مکمل استئوکینون چیست و چه کاربردی دارد؟

مکمل استئوکینون چیست و چه کاربردی دارد؟

مکمل کلسیم حاوی  ویتامین های K₂ و D₃ می باشد که در سلامت استخوان و پیشگیری از بیماری‌های استخوانی مانند استئوپروز (پوکی استخوان) و شکستگی‌ها نقش به سزایی دارد. همانطور که می‌دانیم استئوپروز از جمله شایع‌ترین بیماری‌های استخوانی است که درآن تخریب بافت استخوانی و کاهش توده‏ استخوانی (تعداد و اندازه‏‌ی تیغه‏‌های استخوانی بافت استخوانی کاهش می‏‌یابد) مشاهده می‌شود.

این بیماری با افزایش سن مرتبط می باشد. خوشبختانه با انجام اقداماتی خاص می‌توان شانس بروز این بیماری را تا حد قابل ملاحظه‌ای کاهش داد و از بروز شکستگی‌های استخوانی که در بسیاری از موارد سبب ناتوانی فرد می‌شود جلوگیری کرد. مکمل استئوکینون به سبب داشتن ویتامین K₂ در پیشگیری و درمان این بیماری‌ها مکانیسمی متفاوت داشته است.

ویتامین k₂ چیست؟

ویتامین k₂ از دسته ویتامین‌های محلول در چربی می‌باشد که عموماً به وسیله باکتری‌ها تولید می‌شود و در مواد غذایی کمتر یافت می‌گردد. مطالعات بالینی جدید ، از فواید ویتامین K₂ برای سلامت استخوان حکایت دارند و تاثیر مصرف این ویتامین به مدت حداقل 6 ماه را در کاهش از دست رفتن توده استخوانی و افزایش غلظت مواد معدنی استخوان نشان داده اند.

نقش استئوکینون در سلامت استخوان‌ها

ویتامین K₂ موجود در این محصول بطور شگفت انگیزی سبب خروج کلسیم از خون و رگ ها، و ذخیره آن در بافت استخوانی می‌شود. مطالعات جدید نشان داده‌اند که مصرف مکمل کلسیم به تنهایی ، و بدون حضور ویتامین K₂ سبب رسوب کلسیم در بافت‌های نرم و رگ ها می‌گردد. ویتامین K₂ با فعال کردن استئوکلسین (پروتئین استخوانی وابسته به ویتامین K₂) ماتریکس استخوانی را فراهم کرده، در نتیجه بستری مناسب برای نگهداری کلسیم ایجاد می‌کند.

(کلسیم بطور موثری به استخون باند می‌شود) و از این طریق کلسیم بطور موثری در بافت استخوانی ذخیره می‌شود. ویتامین D₃ (فرم فعال ویتامین D ) موجود در این محصول جذب کلسیم و فسفر را افزایش می‌دهد و از سوی دیگر تولید استئوکلسین ( پروتئین تشکیل دهنده استخوان ) توسط استئوبلاست ها را افزایش می‌دهد. پوکی استخوان یا استئوپروز طبق تعریف انجمن ملی بهداشت یک اختلال اسکلتی است که بیشتر در دوران کهنسالی بروز می‌کند و ویژگی بارز آن کاهش استحکام استخوان بوده و فرد را در معرض خطر شکستگی استخوان قرار می‌‌دهد.

از دست‏ دادن استخوان‏‌ها به طور خاموش و بی‏ سر و صدا اتفاق می‏‌افتد و اغلب هیچ علامتی تا زمان رخ دادن شکستگی وجود ندارد. در زنان پوکی استخوان از 35 سالگی شروع شده و با افزایش سن و شروع منوپوز تشدید می‌شود. استخوان‌های ستون فقرات ، ران و لگن از شایع ترین محل‌های شکستگی هستند. همانطور که می­ دانیم در مورد روش‌های پیشگیری و درمان استئوپروز تحقیقات بسیاری انجام شده و مجموعه‌ای از فاکتورها و عوامل به عنوان ریسک فاکتور و حذف آن‌ها به عنوان روش‌های موثر برای کنترل و پیشگیری بیماری محسوب شده است. در میان عوامل متعددی که فراهم کننده زمینه ایجاد بیماری هستند ، کمبود دریافت کلسیم و ویتامین D بسیار برجسته‌اند و در نتیجه بخشی از پروتوکل درمانی جهت پیشگیری و درمان استئوپروز، مصرف مکمل‌های حاوی کلسیم و ویتامین D است.

اما بر طبق نتایج حاصل از آخرین مطالعات انجام شده ، مشخص شده که مصرف کلسیم به تنهایی و بدون حضور ویتامین ₇₋ ₂ K (مناکینون 7) نه تنها در جایگیری کلسیم در استخوان و بهبود شرایط بیماری موثر واقع نمی‌شود، بلکه ممکن است با کلسیفیکاسیون و رسوب کلسیم در عروق خونی همراه باشد. حال ببینیم ویتامین K₂₋₇  در این روند چه نقشی دارد؟ وظیفه اصلی جذب و قرار دادن کلسیم در بافت‌های استخوانی بر عهده پروتئینی بنام استئوکلسین است که در سلول‌های استخوان‌ساز (استئوبلاست) تولید می‌شود. پروتئین استئوکلسین برای فعال شدن و انجام عملکرد خود نیاز به ویتامین K₂₋₇ دارد و در حضور این ویتامین قادر به جذب و نشاندن کلسیم در استخوان می‌شود.

