ترشحات بارداری نشانه چیست؟
آیا هر تغییری در ترشحات بارداری (Pregnancy) می‌تواند زنگ خطری برای سلامت مادر و جنین باشد؟
این سوالی است که ذهن بسیاری از مادران در دوران بارداری را به خود مشغول می‌کند. دوران حاملگی، دنیایی از تغییرات بسیار و گاهی نگران‌کننده را به همراه دارد. یکی از رایج‌ترین این تغییرات که تقریبا همه زنان آن را تجربه می‌کنند، افزایش و تغییر در نوع ترشحات بارداری است. اما مرز بین یک نشانه طبیعی و یک هشدار کجاست؟
در این مقاله از مجله آموزشی دکتر لوکس، به سوالات شما در این باره پاسخ خواهیم داد تا این دوره حساس را با آرامش خاطر بیشتری سپری کنید. هدف از این مطالب این است که با شناخت کامل انواع ترشحات بارداری، تفاوت‌های آن‌ها را بدانید و تشخیص دهید که چه زمانی لازم است با پزشک خود مشورت نمایید.
انواع ترشحات واژن در دوران بارداری
همانطور که هر بارداری منحصر به فرد است، نوع و میزان ترشحات نیز می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. شناخت انواع این ترشحات به شما کمک می‌کند تا با دیدی بازتر به تغییرات بدن خود نگاه کنید.
ترشحات طبیعی بارداری
این نوع ترشح که به آن لکوره نیز گفته می‌شود، رایج‌ترین نوع ترشحات در دوران حاملگی شماست. از ویژگی‌های اصلی آن می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- رنگ: شفاف، سفید شیری یا کرم روشن
- غلظت: رقیق و آبکی، گاهی کمی چسبناک
- بو: اغلب بدون بو یا با بوی بسیار خفیف و غیرآزاردهنده
- میزان: با پیشرفت بارداری، به خصوص در سه ماهه سوم، میزان آن افزایش می‌یابد
لکوره نقش بسیار چشمگیری در حفظ سلامت واژن دارد. این ترشحات به پاکسازی سلول‌های مرده و باکتری‌های قدیمی کمک نموده و تعادل pH این ناحیه را حفظ می‌کنند.
ترشحات لانه گزینی
در هفته‌های نخستین بارداری (حدود 6 تا 12 روز پس از لقاح)، ممکن است متوجه لکه‌بینی یا ترشحات بسیار خفیف صورتی یا قهوه‌ای شوید. این عارضه که به خونریزی لانه گزینی معروف است، هنگامی رخ می‌دهد که تخمک بارور شده به دیواره رحم متصل می‌گردد. این یک پروسه طبیعی بوده و در اغلب موارد تنها یک یا دو روز طول می‌کشد.
پلاگین مخاطی (Mucus Plug)
یکی از شگفت‌انگیزترین مکانیزم‌های دفاعی بدن در بارداری، تشکیل یک توده ژلاتینی شکل و ضخیم به نام پلاگین مخاطی در دهانه رحم است. این پلاگین درست مثل یک درپوش عمل نموده و رحم را از دنیای بیرون مهر و موم می‌کند تا از ورود هرگونه عفونت جلوگیری شود.
با نزدیک شدن به زمان زایمان، دهانه رحم شروع به باز شدن می‌کند و ممکن است این پلاگین به صورت یک توده بزرگ یا به تدریج طی چند روز دفع شود. ظاهر آن می‌تواند صورتی رنگ، شفاف، یا همراه با رگه‌های خون باشد.
جدول زیر به شما در تشخیص سریع‌تر انواع ترشحات طبیعی کمک بسزایی می‌کند:
نوع ترشح | زمان مشاهده | رنگ | ویژگی‌ها |
لکوره | تمام دوران بارداری | شفاف یا سفید شیری | رقیق، بی‌بو، افزایش در اواخر بارداری |
خونریزی لانه‌گزینی | هفته 1 تا 2 | صورتی یا قهوه‌ای روشن | بسیار خفیف، کوتاه‌مدت |
پلاگین مخاطی | اواخر سه ماهه سوم | شفاف، صورتی، خونی | غلیظ، ژلاتینی، چسبناک |
چه زمانی ترشحات بارداری نگران‌کننده است؟
همانطور که اشاره شد، هر تغییری در رنگ، بو یا غلظت ترشحات می‌تواند نشان از یک مشکل زمینه‌ای باشد. در ادامه به بررسی دقیق‌تر علائم خطر و دلایل احتمالی آن‌ها خواهیم پرداخت.
