داروی رناژل؛ از فواید و عوارض آن چه می‌دانید؟
در صورتی که از بیماری‌های کلیوی رنج می‌برید و به دنبال راهکاری جهت مدیریت سطح فسفر خون خود هستید، به احتمال زیاد نام داروی رناژل را شنیده‌اید. رناژل (Renagel) یکی از داروهای مهم و پرکاربرد در درمان هایپرفسفاتمی یا همان افزایش سطح فسفر در خون محسوب می‌شود.
این شرایط، یکی از عوارض شایع و اصلی نارسایی مزمن کلیه، به خصوص در کسانی به شمار می‌رود که دیالیز می‌شوند. اما رناژل در بدن چگونه عمل می‌کند و چگونه به شما در راستای بهبودی کمک می‌کند؟
داروی رناژل چیست؟
رناژل با نام علمی سوولامر (Sevelamer) یک پلیمر غیرجذبی است. به زبان بسیار ساده، داروی رناژل در روده انسان تاثیرات خود را اعمال می‌کند و درست همانند یک آهنربا به فسفر موجود در غذاها اتصال می‌یابد. در نهایت این اتصال، فسفر، به جای جذب شدن در بدن، به همراه رناژل از راه مدفوع از بدن دفع شود. در نتیجه، سطح فسفر در خون به طور چشمگیری کاهش خواهد یافت.
کنترل سطح فسفر در بدن برای بیماران کلیوی بسیار حائز اهمیت است؛ چرا که سطوح بالای فسفر در بدن می‌تواند در نهایت موجب بروز مشکلات جدی همچون بیماری‌های استخوانی (استئودیستروفی کلیوی) و حتی کلسیفیکاسیون عروق، بالا رفتن ریسک بروز بیماری‌های قلبی-عروقی شود.
در نهایت؛ مصرف منظم و صحیح قرص رناژل، گامی بسیار حیاتی در حفظ سلامت عمومی و پیشگیری از عوارض ناخواسته محسوب میگردد.
موارد مصرف داروی رناژل: کدام افراد باید رناژل مصرف نمایند؟
رناژل (Sevelamer) یک داروی بسیار مهم و حیاتی عمدتا برای برخی از گروه خاصی از بیماران توسط متخصص تجویز شده تا سطح فسفر خون آن‌ها را در محدوده طبیعی حفظ نماید.
اصلی‌ترین و مهم‌ترین مورد مصرف رناژل، کنترل هایپرفسفاتمی (سطح بالای فسفر خون) در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیه (CKD) به شمار می‌رود. از دیگر موارد مصرف رناژل می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
بیماران دیالیزی
از جمله اصلی‌ترین گروهی که باید از قرص رناژل استفاده نمایند بیمارانی هستند که تحت همودیالیز یا دیالیز صفاقی قرار دارند. در واقع، در این بیماران، کلیه‌ها توانایی درست به منظور دفع فسفر را نخواهند داشت و رژیم غذایی به تنهایی نمی‌تواند سطح فسفر را کنترل نماید. مصرف این دارو موجب می‌شود تا فسفر دریافتی از طریق مصرف مواد غذایی، پیش از جذب، به بدن متصل شده و دفع شود.
بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیه (CKD) غیردیالیزی
حتی پیش از شروع دیالیز، در برخی موارد، سطح فسفر در بیماران کلیوی ممکن است بالا رود. پزشک متخصص ممکن است داروی رناژل را در این مرحله نیز برای کمک به کنترل سطح فسفر و پیشگیری از پیشرفت عوارض مرتبط با آن تجویز نماید.
انجام این اقدامات پیشگیرانه با کمک داروی رناژل می‌تواند در نهایت سلامت استخوان‌ها و عروق خونی را حفظ نماید.
کاهش خطر عوارض جانبی فسفر بالا
افزایش فسفر در بدن می‌تواند منجر به بروز عوارض و مشکلاتی شود که در ادامه آمده است:
- بیماری‌های استخوانی: هایپرفسفاتمی منجر به بروز اختلال در متابولیسم کلسیم و فسفر شده و در نهایت موجب تضعیف بافت استخوانی در بدن می‌شود. رناژل با کنترل فسفر، در نهایت به حفظ سلامت استخوان‌ها کمک چشمگیری می‌کند.