علاوه بر این ، استئوکلسین فعال نقش ممانعتی در برابر سلول‌های استخوان خوار (استئوکلاست) دارد و از تخریب استخوان توسط آن ها جلوگیری می‌کند. در صورت کمبود یا فقدان ویتامین k₂₋₇ ، این پروتئین فعال نشده و در نتیجه کلسیم جذب استخوان نمی‌شود و در خون باقی می‌ماند. اگر کلسیم در جای درست خود یعنی استخوان‌ها قرار نگیرد منجر به عوارض متعددی می‌شود که رسوب آن در عروق خونی و سخت شدن جدار رگ‌ها ، رسوب در مفاصل و سختی غضروف‌ها و همچنین رسوب در کلیه و ایجاد سنگ‌های کلیوی از جمله این عوارض می‌باشند. جالب است بدانیم که ویتامین K₂₋₇ علاوه بر فعال کردن استئوکلسین ، گروه دیگری از پروتئین‌ها را نیز فعال می‌کند که این پروتئین ها در بافت‌های نرم مانند جدار عروق و غضروف‌ها وجود دارند و نقش آن‌ها محافظت از بافت در مقابل کلسیفیکاسیون و رسوب کلسیم در آن هاست.

 با توجه به مجموعه این عوامل ، مشخص شده که مصرف مکمل‌های کلسیم به تنهایی ، بیشتر زمینه کلسیفیکاسیون عروق و بافت‌های نرم را فراهم می‌کند تا جبران کمبود کلسیم استخوان و بهبود پوکی آن‌ها را به همین دلیل است که امروزه پس از انجام مطالعات متعدد توصیه می‌شود که ویتامین K₂₋₇ بعنوان یکی از میکرومغذی‌های مهم در برنامه غذایی افراد وارد شده و حتی محققان به سازمان غذا و دارو (FDA) پیشنهاد داده‌اند تا از این ویتامین برای غنی کردن غذاهای عموم مردم استفاده شود. بررسی‌ها و مطالعات انجام شده نیز مزایای استفاده از ویتامین K2-7 را در بهبود تراکم استخوانی و همچنین کاهش بیماری‌های قلبی عروقی به اثبات رسانده است. در مطالعه‌ای که در ژورنال تغذیه BGN در سال 2011 به چاپ رسیده است، تاثیر مصرف K2-7 در افزایش فعالیت استئوکلسین و بهبود مینرالیزه شدن و تراکم استخوان‌ها ثابت شده است. 

بعلاوه، نتایج حاصل از مطالعه روتردام (Rotterdom) که طی ده سال روی گروه 4807 نفری مردان و زنان بالاتر از 55 سال انجام شده ، نشان می‌دهد که مصرف ویتامین K2-7 به 50% کاهش کلسیفیکاسیون عروق، 50% کاهش مرگ ومیر ناشی از بیماری‌های عروقی و 25% کاهش کل موارد مرگ و میر در مقایسه با عدم مصرف این ویتامین منجر شده است. بنابراین باید طبق نتایج حاصل از سال‌ها بررسی محققان پیش رفت و فراموش نکرد که گرچه حضور کلسیم در بدن برای تقویت ساختار استخوان و دندان‌ها ضروری است ، اما مهم تر از آن هدایت صحیح این ماده به جایگاه مورد نظر است.

مصرف کلسیم بدون همراهی ویتامین K2-7 تنها تسهیل کننده تجمع آن در بافت‌های نرم به خصوص در عروق خونی و نه در جایگاه اصلی آن، یعنی استخوان‌ها خواهد بود. پس اکنون که به پشتوانه تجربیات و پژوهش‌های محققان نقش ویتامین K2-7 در پیشگیری و درمان پوکی استخوان و همچنین جلوگیری از بیماری‌های قلبی عروقی به اثبات رسیده است، مصرف این ویتامین را فراموش نکرده و با جا دادن آن در رژیم غذایی خود حتماٌ از فوائد آن برخوردار شویم.

هر قرص روکشدار استئوکینون دارای:

• کلسیم کربنات      
• 625 میلی گرم ویتامین D₃
•  200  واحد بین المللی ویتامین K₂₋₇ 
•  45  میکروگرم

موارد مصرف

پیشگیری و درمان پوکی استخوان کاهش دردهای استخوانی تقویت استخوان سازی در سنین رشد مناسب برای مادران باردار و شیرده پیشگیری از پوکی استخوان در دوران یائسگی جلوگیری از رسوب کلسیم در رگ‌ها، کلیه‌ها، مفاصل، پوست، ریه، … ترمیم سریع‌تر شکستگی‌های استخوانی، سلامت قلب و عروق و پیشگیری از پوکی استخوان در مصرف کنندگان داروهای کورتونی

  مقدار و نحوه مصرف

روزانه یک تا دو قرص همراه غذا و با یک لیوان آب میل شود.  

عوارض جانبی

عارضه جانبی با مصرف این مکمل مشاهده نشده است.  

تداخلات دارویی

در بیمارانی که داروی وارفارین مصرف می کنند ، با مشورت پزشک و کنترل تست های انعقادی مصرف روزانه 50 میکروگرم ویتامین K بلامانع است. بهتر است بین مصرف این مکمل با داروهای دیگر 2 الی 4 ساعت فاصله باشد.