ارتباط کمبود ویتامین‌ و خارش پوست بدن

ارتباط کمبود ویتامین‌ و خارش پوست بدن؛

خشکی پوست، علت اصلی خارش بدون بثورات یا تغییرات دیگر در پوست بشمار می‌رود. هرچند، کمبود ویتامین نیز می‌تواند با خشکی پوست مرتبط باشد. خارش پوست به دلایل متعددی ایجاد می‌شود و ممکن است همراه با یا بدون بثورات، در قسمت‌های محدود یا سراسر بدن رخ دهد. تشخیص دقیق و درست علت خارش بسیار حائز اهمیت است تا درمان مناسب صورت گیرد.

کمبود چه ویتامین‌هایی موجب خارش بدن می‌شود؟

در بعضی موارد، کاهش سطح برخی از ویتامین‌های ضروری در بدن ممکن است موجب بروز مشکلاتی شود و خشکی پوست یکی از علائمی است که ممکن است ظاهر شود. در ادامه، به بررسی این ویتامین‌ها خواهیم پرداخت:

• ویتامین A

وجود ویتامین A جهت حفظ سلامت پوست بسیار حائز اهمیت است و می‌تواند تأثیرات بسزایی بر روی پوست به همراه داشته باشد. در حقیقت ویتامین A نقش مهمی در سنتز سبوم یا همان چربی که به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کند، دارد. کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به خشکی پوست و در نهایت موجب خارش آن شود.

کمبود ویتامین A ممکن است باعث بروز کراتوز پیلاریس شود که با ظاهر شدن برجستگی‌های کوچک روی پوست، اغلب در بازوها، ران‌ها و گونه صورت همراه است. در برخی موارد، این برجستگی‌ها همراه با خارش نیز هستند.

جهت تأمین ویتامین A در رژیم غذایی خود، می‌توانید از منابع غذایی اعم از جگر، کدو حلوایی، ماهی، محصولات لبنی، تخم‌مرغ، و میوه‌ها و سبزیجاتی با رنگ نارنجی و زرد که حاوی بتاکاروتن، پیش‌ساز ویتامین A استفاده نمایید.

• ویتامین B

وقتی به موضوع اینکه کدام ویتامین باعث خارش بدن می‌شود، می‌پردازیم ویتامین B نیز جز ویتامین‌هایی است که باید مورد بررسی قرار گیرد. کمبود ویتامین B تأثیر مستقیمی بر خارش بدن ندارد؛ اما می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند خشکی پوست شود که ممکن است باعث خارش پوست شود.

بنابراین، متخصص پوست و مو به افرادی که علائم التهاب پوست و آکنه دارند، توصیه می‌کنند که انواع ویتامین B، به‌ویژه B12 را مصرف کنند. کمبود سه نوع از اعضاء این خانواده ویتامین‌ B در بدن می‌توانند منجر به مشکلات پوستی و در نتیجه خارش بدن شوند.

• ویتامین C

ویتامین C جهت سنتز کلاژن (پروتئینی که ساختار پوست را تشکیل می‌دهد) بسیار حائز اهمیت است. کمبود ویتامین C می‌تواند منجر به اختلال در تولید کلاژن شود و در نتیجه باعث خشکی پوست و در نهایت خارش بدن گردد. برای جلوگیری از کمبود ویتامین C و تقویت سلامت پوست مصرف منابع غذایی حاوی ویتامین C در رژیم غذایی بسیار حائز اهمیت است. برخی از منابع غذایی خوب که می‌توانند ویتامین C را فراهم کنند، شامل مرکبات (مانند پرتقال، لیمو و گریپ فروت)، توت فرنگی، کیوی، فلفل دلمه‌ای، کلم بروکلی و گوجه فرنگی هستند.

• ویتامین D

کمبود ویتامین D می‌تواند به مشکلات پوستی مانند خشکی پوست، التهاب، آکنه، عفونت و در نتیجه خارش بدن منجر شود. ویتامین D با اتصال به سلول‌های ایمنی بدن، تعداد سلول‌های مهاجم را کاهش داده و باعث تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهابات، آکنه و خارش‌های ناشی از آن می‌شود.

نور خورشید به عنوان منبع اصلی ویتامین D شناخته می‌شود، اما برخی افراد به دلیل شرایط کاری یا جغرافیایی قادر به دریافت مقدار کافی نور خورشید نیستند. بنابراین، توصیه می‌شود که از منابع غذایی مانند ماهی تن، لبنیات، جگر گاو، قزل‌آلا، زرده تخم‌مرغ و برای تأمین ویتامین D استفاده کنند. این ویتامین موجب کاهش التهابات بدن و بازسازی استخوان‌ها خواهد شد.

• ویتامین E

ویتامین E دارای خواص فراوانی است که شامل تقویت سیستم ایمنی بدن و ترمیم پوست می‌شود. این ویتامین به علت آنتی‌اکسیدان بودن، بافت‌های آسیب دیده را ترمیم کرده و در ساخت کلاژن نقش دارد. کمبود ویتامین E می‌تواند باعث ضعف سیستم ایمنی بدن و بروز بیماری‌های خودایمنی مانند پسوریازیس با خارش همراه شود. برخی از اگزماهای پوستی که به خارش منجر می‌شوند، نیز ممکن است ناشی از استرس و ضعف سیستم ایمنی باشند.