- کلسیفیکاسیون عروقی: رسوب کلسیم و فسفر در دیواره عروق خونی می‌تواند سبب سخت شدن عروق و بالا رفتن ریسک ابتلا بیماری‌های قلبی-عروقی شود. رناژل با کاهش فسفر، به طور غیرمستقیم در کاهش این خطر نقش خواهد داشت.
- خارش: برخی از بیماران کلیوی در راستای سطح بالای فسفر در بدن خود دچار خارش شدید می‌شوند. کنترل سطح این ماده در بدن با کمک داروی رناژل می‌تواند این علامت آزاردهنده را نیز تا حد زیادی بهبود بخشد.
این مقاله را از دست ندهید: تغذیه بیمارانی که پیوند کلیه انجام داده اند
نحوه صحیح مصرف داروی رناژل
مصرف درست قرص رناژل به منظور اثربخشی حداکثری و جلوگیری بسیار حیاتی بوده و در نهایت تا حد زیادی از عوارض جانبی آن می‌کاهد:
دوز مصرفی
مصرف این دارو با توجه به شرایط بدنس بیمار در هر فرد کاملا متفاوت بوده و توسط متخصص و مطابق سطح فسفات خون و پاسخ درمانی بیمار تعیین میگردد. در اغلب موارد مصرف این دارو با دوز پایین آغاز شده و به مرور زمان افزایش می‌یابد تا سطح فسفات به محدوده هدف برسد.
عدم خرد کردن یا جویدن
توصیه می‌شود قرص رناژل را به طور کامل مصرف نمایید و از خرد کردن یا نصف کردن آن خودداری کنید؛ مگر اینکه پزشک شما تجویز نموده باشد.
مصرف همراه با وعده‌های غذایی
داروی رناژل می‌بایست بلافاصله پیش از غذا یا همراه با آن مصرف شود. این زمان‌بندی بسیار حائز اهمیت است؛ چرا که دارو باید در زمان حضور غذا در دستگاه گوارش باشد تا بتواند به فسفات متصل گردد.
مصرف منظم
جهت حفظ کنترل پایدار بر فسفات، قرص رناژل باید به طور منظم و طبق دستور متخصص مصرف گردد. فراموشی دوزها می‌تواند منجر به افزایش فسفات خون شود.
مهم‌ترین عوارض جانبی رایج رناژل
درست مثل هر داروی دیگری، مصرف Renagel نیز می‌تواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد، گرچه این موارد برای همه افراد یکسان نخواهد بود:
عوارض جانبی رایج
مشکلات گوارشی شایع‌ترین عوارض رناژل هستند که در ادامه آمده است:
- نفخ
- اسهال
- یبوست
- درد خفیف شکمی
- حالت تهوع و استفراغ
عوارض جانبی جدی
- انسداد روده
- سختی در بلع
- سوراخ شدن روده (بسیار نادر)
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی شدید یا نگران‌کننده، فوراً با پزشک خود تماس حاصل نمایید.
بررسی تداخلات دارویی رناژل با سایر داروها
داروی رناژل ممکن است با برخی داروها تداخل ایجاد نماید و جذب آن‌ها را کاهش دهد. این نکته بسیار حائز اهمیت است:
- داروهای قلبی و تیروئید: مصرف همزمان داروهایی نظیر دیگوکسین (برای نارسایی قلبی) و لووتیروکسین (برای کم‌کاری تیروئید) ممکن است با رناژل تداخل داشته باشند.
- جذب ویتامین‌ها: رناژل ممکن است جذب ویتامین‌های محلول در چربی (A, D, E, K) و اسید فولیک را کم کند. پزشک ممکن است مکمل‌های ویتامین را برای شما تجویز نماید.
- آنتی‌بیوتیک‌ها: مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، به ویژه سیپروفلوکساسین و سایر فلوروکینولون‌ها، ممکن است جذب کمتری داشته باشند.
- نکات کلیدی برای جلوگیری از تداخل داروی رناژل
- مشورت با پزشک: همواره لیست کاملی از تمام داروهای مصرفی ( هرنوع دارویی) را به پزشک و داروساز خود ارائه دهید.
- فاصله زمانی مصرف: پزشک یا داروساز ممکن است توصیه نماید که رناژل را با فاصله زمانی مشخصی (به عنوان مثال 1 تا 3 ساعت) از سایر داروها مصرف نموده تا جذب آن‌ها مختل نشود.
رعایت نکات ذکر شده به اثربخشی درمان و پیشگیری ازعوارض ناخواسته کمک می‌نماید.
