فکسوفنادین؛ از درمان آلرژی تا عوارض و تداخلات دارویی

نکات مهم درباره فکسوفنادین

فکسوفنادین (Fexofenadine) برای چیست؟ عطسه‌های بی‌وقفه، آبریزش بینی و خارش‌های پوستی کلافه و حتی آلرژی فصلی یا کهیرهای مزمن، بسیار آزاردهنده هستند؛ اینطور نیست؟ این علائم دردناک، مشکل مشترک میلیون‌ها نفر در سراسر جهان است اما علم داروسازی راه‌حل‌های بسیار موثری برای کنترل این شرایط اندیشیده است.

یکی از این راه‌حل‌ها، دارویی به نام فکسوفنادین است. این آنتی‌هیستامین نسل دوم، در راستای اثربخشی بالا در کنار عوارض جانبی حداقلی، به سرعت به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای پزشکان و بیماران تبدیل شده است. در این مقاله از مجله دکتر لوکس، به بررسی همه نکات این دارو خواهیم پرداخت.

فکسوفنادین چیست و چگونه آلرژی را مهار می‌کند؟

فکسوفنادین از دسته داروهای آنتی‌هیستامین نسل دوم بوده که به طور گسترده جهت تسکین علائم آلرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخلاف نسل اول آنتی‌هیستامین‌ها که د ر اکثر موارد خواب‌آلودگی شدید به همراه داشت، این دارو با اثر کمتر بر سیستم عصبی مرکزی، گزینه‌ای عالی برای کسانی به شمار می‌رود که نیاز دارند در طول روز هوشیار باشند.

نحوه اثرگذاری داروی فکسوفنادین

زمانی که بدن انسان با یک ماده حساسیت‌زا (آلرژن) مثل گرده گل، گرد و غبار یا حیوانات خانگی روبرو می‌شود، یک ماده‌‌ی شیمیایی به نام هیستامین آزاد می‌کند. هیستامین مسئول بروز علائمی نظیر خارش، عطسه، آبریزش بینی و چشم و کهیرهای پوستی است. این قرص با مسدودسازی گیرنده‌های H1 هیستامین، از اتصال این ماده به سلول‌ها جلوگیری نموده و در نهایت، این واکنش‌های آلرژیک را متوقف ساخته یا به طور چشمگیری کاهش می‌دهد.

موارد مصرف اصلی

• رینیت آلرژیک فصلی (تب یونجه): این دارو به خوبی علائمی نظیر خارش و آبریزش بینی و عطسه و همچنین خارش و قرمزی چشم‌ها را کنترل می‌نماید.
• کهیر مزمن ایدیوپاتیک: به منظور تسکین خارش‌ها و برجستگی‌های پوستی ناشی از کهیرهای مزمن که علت مشخصی ندارند، تجویز می‌گردد.

طریقه مصرف و دوز مناسب قرص فکسوفنادین

حتما می‌دانید که یکی از اصلی‌ترین نکات در مصرف هر دارویی، استفاده از دوز مناسب و رعایت دستورالعمل‌های مرتبط با آن دارو است. مصرف صحیح این قرص نه تنها اثربخشی آن را دوچندان می‌کند، بلکه از بروز عوارض جانبی احتمالی نیز جلوگیری می‌نماید.

در اغلب موارد این دارو به شکل قرص‌های روکش‌دار در دوزهای مختلف (30، 60، 120 و 180 میلی‌گرم) در دسترس است. در واقع، دوز مصرفی به سن بیمار و نوع بیماری بستگی خواهد داشت:

 نکات مهم در زمان مصرف

زمان مصرف: بهتر است قرص را با یک لیوان پر آب میل نمایید.

• مصرف با آبمیوه: از مصرف فکسوفنادین با آبمیوه‌هایی همچون گریپ‌فروت، سیب و پرتقال خودداری کنید. این آبمیوه‌ها می‌توانند جذب دارو را در بدن کم کرده و از اثربخشی آن نیز بکاهند.
• داروهای ضد اسید معده: در صورتی که از داروهای ضد اسید معده حاوی آلومینیوم یا منیزیم استفاده می‌کنید، حداقل دو ساعت بین مصرف این داروها و فکسوفنادین فاصله بیندازید.
• فراموشی دوز: در صورت فراموشی یک دوز، به محض یادآوری آن را مصرف کنید اما اگر زمان به نوبت بعدی نزدیک باشد، دوز فراموش‌شده را رها کرده و به برنامه عادی خود بازگردید. هرگز دوز دارو را دو برابر نکنید.

عوارض جانبی داروی Fexofenadine

مصرف فکسوفنادین در اکثر موارد بسیار ایمن است و عوارض جانبی آن در افراد خفیف و گذرا است. با این وجود، احتمال دارد برخی از افراد با عوارضی نیز روبرو شوند:

عوارض جانبی شایع

• سردرد
• حالت تهوع
• سوءهاضمه
• خشکی دهان
• احساس خستگی یا خواب‌آلودگی (هرچند بسیار کمتر از آنتی‌هیستامین‌های نسل اول)

عوارض جانبی نادر اما مهم

در موارد بسیار نادر، ممکن است واکنش‌های آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) دیده شود. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، لازم است به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید:

• سرگیجه شدید
• مشکل در تنفس
• بثورات پوستی شدید
• خارش و تورم (به ویژه در گلو، صورت و زبان)

^{این مقاله را از دست ندهید: قرص ایروکاست؛ پایان آلرژی با یک قرص؟ | کاربردها و عوارض مهم}

موارد احتیاط و تداخلات دارویی

پیش از شروع مصرف این قرص ، حتما پزشک یا داروساز خود را در جریان سوابق پزشکی خود قرار داده، به خصوص در صورتی که موارد زیر شامل حال شما می‌شود:

• سالمندان: افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی حساس‌تر باشند.
• بیماری‌های کلیوی: در صورت داشتن مشکلات کلیوی، ممکن است پزشک دوز پایین‌تری را برای شما تجویز نماید.
• بارداری و شیردهی: در صورتی که باردار هستید، قصد بارداری دارید یا در دوران شیردهی به سر می‌برید، لازم است با پزشک خود مشورت کنید.

