مهم‌ترین تاثیرات کبد چرب بر پوست و مو؛
کبد چرب به عنوان یک بیماری که می‌تواند خطرات و پیامدهای متعدد، گاهی نیز غیرمعمول را به دنبال داشته باشد، شناخته شده است. در حالی که زردی، خستگی، قرمز شدن کف دست‌ها، بیماری‌هایی مرتبط با شکم و زردی از جمله علائم رایج این بیماری هستند. یکی از مهم‌ترین نشانه‌های آن تغییرات در پوست و مو است که اغلب توسط بیماران مورد غفلت واقع می‌شود.
منظور از بیماری کبد چرب چیست؟
بیماری کبد چرب، همانطور که نامش بیان می‌کند، به وضعیتی اشاره دارد که در آن چربی به مقدار زیادی در کبد جمع شده باشد. کبد در حالت عادی وظیفه دفع سموم و تولید صفرا که برای هضم پروتئین‌ها ضروری است را بر عهده دارد. وقتی کبد حاوی 5 تا 10 درصد وزن خود به شکل چربی باشد، به آن کبد چرب گفته می‌شود. این شرایط می‌تواند تاثیرات مخربی بر بدن داشته باشد و نکته نگران کننده این است که به طور معمول هیچ نشانه هشدار دهنده‌ای پیش از بروز ندارد.
علائم بیماری کبد چرب
در ادامه به بررسی مهم‌ترین علائم بیماری کبد چرب خواهیم پرداخت:
- ریزش شدید موها
- اسکلروز چشمان به رنگ زرد
- پرش مکرر پلک چشم راست
- احساس سوزش و بازگشت اسید معده
- حالات عصبانیت و تمایل به پرخاشگری
- احساس طعم بد و تلخ در دهان هنگام صبح
- ظهور جوش‌ها بر روی صورت، پشت و بازوها
- دردهای مچ پا و تجربه پیچ‌خوردگی‌های مکرر
- زرد شدن زیر بغل لباس و بوی نامطبوع عرق
- لکه‌های کک و مک و تیرگی روی پوست صورت
- احساس سوزش و گزگز در نوک انگشتان دست و پا
- خونریزی‌های غیرعادی و شدید در دوران قاعدگی زنان
- احساس خارش و مورچه‌خوردگی در نواحی مختلف بدن
تاثیرات کبد چرب بر پوست و مو
در ادامه به بررسی تاثیرات کبد چرب بر پوست و مو خواهیم پرداخت:
- آنژیومای عنکبوتی
گشاد شدگی موضعی رگ‌ها که در نزدیکی مویرگ‌های مرکزی قرار دارند و همچنین قرمزی در کف دست‌ها و صورت از نشانه‌هایی هستند که ممکن است به بیماری‌های کبدی اشاره داشته باشند. گرچه این علائم قطعا نشان از این بیماری نیستند. کبودی پوست نیز در برخی مواقع به عنوان یکی از نشانه‌های اختلالات کبدی ظاهر می‌شود.
- احساس خارش پوست
خارش پوست بدن، به ویژه در قسمت‌های انتهایی و مناطقی که با لباس‌های تنگ در تماس هستند و افزایش آن در شب، یکی از شایع‌ترین نشانه‌های پوستی مرتبط با بیماری‌های کبدی است. در مراحل بسیار پیشرفته بیماری کبد، ممکن است خارش کاهش یابد. علت خارش در این بیماری‌ها، انسداد مجاری صفراوی و تجمع مواد صفراوی در کیسه صفرا و مجاری است که سپس به جریان خون راه پیدا کرده و علائمی چون زردی و یرقان را بر روی پوست ایجاد می‌نمایند.
قرمزی کف دست‌ها نیز می‌تواند نشانه‌ای از بیماری کبدی حاد یا مزمن باشد، که اغلب در اثر بیماری‌های کبدی پیشرفته ناشی از مصرف الکل دیده می‌شود. خارش مداوم می‌تواند منجر به آثاری از خراشیدگی بر روی پوست شود. همچنین، رنگ پوست متمایل به خاکستری یا ارغوانی تیره ممکن است به دلیل تجمع آهن در پوست باشد که نشان‌دهنده بیماری هموکروماتوز است. در این بیماری، آهن اضافی در کبد تجمع یافته و عملکرد طبیعی آن را مختل می‌نماید.
