رازهایی که باید درباره عفونت قارچی واژن بدانید؛
کندیدا آلبیکنس یک نوع مخمر است که به عنوان یک قارچ به طور طبیعی در واژن زنان حضور دارد. این قارچ همراه با سایر باکتریها به حفظ تعادل طبیعی واژن کمک مینمایند. در شرایط خاص، این تعادل ممکن است مختل شده و کندیدا بیش از حد رشد نموده و عفونت را ایجاد کند. نوسانات هورمونی، شستشوی واژن با مواد صابونی و استرس میتوانند عواملی باشند که رشد این قارچ را تحریک کنند.
منظور از عفونت قارچی واژن چیست؟
عفونت قارچی واژن (Vaginal yeast infection) به علت رشد بیش از حد قارچهای کندیدا در واژن رخ میدهد که میتواند منجر به تحریک، ترشحات غیرمعمول و خارش شدید در ناحیه واژن و فرج شود. این نوع عفونت، به عنوان کاندیدیازیس واژینال نیز شناخته میشود و برای بانوان بسیاری در زمانهای مختلف اتفاق میافتد یا به عبارتی دیگر هر زن حداقل یک بار چنین عارضهای را تجربه کرده است.
عفونت قارچی واژن به عنوان یک عفونت آمیزشی شناخته نمیشود، اما خطر ابتلا به آن در اولین فعالیتهای جنسی منظم افزایش مییابد. علاوه بر این، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد این نوع عفونت ممکن است از طریق تماس دهانی تناسلی نیز منتقل شود.
درمان عفونتهای قارچی واژن با داروهای مناسب میتواند به طور مؤثری این مشکل را حل نماید. درصورتی که عفونتهای قارچی مکرر دارید، یعنی چهار بار یا بیشتر از این میزان در یک سال، ممکن است پزشک متخصص دوره درمانی بلند مدتتر و برنامه درمانی کاملتری را برای شما در نظر بگیرد.
آشنایی با علائم و نشانههای عفونت قارچی واژن
به عنوان اولین نشانه، ترشحات واژن یکی از نشانههای رایج عفونت قارچی بشمار میرود که میتواند سفید و گاهی به رنگ سبز یا زرد باشد و ممکن است در مقدار مختلفی مشاهده شود.
به طور معمول خارش و سوزش در ناحیه تناسلی منجر به احساس تورم در این ناحیه و تجربه خارش و سوزش شدید میشود بهطوریکه این نشانهها ممکن است در هنگام رابطه جنسی یا ادرارکردن شدت یابند.
در صورت ابتلا به عفونت قارچی، ممکن است بوی نامطبوعی حس شود اما این علائم ممکن است در بیماریهای دیگر نظیر واژینوز باکتریایی هم دیده شوند. جهت تشخیص دقیق و ارائه درمان مناسب و به موقع، پزشک متخصص زنان آزمایش ترشحات را پیشنهاد میشود.
علل بروز عفونت قارچی واژن در زنان
در حقیقت، عفونت قارچی واژن به دلایل متعددی ایجاد میشود، از جمله استفاده از محصولات نامناسب بهداشتی، عدم رعایت بهداشت یا شستشوی نادرست ناحیه تناسلی و مشکلات داخلی مانند بیماریهای خاص. عواملی که میتوانند منجر به عفونتهای مکرر قارچی در واژن شوند، به شرح زیر است:
- مصرف آنتیبیوتیکها: این داروها میتوانند باکتریهای مفید موجود در واژن را از بین ببرند و تعادل طبیعی را برهم بزنند.
- استفاده از دوشها و اسپریهای واژینال: استفاده از محصولات گفته شده میتواند تعادل واژن را تغییر داده و به بالا رفتن خطر عفونت قارچی کمک کند.
- تغییرات طبیعی در هورمونها: برای مثال در دوران یائسگی، بارداری و شیردهی یا استفاده از قرصهای ضدبارداری که میتوانند تعادل هورمونی واژن را تحت تأثیر قرار دهند.
- دیابت کنترلنشده: بالا رفتن قند در غشاهای مخاطی واژن به محیطی مناسب برای رشد مخمرها تبدیل میشود، بهطوریکه دیابت کنترلنشده ممکن است عاملی برای عفونتهای قارچی بشمار رود.
- ضعف سیستم ایمنی بدن: در صورتی که سیستم ایمنی بدن شما ضعیف باشد، مخمرهای موجود در واژن بهطور نامطلوب و بدون کنترل میتوانند رشد کنند، بهطوریکه برای افرادی که به عنوان اچ آی وی مثبت تشخیص داده شدهاند یا دارای اختلالات دیگر سیستم ایمنی، این مسئله خطرناکتر است.
