گانودرما چیست؟
قارچ گانودرما ( رِیشی یا جانافزا ) نوعی قارچ است که در مناطق گرم و مرطوب آسیا میروید. این قارچ هزاران سال است که عضو ثابت طب شرقی است.
با اینکه بیشتر افراد این قارچ را به شکل تازه مصرف میکنند، ولی مصرف اَشکال دیگر آن به شکل پودر یا عصارهٔ محتوی مولکولهای خاص نیز رایج است. این قارچ ۴۰۰ جزء زیستفعال دارد که خواصش از آنها نشئت میگیرد. تأثیر مصرف اَشکال مختلف قارچ گانودرما در مطالعات مختلف انسانی و جانوری مورد بررسی قرار گرفته است. برخی از خواص این قارچ در این مطالعات مشخص شدهاند و برای اثبات قطعی برخی دیگر از خواص آن به مطالعات بیشتری نیاز است.
خواص قارچ گانودرما
۱. تقویت دستگاه ایمنی
یکی از مهمترین خواص قارچ گانودرما، تقویت سیستم ایمنی است. در حالیکه برخی جزئیات هنوز قطعی نیستند، مطالعات درونکشتگاهی نشان میدهند که قارچ گانودرما میتواند بر ژنهای گلبولهای سفید خون تأثیر بگذارد. گلبولهای سفید خون نقش مهمی در دستگاه ایمنی بر عهده دارند. علاوه بر این برخی مطالعات نشان دادهاند که برخی از اشکال قارچ گانودرما ممکن است مسیر التهاب را در گلبولهای سفید خون تغییر بدهد.
تحقیقات در بیماران سرطانی نشان داده که برخی مولکولهای یافتشده در قارچ گانودرما میتوانند فعالیت یک نوع از گلبولهای سفید به نام «سلولهای کُشندهٔ طبیعی» را افزایش بدهند. این سلولها میتوانند با عفونتها و سرطانها در بدن بجنگند.
یک مطالعهٔ دیگر نشان داده قارچ گانودرما میتواند تعداد برخی از انواع گلبولهای سفید خون (لنفوسیتها) را در مبتلایان به سرطان رودهٔ بزرگ افزایش بدهد.
بیشتر فواید قارچ گانودرما در افرادی مشاهده شده که به بیماری مبتلا هستند. با این حال برخی شواهد از خواص این قارچ برای افراد سالم نیز حکایت دارد.
در یک مطالعه این قارچ توانست عملکرد لنفوسیتها را در مبارزه با عفونتها و سرطانها در ورزشکارانی که در معرض شرایط استرسزا هستند، بهبود بدهد.
قارچ گانودرما محتوی ترکیبات آلی است که تأثیرشان در تقویت سلولهای دستگاه ایمنی و افزایش سلامت دستگاه ایمنی به اثبات رسیده است.
همچنین این قارچ توانست رشد ۵ قارچ بیماریزای مختلف را تا ۵۸٪ کاهش بدهد. مصرف قارچ گانودرما همراه با آنتیبیوتیکها توانست فعالیت ضد میکروبی آنتی بیوتیکها را افزایش بدهد.
عصارهٔ قارچ گانودرما میتواند زمان بهبود زخمها را بهطور چشمگیری کاهش بدهد. همچنین عصارهٔ قارچ گانودرما فعالیت ضد مالاریایی دارد و همزمان میتواند از بروز آسیب به کبد جلوگیری کند.
البته مطالعات دیگری در بزرگسالان سالم انجام گرفته که هیچ بهبودی را در عملکرد دستگاه ایمنی یا التهابات پس از ۴ هفته مصرف عصارهی این قارچ نشان نمیدهد.
در مجموع مشخص است قارچ گانودرما بر گلبولهای سفید و عملکرد دستگاه ایمنی تأثیر میگذارد. با این حال برای مشخص شدن میزان این تأثیر به مطالعات بیشتری نیاز است.
۲. خواص ضد سرطان
بسیاری از افراد این قارچ را به خاطر خواص ضد سرطانیاش مصرف میکنند. قارچ گانودرما در پیشگیری و بهبود برخی سرطانها مانند سرطان سینه و سرطان پروستات مؤثر است. این ویژگی از طریق کاهش التهابات و جلوگیری از رشد تومورها انجام میگیرد. در یک مطالعه بر روی ۴۰۰۰ زن مبتلا به سرطان پستان که درمان شده بودند، ۵۹٪ از آنان از قارچ گانودرما استفاده میکردند. علاوه بر این در چند مطالعهی درون کشتگاهی مشاهده شد قارچ گانودرما میتواند موجب مرگ سلولهای سرطانی بشود. با این حال نتایج این مطالعات در برخی موارد در میان انسانها و جانوران تفاوت داشت.
از قارچ گانودرما میتوان در درمان سرطان خون نیز استفاده کرد. قارچ گانودرما میتواند خستگی، افسردگی و اضطراب را در مبتلایان به سرطان پستان و کسانی که آن را درمان کردهاند، بهبود بدهد.
قارچ گانودرما بر روی هورمون تستوسترون تأثیراتی دارد. از این رو مطالعهای صورت گرفت تا تأثیر این قارچ بر روی سرطان پروستات مشخص بشود. در ابتدا مطالعات بر روی یک مورد نشان داد که این قارچ میتواند به درمان سرطان پروستات کمک بکند. ولی در مطالعات گستردهتر بعدی نتیجهی مشابهی مشاهده نشد.