- ایجاد لکهای پوستی
وجود برخی از باورهای نادرست در رابطه با ارتباط لکه‌های قهوه‌ای پوست با بیماری‌های کبدی نیاز به درمان دارد. گاهی اوقات، لکه‌های قهوه‌ای که در زمان بارداری بر روی پوست ظاهر می‌شوند و به آن‌ها لکه‌های بارداری گفته می‌شود که اشتباهاً به عنوان نشانه‌ای از بیماری کبدی تلقی می‌شوند در حالی که هیچ ارتباطی با کبد ندارند. به همین ترتیب، لکه‌های قهوه‌ای کک و مک نیز با بیماری‌های کبدی مرتبط نیستند و نباید به عنوان علامتی از این بیماری‌ها در نظر گرفته شوند. البته، در موارد نادر، ممکن است علائم پوستی مثل لکه‌های ریز قرمز یا پوسته پوسته شدن به عنوان نشانه‌هایی از بیماری‌های کبدی مشاهده شود.
- تغییر رنگدانه‌‌های پوست
یرقان که به زردی پوست و سفیدی چشم‌ها منجر می‌شود، از نشانه‌های شناخته شده بیماری‌های کبدی است. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که کبد نتواند بیلی‌روبین را به طور موثر دفع نماید. زردی ابتدا در سفیدی چشم‌ها و کام دهان قابل مشاهده است و به تدریج پوست را نیز درگیر می‌کند.
تغییر رنگ به خاکستری تیره، بیشتر در نقاطی از پوست که در معرض نور آفتاب قرار دارند، دیده می‌شود و می‌تواند به صورت لکهای یا گسترده باشد. گاهی اوقات نزدیک لب‌ها و دور چشم‌ها به شکل لکه‌های بارداری ظاهر می‌شود و گاهی شبیه به کک و مک است. در برخی موارد، تغییر رنگ فقط در چین‌های کف دست مشاهده می‌شود. در مردان، تیرگی نوک پستان‌ها به همراه بزرگ شدن آن‌ها و کوچک شدن بیضه‌ها دیده می‌شود. همچنین، کم‌رنگ شدن پوست به صورت نقطه‌ای گاهی اوقات رخ می‌دهد.
- تغییرات در مو و ناخن‌ها
موها در برخی نواحی بدن نازک و ریزش پیدا می‌کنند. الگوی رشد مو در ناحیه تناسلی آقایان به شکلی می‌شود که به الگوی رشد مو در خانم‌ها شباهت دارد. ناخن‌ها دچار سفید شدن خواهند شد که در آن بخش بالایی ناخن سفید و قسمت پایین‌تر صورتی است (ناخن Terry) یا ممکن است باندهای سفید رنگی به صورت عرضی روی ناخن ظاهر شوند (باندهای Muehrke). همچنین، ممکن است ناخن‌ها به شکل چنگکی درآیند یا صاف و قاشقی شکل شوند. پوست نیز ممکن است دچار ترک‌هایی شبیه به ترک‌های حاملگی را در نواحی ران‌ها، باسن و بخش تحتانی شکم شود.
همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله چگونه کبد تمیز داشته باشیم؟ را نیز مطالعه نمایید.
آیا کودکان هم دچار کبد چرب می‌شوند؟
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که مشکلاتی نظیر فشار خون بالا، دیابت و کبد چرب تنها مختص بزرگسالان است؛ در حالی که واقعیت این است که این بیماری‌ها از سنین پایین‌تر و به علت سندرم متابولیک شکل می‌گیرند. متأسفانه، بسیاری از والدین به اندازه کافی به سلامتی فرزندانشان اهمیت نمی‌دهند و به راحتی به آن‌ها فست فود و خوراکی‌های ناسالم می‌دهند. علت اصلی بروز فشار خون بالا، دیابت و کبد چرب در دوران بزرگسالی، در دوران کودکی نهفته است.
آیا کبد چرب منجر به مرگ می شود؟
کبد، عضوی حیاتی در بدن است که جایگزینی ندارد. بنابراین، لازم است با استفاده از روش‌های موجود، به حفظ و سلامتی کبد اهمیت دهیم. عدم توجه به کبد می‌تواند منجر به بیماری‌های مختلفی شود، از جمله کبد چرب، دیابت نوع 2، چاقی شکم، سیروز کبدی، هپاتیت، سندرم متابولیک، چربی خون بالا، کبد الکلی و کبد غیر الکلی.