عفونت قارچی واژن را چگونه تشخیص دهیم؟
جهت تشخیص عفونتهای قارچی واژن، متخصص ابتدا سابقه پزشکی شما را بررسی مینماید. این بررسی شامل سوالاتی درباره تاریخچه عفونتهای مخمر واژن یا سایر عفونتهای مقاربتی قبلی شما میشود. در مرحله بعد، یک معاینه لگنی انجام میشود که در آن پزشک دیوارههای واژن و دهانه رحم شما را بررسی میکند و به بررسی علائم خارجی عفونت، از جمله مناطق اطراف دهانه ورودی واژن و ترشحات خروجی میپردازد. در صورت لزوم، نمونهبرداری از سلولهای واژن شما صورت میگیرد که به آزمایشگاه جهت تحلیل بیشتر ارسال میگردد. اغلب این روند برای زنانی که به طور مکرر با عفونت قارچی واژن روبرو میشوند یا به درمان مقاوم نیاز دارند، توصیه و تجویز میشود.
همچنین پیشنهاد میشود مقاله هرآنچه باید درباره تست پاپ اسمیر برای دختران بدانید را نیز مطالعه نمایید.
چه زمان برای درمان عفونت قارچی واژن به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر همراه با عفونت قارچی واژن، ترشحات بدبو، خونریزی و نشانههای دیگر غیرمعمول داشته باشید، بهتر است فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. در صورتی که علائم شما شدت یافت و یا با عفونتهای مکرر و شدید روبرو هستید، نیاز به مشاوره پزشکی دارید.
در صورتی که علائم عفونت قارچی واژن را تجربه میکنید یا ممکن است دچار آن شوید، بهتر است به متخصص زنان مراجعه نمایید. علاوه بر آن، در صورتی که در یک سال، چهار بار یا بیشتر با عفونت قارچی واژن مواجه شدهاید که این وضعیت را کاندیدیازیس واژنال عودکننده مینامند، نیاز به استفاده از داروهای ضد قارچ به مدت تا 6 ماه ممکن است داشته باشید.
راهکارهای درمانی عفونت قارچی واژینال
پزشک متخصص زنان ممکن است درمان این نوع عفونت را با مصرف قرصهای خوراکی یا داروهای واژینال پیشنهاد دهد:
قرص فلوکونازول به عنوان یک گزینه مناسب برای درمان عفونتهای واژن است که بیشتر خانمها نیاز به استفاده یک دوز از آن دارند. با این حال، در صورتی که خانمها دارای عفونتهای پیچیده هستند، مانند مشکلات پزشکی زمینهای، عفونتهای قارچی مکرر یا علائم شدید، ممکن است نیاز به دوز دوم داشته باشند که سه روز پس از مصرف دوز اول اعمال میشود.
در اغلب موارد، درمان عفونت قارچی واژینال شامل استفاده از کرم یا قرصهای واژینال است که با استفاده از اپلیکاتور، در هنگام خواب، به واژن وارد میشوند. علاوه بر داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه نیز موجود هستند، اما باید حتماً قبل از استفاده از آنها از پزشک خود مشورت بگیرید. درمانهای یک، سه و هفت روزه در همان اندازه موثر هستند. مدت درمان تجویزی بستگی به شدت عفونت فرد بیمار خواهد داشت.
پیشگیری از ابتلا به قارچ واژن
اغلب عفونت قارچی واژن خطرناک نیست، اما میتواند باعث عدم راحتی در فرد مبتلا شود. جهت پیشگیری از آن، میتوانید به نکات زیر توجه کنید:
- عدم استحمام با آب بسیار داغ
- اجتناب از مصرف برخی داروها
- استفاده از لباسهای آزاد و لباس زیر نخی
- عدم استفاده از تامپون یا نوار بهداشتی عطری
- رعایت رژیم غذایی مناسب و فعالیتهای ورزشی مداوم
- عدم استفاده از دوش واژینال به دلیل خطر از بین بردن باکتریهای مفید
- در صورت مبتلا بودن به دیابت، کنترل میزان قند خون به منظور حفظ سطح متعادل آن
سخن پایانی
تقریباً سه نفر از هر چهار زن در طول عمر خود حداقل یک بار با عفونت قارچی مواجه میشوند. به طور معمول عفونت قارچی واژن با علائمی اعم از ترشحات سفید رنگ، خارش و سوزش در ناحیه تناسلی و درد و سوزش هنگام ادرار همراه است. دیگر علائم شامل درد هنگام رابطه جنسی، تورم و قرمزی در ناحیه تناسلی، و درد مزمن در ناحیه لگن میشود. این عفونت با نامهای کاندیدیازیس ولوواژینال یا واژینیت قارچی نیز شناخته میشود و بیشتر در افرادی که به بهداشت ناحیه تناسلی خود نظارت کافی ندارند، رخ میدهد.
دیدگاه شما