تغییر در رنگ ترشحات
رنگ مایعات یکی از کلیدی‌ترین فاکتورها برای تشخیص سلامت بدن زنان حامله است.
- زرد یا سبز: این رنگ اغلب حاکی از عفونت‌های باکتریایی یا مقاربتی مانند تریکومونیازیس است. در صورتی که این ترشحات با بوی بد، خارش یا سوزش همراه باشند، لازم است باید به پزشک مراجعه کنید.
- خاکستری: ترشحات خاکستری همراه با بوی ماهی، علامت کلاسیک واژینوز باکتریال است. این عارضه در راستای برهم خوردن تعادل باکتری‌های مفید و مضر واژن ایجاد شده و نیازمند درمان است.
- صورتی یا قهوه‌ای: لکه‌بینی خفیف در اوایل بارداری (لانه گزینی) یا پس از معاینه داخلی و رابطه جنسی می‌تواند طبیعی باشد. اما در صورتی که لکه‌بینی مداوم، شدید یا با درد همراه باشد، می‌تواند نشانه حاملگی خارج رحمی، تهدید به سقط یا مشکلات جفت باشد و نیاز به بررسی فوری دارد.
- قرمز روشن: خونریزی قرمز روشن در هر مرحله از بارداری یک وضعیت اورژانسی بوده و باید سریعا به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید. این علامت می‌تواند به دلایل خطرناکی مانند جدا شدن جفت یا زایمان زودرس باشد.
این مقاله را از دست ندهید: اولین علائم بارداری خارج از رحم | نشانه‌هایی که نباید نادیده بگیرید!
بوی نامطبوع
ترشحات طبیعی بارداری در اغلب موارد بی‌بو هستند. هرگونه بوی تند، شبیه ماهی، ترشیدگی یا بوی زننده، غیرطبیعی بوده و به طور معمول حاکی از وجود عفونت است. هیچگاه سعی نکنید با استفاده از دوش واژینال یا اسپری‌های بهداشتی این بو را از بین ببرید؛ چرا که انجام این کار تعادل pH واژن را بیشتر به هم زده و شرایط را بدتر می‌سازد.
علائم همراه
علاوه بر رنگ و بو، به علائم دیگری که همزمان با تغییر ترشحات رخ می‌دهند نیز توجه نمایید:
- خارش و سوزش: این دو علامت، به‌ویژه در صورتی که با ترشحات سفید و پنیری همراه باشند، به شدت به نفع عفونت قارچی (کاندیدیازیس) هستند.
- درد و گرفتگی: درد در ناحیه زیر شکم یا کمر، همراه با لکه‌بینی یا خونریزی، می‌تواند نگران‌کننده باشد.
- تب و لرز: وجود تب به همراه ترشحات غیرطبیعی، می‌تواند نشانه یک عفونت جدی‌تر باشد که نیاز به رسیدگی فوری پزشکی دارد.
مدیریت و بهداشت ترشحات در بارداری
توصیه می‌شود له راهکارهای بهداشتی برای مدیریت آن را توجه کنید تا همواره احساس راحتی و تمیزی داشته باشید.
- لباس زیر نخی بپوشید: لباس‌های زیر با الیاف طبیعی به جریان هوا کمک نموده و از ایجاد محیط مرطوب و مستعد رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کنند.
- از لباس‌های تنگ خودداری کنید: شلوارهای تنگ و چسبان می‌توانند رطوبت را حبس کرده و خطر عفونت را بالا ببرد.
- ناحیه تناسلی را خشک و تمیز نگه دارید: پس از هر بار شستشو، ناحیه را به آرامی و از جلو به عقب خشک نمایید.
- از پدهای بهداشتی روزانه استفاده کنید: در صورتی که میزان ترشحات شما زیاد است، استفاده از پدهای روزانه بدون عطر می‌تواند به جذب رطوبت و احساس خشکی کمک کند. پدها را به طور منظم تعویض نمایید.
- هیچگاه از دوش واژینال استفاده نکنید: دوش واژینال تعادل طبیعی باکتری‌های واژن را بر هم زده و شما را در معرض خطر عفونت قرار می‌دهد.
- از صابون‌ها و مواد شوینده معطر بپرهیزید: این مواد می‌توانند موجب تحریک پوست حساس این ناحیه شوند. استفاده از آب ولرم به تنهایی یا یک شوینده بسیار ملایم و مخصوص بانوان کافی است.