اگرچه کمبود ویتامین E اغلب رخ نمی‌دهد، اما کاهش آن در بدن ممکن است عوارضی همچون خارش پوستی و اختلال در انعقاد خون را ایجاد کند. روغن‌های گیاهی مانند روغن بادام، فندق، آفتابگردان و آووکادو از بهترین منابع ویتامین E هستند که در رفع خارش‌های پوستی نقش دارند.

• زینک 

فقدان زینک در بدن می‌تواند به تغییرات پوستی منجر شده و عامل ایجاد اگزما باشد. بیماران مبتلا به درماتیت آتوپیک که با خارش و خشکی پوست روبرو هستند، نیز ممکن است کمبود زینک داشته باشند. زینک بیشتر در مواد پروتئینی مانند گوشت یافت می‌شود. برای حفظ سلامت پوست، می‌توانید از مکمل‌هایی مانند قرص زینک استفاده نمایید.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله رابطه کمبود ویتامین و ‌پوسته پوسته شدن پوست را نیز مطالعه نمایید.

آیا پایین بودن سطح آهن باعث خارش بدن می‌شود؟

کمبود آهن ممکن است با خستگی، ضعف در گردش خون، ریزش مو و سندرم پای بی‌قرار همراه باشد. علاوه بر این، خارش پوست نیز می‌تواند به علت کمبود آهن در بدن رخ دهد. در صورتی که فقدان آهن عامل اساسی خارش باشد، مصرف آهن قابل توجه می‌تواند خارش را کاهش دهد.

منابع غذایی حاوی آهن شامل غذاهای حیوانی و گیاهی هستند، اما منابع حیوانی مانند گوشت قرمز و صدف، آهن بدن را فراهم می‌کنند که بدن به راحتی می‌تواند آن را جذب کند. از طرف دیگر، مصرف اسفناج، کلم پیچ و عدس همراه با غذاهایی که حاوی ویتامین C هستند (مانند فلفل، کلم بروکلی و مرکبات)، جذب آهن را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود که بتوانید از مزایای بیشتری بهره‌مند شوید.

سایر علل خارش پوست

خارش پوست ممکن است علت‌های متعدد داشته باشد که به جز کمبود ویتامین و مواد معدنی، شامل موارد زیر است:

1. سرطان پوست و تغییرات پوستی ناشی از آن
2. نیش حشرات و واکنش‌های آلرژیک ناشی از آن
3. خشکی پوست که می‌تواند باعث تحریک و خارش آن شود
4. اختلالات سیستم عصبی مانند ام‌اس (MS) که می‌تواند خارش پوست را تحریک کند
5. بیماری‌هایی مثل کم خونی، دیابت، مشکلات کلیوی، تیروئید و سایر بیماری‌های مرتبط
6. بیماری‌های پوستی مانند گال، اگزما، پسوریازیس، درماتیت، کهیر و سایر بیماری‌های مشابه
7. عوامل روانشناختی مانند افسردگی، اضطراب و وسواس فکری که ممکن است باعث خارش پوست شوند
8. آلرژی و حساسیت به مواد مختلف مانند مواد غذایی، آلودگی هوا، آلرژی به محصولات شیمیایی و غیره

با‌ توجه به علت احتمالی خارش پوست، تشخیص دقیق و درمان بستگی به عامل اساسی دارد. بنابراین، مراجعه به پزشک متخصص پوست برای تشخیص صحیح و درمان مناسب اهمیت دارد.

عوارض مصرف بیش از حد ویتامین‌ها

استفاده بیش از حد از ویتامین‌ها ممکن است منجر به عوارض خطرناک شود. به عنوان مثال، برخی افراد به منظور جلوگیری از سرماخوردگی، به مصرف ویتامین C روزانه می‌پردازند. اما پزشکان بیان کرده‌اند که مصرف بیش از حد این ویتامین ممکن است خطراتی را برای فرد به همراه داشته باشد و حداکثر مقدار مصرف ویتامین C حدود 2000 میلی‌گرم در روز است. در صورتی که فرد در طول یک روز بیش از این مقدار ویتامین C مصرف کند، ممکن است علائمی مانند سردرد، استفراغ، بی‌خوابی و ترش شدن دهان تجربه کند. همچنین، مصرف غیرمجاز این ویتامین ممکن است منجر به اسهال شود.

روش‌های درمانی برای خارش پوست بر اثر کمبود ویتامین‌ها

جهت درمان خارش بدن ناشی از کمبود ویتامین، تغذیه خود را اصلاح کنید. منظور از اصلاح تغذیه افزودن مواد غذایی حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند میوه و سبزیجات به رژیم غذایی است. همچنین، می‌توانید با استفاده از مولتی ویتامین، سطح ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن خود را افزایش دهید. در هنگام خرید مولتی ویتامین، توصیه می‌شود محصولی را انتخاب کنید که شامل ویتامین‌ها و مواد معدنی مربوط به این متن باشند.

سخن پایانی

خارش به احساس رنجش و سوزش در پوست اطلاق می‌شود. این حس فقط به احساس خارش پوست ختم نمی‌شود بلکه فرد را دچار ملافگی می‌کند. دلایل متعددی برای ایجاد خارش پوست وجود دارد و بدن از این راه استفاده می‌کند تا به شما بگوید که وضعیت بدن شما به خوبی پیش نمی‌رود. یکی از دلایل خارش پوست کمبود برخی ویتامین‌هاست که در مقاله بدان اشاره نمودیم.