این دارو می‌تواند با برخی داروهای دیگر تداخل داشته باشد. لیستی از مهم‌ترین تداخلات دارویی را در ادامه آورده‌ایم اما باید بدانید که این لیست شامل تمامی تداخلات دارویی نیست:

• ارفنادرین
• آکلیدینیوم
• لاسمیدیتان
• برومپریدول
• ایپراتروپیوم
• الوکسادولین
• گلیکوپیرولات
• گلیکوپیرونیوم
• اریترومایسین
• لووسولپیراید
• داروهای ضد اسید معده حاوی آلومینیوم و منیزیم

همواره لیست کاملی از تمام داروهای مصرفی خود (شامل داروهای تجویزی، بدون نسخه و مکمل‌های گیاهی) را با پزشک خود در میان بگذارید.

فکسوفنادین در مقابل سایر آنتی‌هیستامین‌ها

بسیاری از بیماران می‌پرسند تفاوت اصلی این دارو با سایر گزینه‌های موجود در داروخانه چیست؟ در پاسخ باید به موارد زیر اشاره کرد:

همانطور که مشاهده می‌کنید، بزرگترین برتری قرص فکسوفنادین، اثر خواب‌آلودگی بسیار ناچیز آن است. در حقیقت این ویژگی آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای دانشجویان، رانندگان و کسانی تبدیل می‌سازد که نیاز به هوشیاری کامل در طول روز دارند. در حالی که داروهای نسل اول مانند دیفن‌هیدرامین بسیار خواب‌آور هستند، نسل دومی‌ها در این زمینه بسیار بهبود یافته‌اند.

سوالات متداول

1. آیا فکسوفنادین باعث چاقی می‌شود؟

خیر، برخلاف برخی دیگر از داروهای ضد حساسیت، شواهد علمی معتبری مبنی بر اینکه فکسوفنادین باعث افزایش وزن شود، وجود ندارد.

2. بهترین زمان مصرف قرص چه موقع است؟

این موضوع بستگی به دوز تجویزشده دارد. در صورتی که دوز 120 یا 180 میلی‌گرم روزی یک بار برای شما تجویز شده، می‌توانید آن را صبح‌ها مصرف کنید تا در طول روز از علائم آلرژی در امان باشید. اگر دوز 60 میلی‌گرم دو بار در روز است، یک نوبت صبح و یک نوبت شب مصرف کنید.

3. تفاوت بین دوز 120 و 180 میلی‌گرم چیست؟

دوز 120 میلی‌گرم به طور معمول برای رینیت آلرژیک فصلی تجویز شده، در حالی که دوز 180 میلی‌گرم علاوه بر آن، برای درمان کهیر مزمن نیز کاربرد دارد و اثربخشی قوی‌تری ارائه می‌دهد. انتخاب دوز مناسب طبق نظر پزشک است.

4. آیا مصرف فکسوفنادین در بارداری و شیردهی مجاز است؟

مصرف هرگونه قرص در دوران بارداری و شیردهی باید با مشورت پزشک باشد. اگرچه مطالعات حیوانی خطرات جدی نشان نداده‌اند، اما اطلاعات انسانی محدود است.

5. چه مدت طول می‌کشد تا اثر دارو شروع شود؟

میزان اثرگذاری این دارو معمولا سریع بوده و حدود 1 تا 2 ساعت پس از مصرف، متوجه تسکین علائم خواهید شد. اوج اثر آن نیز حدود 2 تا 3 ساعت بعد ظاهر می‌شود.

6. آیا می‌توان برای آبریزش بینی ناشی از سرماخوردگی از این دارو استفاده کرد؟

این دارو برای علائم آلرژیک طراحی شده است و هیستامین ناشی از آلرژی را مهار می‌کند. در حالی که ممکن است تا حدی آبریزش بینی ناشی از سرماخوردگی را کم کند، اما درمان اصلی آن محسوب نمی‌شود و داروهای بهتری برای این منظور وجود دارند.

سخن پایانی

در پایان می‌توان با اطمینان گفت که فکسوفنادین به عنوان یک آنتی‌هیستامین مدرن، دارویی موثر در کاهش علائم آزاردهنده آلرژی‌های فصلی و کهیرهای مزمن است. ویژگی اصلی آن، یعنی اثربخشی بالا در کنار حداقل اثر خواب‌آلودگی، آن را به انتخابی خاص برای افراد فعال در جامعه امروزی تبدیل نموده است.

با این وجود، شایان به ذکر است که نباید هیچ دارویی بدون اطلاع قبلی و‌ بدون مشورت با‌ متخصص مصرف شود. مشاوره با پزشک قبل از شروع مصرف، رعایت دوز توصیه‌شده و آگاهی از تداخلات دارویی، گام‌های اساسی در این مسیر هستند. امیدواریم این مقاله توانسته باشد اطلاعات شفاف و کامل از این قرص را در اختیار شما قرار دهد و شما را در مدیریت بهتر آلرژی یاری نماید. همچنین شامپو پسوریازیس ژیناژن را نیز ببینید.