آیا رناژل برای همه بیماران کلیوی توصیه می‌شود؟
هرچند داروی رناژل یک داروی بسیار حیاتی محسوب می‌شود، اما تجویز آن برای همه بیماران مناسب نخواهد بود. موارد منع مصرف و احتیاط در مصرف رناژل در ادامه بررسی خواهد شد:
- تنگی روده: در بیماران مبتلا به تنگی‌های شدید روده، مصرف رناژل ممکن است خطرناک محسوب شود.
- انسداد روده: بیماران مبتلا به انسداد روده یا دارای سابقه این بیماری نباید قرص رناژل را مصرف نمایند.
- التهاب روده شدید: در برخی موارد التهاب شدید روده، مصرف رناژل باید با احتیاط فراوان صورت گیرد.
- حساسیت به سیولامر: هرگونه سابقه واکنش آلرژیک به سیولامر یا هر یک از اجزای رناژل، مصرف آن را منع می‌نماید.
- کودکان و بارداری: اطلاعات مورد نیاز و کافی درباره ایمنی و اثربخشی رناژل در کودکان خردسال و زنان باردار وجود ندارد. مصرف آن در این گروه‌ها می‌بایست با احتیاط و تنها در صورت لزوم و با نظر پزشک انجام گیرد.
بررسی تفاوت رناژل با دیگر داروها
نام دارو | مواد متصل‌شونده | مزایای دارو | دلایل انتخاب | عوارض و مشکلات احتمالی |
|---|---|---|---|---|
رناژل | تنها فسفات موجود در مواد غذایی | بدون افزودن کلسیم اضافی یا آلومینیوم مضر؛ دارویی ایمن و قابل‌اعتماد | به‌دلیل ایمنی بالا و اثربخشی مناسب، اغلب انتخاب اول برای بیماران کلیوی است. | ممکن است منجر به بروز یبوست یا درد شکمی شود. |
داروهای حاوی آلومینیوم | تنها فسفات | در کاهش فسفات بسیار مؤثر هستند. | به‌دلیل عوارض جانبی جدی، بسیار کم و فقط در شرایط خاص و کوتاه‌مدت مصرف می‌شوند. | مصرف طولانی‌مدت می‌تواند باعث آسیب به مغز و استخوان‌ها شود. |
داروهای حاوی کلسیم (مانند قرص کلسیم) | فسفات و کلسیم | علاوه بر اتصال به فسفات، به بدن کلسیم نیز می‌رسانند. | در مواردی که بدن دچار کمبود کلسیم باشد، ممکن است توسط پزشک تجویز شود. | خطر افزایش بیش از حد کلسیم خون و سخت شدن عروق وجود دارد. |
سایر داروها (مانند لانتانیوم) | تنها فسفات | عملکردی مشابه رناژل دارند، اما با تفاوت‌هایی جزئی. | در صورتی که بیمار به رناژل پاسخ ندهد یا نیاز به جایگزین داشته باشد، تجویز می‌شوند. | دارای عوارض خاص خود مانند تغییر رنگ دندان در مصرف لانتانیوم هستند. |
سخن پایانی
در نهایت، داروی رناژل به عنوان یک داروی اصلی و مهم در مدیریت هیپرفسفاتمی برای بیماران کلیوی در بدن عمل می‌نماید. این دارو، با اتصال به فسفات غذا در دستگاه گوارش انسان و پیشگیری از جذب آن در روده، نقشی بسیار مهم در حفظ سلامت استخوان‌ها و عروق و کاهش عوارض جدی بیماری کلیه خواهد داشت.
مصرف درست و به موقع داروی رناژل همراه با یک رژیم غذایی کنترل‌شده فسفات، نه تنها به کنترل بیماری کمک می‌نماید، بلکه به طور قابل توجهی کیفیت زندگی بیماران را نیز بهبود می‌بخشد.
داشتن اطلاعات کافی از نحوه عملکرد این دارو، عوارض جانبی احتمالی و تداخلات دارویی آن، به بیماران این امکان را می‌دهد که با اطمینان خاطر بیشتری مسیر درمانی خود را دنبال نمایید و با همکاری نزدیک با تیم درمانی‌تان، بهترین نتایج ممکن را برای سلامتی خود به دست آورید. همچنین کرم کراستم اویدرم را نیز ببینید.
دیدگاه شما