همچنین مطالعاتی بر روی قارچ گانودرما انجام گرفت تا تأثیر احتمالی آن در درمان سرطان رودهٔ بزرگ مورد بررسی قرار بگیرد. برخی مطالعات نشان داد درمان یک ساله با قارچ گانودرما میتواند تعداد و اندازهٔ تومورها را در رودهٔ بزرگ کاهش بدهد. علاوه بر این نتایج حاصل از چندین مطالعه نشان میدهد این قارچ میتواند بر بیماران سرطانی تأثیر مثبتی داشته باشد. این فواید از طریق افزایش فعالیت گلبولهای سفید خون است که در مبارزه با سرطان و بهبود کیفیت زندگی در مبتلایان به سرطان مؤثر است. با اینحال پژوهشگران توضیح دادهاند که قارچ گانودرما باید همراه با درمانهای معمول مصرف بشود و نباید این قارچ را جایگزین درمانهای رایج کرد.
البته بسیاری از مطالعات از تأثیر قارچ گانودرما بر سرطان کیفیت بالایی ندارند و به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.
۳. مبارزه با خستگی و افسردگی
شاید تأثیر قارچ گانودرما در تقویت دستگاه ایمنی آن قدر مورد تأکید قرار گرفته شده که باعث غفلت ما از سایر خواص آن شده است. این در حالی است که قارچ گانودرما خواص دیگری نیز دارد. از جملهٔ این خواص میتوان به کاهش خستگی و افسردگی و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی اشاره کرد. در یک مطالعه تأثیر قارچ گانودرما بر روی ۱۳۲ فرد مبتلا به ضعف اعصاب بررسی شد. ضعف اعصاب با درد، گیجی، سردرد و حساسیت همراه است. پژوهشگران دریافتند در اثر مصرف ۸ هفتهای مکمل قارچ گانودرما، خستگی افراد کاهش یافته و افراد بیشتر احساس تندرستی میکنند.
مطالعهٔ دیگری بر روی ۴۸ زن مبتلا به سرطان پستان که درمان شده بودند، نشان داد در اثر مصرف ۴ هفتهای پودر قارچ گانودرما، خستگی افراد کاهش و کیفیت زندگیشان بهبود یافت. همچنین این افراد کمتر دچار اضطراب و افسردگی شدند. همچنین در مطالعهٔ دیگری مصرف قارچ گانودرما همراه با روند درمان توانست عوارضی مانند خستگی و افسردگی را در این زنان بهبود بدهد.
در حالی که برخی فواید قارچ گانودرما برای بیماران به اثبات رسیده، هنوز خواص این قارچ برای افراد سالم به طور دقیق مشخص نشده است.
۴. سلامت قلب
یک عصاره از پروتئینهای موجود در قارچ گانودرما توانست فشار خون موشهای مبتلا به فشار خون بالا را تا مدت ۸ ساعت کاهش بدهد.
همچنین قارچ گانودرما میتواند از آسیب به سلولهای دیوارهٔ رگهای خونی بکاهد.
قارچ گانودرما میتواند کلسترول و مقاومت به انسولین را در بیماران دیابتی کاهش بدهد.
یک مطالعهٔ ۱۲ هفتهای بر روی ۲۶ فرد نشان داد قارچ گانودرما میتواند کلسترول خوب را افزایش و تریگلیسرید را کاهش بدهد. اگرچه برخی تحقیقات دیگر در بزرگسالان سالم هیچ بهبودی را در سطح کلسترول و تری گلیسرید افراد نشان نداد. بهعنوان مثال در یک مطالعه پژوهشگران مشاهده کردند مصرف قارچ گانودرما برای بیش از ۱۶ هفته هیچ بهبودی را در کلسترول نشان نداد.
با تمام این تفاسیر به مطالعات بیشتری برای بررسی تأثیر مصرف قارچ گانودرما و سلامت قلب نیاز است.
تداخل دارویی قارچ گانودرما
قارچ گانودرما خطر خونریزی را افزایش میدهد؛ بنابراین، اگر داروهای ضد پلاکت یا ضد انعقاد مصرف میکنید، قبل از مصرف قارچ گانودرما با پزشک مشورت کنید.
این داروها عبارتاند از:
- آسپرین؛
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی؛
- وارفارین؛
- هپارین.
همچنین ممکن است قارچ گانودرما با داروهای فشار خون بالا نیز تداخل داشته باشد.
علاوه بر این، اگر از مکملها یا مواد گیاهیای استفاده میکنید که از لختگی طبیعی خون جلوگیری میکنند یا موجب کاهش فشار خون میشوند ( مانند روغن ماهی و مکمل کُهندار )، احتمال بروز تداخل دارویی وجود دارد.
بنابراین، قبل از مصرف قارچ گانودرما درباره مکملهای مصرفیتان با پزشک مشورت کنید، حتی اگر آن مکملها طبیعی باشند. با این کار، پزشک میتواند تداخلهای احتمالی را پیشبینی کند. اگر مصرف قارچ گانودرما برای شما خطری داشته باشد، او به شما میگوید.
دیدگاه شما