زنان  به منظور بررسی وضعیت و دریافت مشاوره‌های مناسب، ضروری خواهد بود.

• استفاده از روش‌های طبیعی

روش‌های خانگی مانند مصرف دمنوش نعناع و زنجبیل و استراحت در محیط آرام می‌توانند به کاهش علائم کمک چشمگیری کنند، اما اقدامات ذکر شده باید تحت نظر متخصص و در کنار درمان‌های پزشکی صورت گیرد.
 

سخن پایانی

در آخر، در این مقاله، به طور کامل و جامع به بررسی تهوع دوران بارداری پرداخته شده است. عواملی نظیر حساسیت به بو، تغییرات هورمونی، استرس و حتی مسائل ژنتیکی و ارثی به عنوان دلایل احتمالی بروز این وضعیت بررسی شدند.

علاوه بر این، علائم متداول و نحوه تشخیص دقیق آن‌ها، در کنار راهکارهایی جهت پیشگیری از جمله اصلاحات در تغذیه و سبک زندگی توضیح داده شده است. در نهایت، درمان‌های خانگی و پزشکی برای کاهش تهوع بارداری به طور مفصل مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین کپسول اهورا لاف را نیز ببینید.

سوالات متداول درباره حالت تهوع بارداری

آیا همه زنان حالت تهوع بارداری را تجربه می‌کنند؟

خیر، اگرچه تهوع بارداری یک نشانه متداول در اوایل بارداری بشمار می‌رود، اما شدت و میزان آن در زنان مختلف متفاوت خواهد بود. برخی از زنان ممکن است از این علامت به شدت رنج ببرند، در حالی که برخی دیگر به هیچ عنوان دچار آن نمی‌شوند.

چه زمانی حالت تهوع در این دوران کاهش می‌یابد؟

در بیشتر موارد، حالت تهوع بارداری در پایان سه ماهه اول کاهش می‌یابد اما در بعضی از زنان این حالت ممکن است تا مراحل بعدی بارداری ادامه داشته باشد، هرچند شدت آن اغلب کاهش پیدا می‌کند.

برای کاهش حالت تهوع بارداری چه بخوریم؟

برعایت یک رژیم غذایی متعادل، مصرف وعده‌های کوچک و منظم، پرهیز از غذاهای چرب و تند در کنار نوشیدن مایعات به اندازه کافی می‌تواند شدت تهوع بارداری را کاهش دهد.

آیا مصرف داروهای ضد تهوع برای زنان باردار بی‌خطر است؟

شایان به ذکر است که داروهای ضد تهوع در صورتی که تحت نظر پزشک و با دوز مناسب تجویز شوند، عموماً بی‌خطر هستند. با این وجود، زنان باردار باید از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنند و همواره با پزشک خود مشورت نمایند.