عدم توجه به نکات پیشگیری و درمان کبد چرب موجب افزایش شیوع این بیماری می‌شود. با پیشرفت کبد چرب، عملکرد کبد نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. به این معنا که به جای حذف سموم، مواد ضروری برای بدن حذف می‌شود و سموم در بدن انباشته می‌شوند.
در صورتی که بیماری کبد درمان نشود، ممکن است بیماری‌های مزمن دیگری در بدن شروع شود و در نهایت به مرگ تدریجی فرد منجر شود. همچنین، بیماری کبد ممکن است به سکته قلبی یا سکته مغزی ختم شود. بنابراین، ضروری است بیماری‌های کبد را درمان کرده و اقدامات لازم برای حفظ سلامتی کبد را انجام دهید.
روش‌های درمانی برای کبد چرب
به منظور درمان و بهبود کبد چرب، نیاز است اختلالات زمینه‌ساز درمان شوند. برای درمان کبد چرب، داروهای مختلفی مانند متفورمین عرضه شده‌اند که تأثیر قطعی آن‌ها هنوز ثابت نشده است.
علاوه بر داروها، تغذیه مناسب و ورزش منظم نیز از راهکارهای موثر برای بهبود کبد چرب است. کاهش سی درصدی کالری مصرفی، ورزش روزانه و مصرف میوه و سبزیجات اثرات مثبتی بر روی این بیماری دارند. در کبد چرب، مقاومت به انسولین شایع بوده و داروهایی که مقاومت به انسولین را درمان می‌کنند مانند متفورمین می‌توانند بهبود آنزیم‌های کبدی را به همراه داشته باشند.
با این حال، میبایست توجه داشت که کاهش ناگهانی وزن، این اختلال را تشدید می‌کند. همچنین، ویتامین E با دوز 400 میلی‌گرم در روز می‌تواند بهبود آنزیم‌های کبدی و کاهش آسیب به سلول‌های کبدی را به همراه داشته باشد اما به دلیل خطر افزایش بیماری‌های قلبی، مصرف دراز مدت آن توصیه نمی‌شود.
در کودکان، علل زمینه‌ای شامل کواشیورکور، دیابت، سوء جذب چربی، اضافه وزن، ماراسموس، بیماری ویلسون و سیستیک فیبروزیس میبایست مهار و درمان شوند. به طور کلی، اهمیت حفظ و بهبود سلامتی کبد برای جلوگیری از بروز بیماری‌های مختلف و بهبود کیفیت زندگی فرد بسیار مهم است.
خوراکی‌های مفید برای درمان کبد چرب
نتایج تحقیق نشان می‌دهد که دو الگوی غذایی، یعنی الگوی غذایی معلول و الگوی غذایی سنتی، با خطر بیشتر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی مرتبط هستند. در الگوی غذایی معلول، مصرف مواد شیرین مانند شیرینی‌ها، برنج، نان سفید، بیسکویت به همراه استفاده بیش از حد از این مواد، می‌تواند عامل افزایش خطر کبد چرب غیر الکلی باشد. به علاوه، الگوی غذایی سنتی که شامل مصرف بیشتر ادویه‌ها و گوشت قرمز است، نیز با افزایش خطر ابتلا به کبد چرب مرتبط است.
همچنین، استفاده از الگوی غذایی بر پایه سبزیجات و لبنیات کمتر، می‌تواند باعث کاهش خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی شود. به عبارت دیگر، در افرادی که مصرف روزانه بیشتری از لبنیات و سبزیجات را در برنامه غذایی‌شان دارند، خطر ابتلا به کبد چرب کمتر است.
سخن پایانی
کبد چرب دو نوع الکلی و غیر الکلی دارد. در نوع الکلی، مصرف زیاد الکل می‌تواند عامل ایجاد آن باشد. اما در نوع غیر الکلی، چاقی، دیابت و جراحی بای پس معده (کوچک کردن معده) می‌توانند عوامل اصلی باشند. همچنین، رژیم غذایی پرچرب، مصرف داروها و افزایش کلسترول نیز می‌توانند به افزایش ریسک ابتلا به کبد چرب منجر شوند. در برخی موارد، علائمی مانند تغییرات روی پوست و مو نیز مشاهده می‌شود.
دیدگاه شما