در ادامه، بایدها و نبایدهای بهداشتی در این دوران حساس را به طور خلاصه ببینید:
بایدها | نبایدها |
پوشیدن لباس زیر نخی | استفاده از دوش واژینال |
خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی | پوشیدن لباس‌های تنگ و پلاستیکی |
استفاده از پدهای روزانه (در صورت نیاز) | استفاده از صابون‌ها و اسپری‌های معطر |
نوشیدن آب کافی برای دفع سموم | نادیده گرفتن علائم عفونت |
تشخیص ترشحات طبیعی از نشت مایع آمنیوتیک
یکی از بزرگترین نگرانی‌های زنان در اواخر دوران بارداری، تشخیص تفاوت بین ترشحات طبیعی آبکی و نشت مایع آمنیوتیک (پاره شدن کیسه آب) است که در ادامه بزرسی خواهیم کرد:
ویژگی | ترشحات طبیعی آبکی | نشت مایع آمنیوتیک |
جریان | معمولاً متناوب و کم است. | مداوم و غیرقابل کنترل است (ممکن است به صورت یک جریان ناگهانی یا چکه کردن مداوم باشد). |
رنگ | سفید شیری یا شفاف | کاملاً بی‌رنگ (ممکن است رگه‌های خونی یا سبز داشته باشد). |
بو | بوی خفیف یا بدون بو | معمولاً بوی شیرینی دارد یا کاملاً بی‌بو است. |
تستپد | اگر یک پد بهداشتی بگذارید، لکه زرد کم‌رنگی روی آن باقی می‌ماند. | پد بهداشتی به طور مداوم خیس می‌شود و لکه زرد ایجاد نمی‌کند. |
کنترل | با انقباض عضلات کف لگن (مانند کگل) می‌توان آنرا تا حدی کنترل کرد. | با انقباض عضلات قابل کنترل نیست. |
در صورتی که حتی کوچکترین شکی به نشت مایع آمنیوتیک دارید، آن را یک وضعیت اورژانسی تلقی نموده و لازم است سریعا با پزشک خود تماس بگیرید یا به بیمارستان مراجعه کنید.
سخن پایانی
همانطور که در این مقاله دیدید، ترشحات بارداری بسیار پیچیده اما قابل تشخیص است. کلید اصلی، شناخت بدن خود و توجه به تغییرات آن است. به یاد داشته باشید که افزایش ترشحات در این دوره علاوه بر اینکه طبیعی بوده حتی مفید است.
این مایع محافظ شما در برابر دنیای خارجی است. با این وجود، آگاهی در برابر تغییرات غیرعادی در رنگ، بو و غلظت، و همچنین علائم همراه مانند خارش و سوزش، اهمیت حیاتی دارد. هرگز در مراجعه به پزشک یا ماما تردید نکنید. آن‌ها بهترین منبع برای تشخیص و درمان هرگونه مشکل احتمالی هستند.
سوالات متداول درباره ترشحات بارداری
1. آیا ترشحات آبکی در اوایل بارداری طبیعی است؟
بله، ترشحات رقیق و آبکی (لکوره) به دلیل تغییرات هورمونی از همان ابتدای بارداری آغاز شده و طبیعی است.
2. آیا می‌توان برای کنترل ترشحات بارداری از تامپون استفاده کرد؟
خیر، استفاده از تامپون در دوران بارداری به دلیل خطر وارد کردن باکتری به واژن و احتمال ایجاد عفونت، ممنوع است. بهتر است از پدهای بهداشتی روزانه استفاده کنید.
3. ترشحات سفید و غلیظ در بارداری نشانه چیست؟
در صورتی که این ترشحات شبیه پنیر بوده و با خارش و سوزش همراه باشد، به احتمال زیاد عفونت قارچی است. در غیر این صورت و بدون علائم دیگر، می‌تواند بخشی از ترشحات طبیعی دوران بارداری باشد.
4. لکه‌بینی بعد از رابطه جنسی در بارداری خطرناک است؟
در دوران بارداری، دهانه رحم در راستای افزایش جریان خون، حساس و پرخون می‌شود. لکه‌بینی خفیف پس از رابطه جنسی یا معاینه داخلی می‌تواند به همین دلیل باشد و به طور معمول نگران‌کننده نیست. اما اگر ادامه پیدا کرد یا شدید شد، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
5. چه زمانی باید نگران ترشحات قهوه‌ای رنگ باشیم؟
ترشحات قهوه‌ای اغلب به دلیل وجود خون قدیمی است. اگرچه لکه‌بینی قهوه‌ای خفیف در اوایل بارداری (لانه گزینی) طبیعی بوده، اما در صورت تداوم، افزایش حجم یا همراهی با درد، نیاز به بررسی پزشکی دارد تا علل جدی‌تر مانند حاملگی خارج رحمی رد شوند.
دیدگاه شما