علت جوش صورت نوزاد + مهم‌ترین تفاوت آن با آکنه، میلیا و اریتم

علت جوش صورت نوزاد 

علت جوش صورت نوزاد (Baby Acne) چیست؟ پوست نوزاد شما حرف می‌زند، آیا به زبان او مسلط هستید؟ دیدن هر قرمزی. لکه و یا جوش روی پوست، در واقع یک پیام از سیستم در حال تکامل بدن نوزاد است اما اغلب، ما به عنوان والدین، این پیام‌ها را با پارازیت نگرانی‌های خود دریافت می‌کنیم.

مشاهده جوش‌های ریز قرمز یا سفید روی پوست لطیف نوزاد باعث به وجود آمدن برخی سوالاتی در ذهن ما می‌شود که آیا فرزندم بیمار است آیا من در مراقبت از او کوتاهی کرده‌ام؟ اما باید بدانید که این عارضه که به آکنه نوزادی نیز نام دارد، بسیار شایع و در اکثر موارد بی‌خطر است. درک علت جوش صورت نوزاد نخستین گام جهت مدیریت این مشکل ضروری است.

علت جوش صورت نوزاد چیست؟

برخلاف تصور عامه، جوش صورت نوزاد ارتباطی با رژیم غذایی مادر شیرده یا بهداشت ضعیف ندارد. دلایل اصلی ریشه در فیزیولوژی طبیعی بدن نوزاد دارند.

اثرات هورمون‌ یا آندروژن‌های مادری

در هفته‌های پایانی بارداری، هورمون‌های بدن مادر از راه جفت به بدن جنین انتقال می‌‌یابند. این هورمون‌ها پس از تولد نیز برای مدتی در بدن نوزاد باقی می‌مانند. این هورمون‌ها، به ویژه آندروژن‌ها، غدد چربی (Sebaceous Glands) پوست نوزاد را بیش از حد تحریک نموده و منجر به تولید چربی اضافی (سبوم) می‌شوند. این چربی اضافی می‌تواند منافذ ریز پوست نوزاد را مسدود نموده و منجر به ایجاد جوش شود.

هایپرپلازی سباسه (Sebaceous Hyperplasia)

تحریک ناشی از آندروژن‌های مادری، باعث یک وضعیت موقتی و کاملاً طبیعی به نام هایپرپلازی سباسه یا بزرگ شدن و فعالیت بیش از حد غدد چربی می‌شود. این غدد، سبوم (چربی طبیعی پوست) بیشتری تولید می‌کنند.

از آنجایی که منافذ پوست نوزاد در حال تکامل است، این چربی اضافی به آسانی آن‌ها را مسدود نموده و زمینه را برای ایجاد کومدون‌های ریز (جوش‌های اولیه) فراهم می‌سازد.

نقش احتمالی مخمرها (Malassezia)

پوست ما میزبان یک اکوسیستم پیچیده از میکروارگانیسم‌‌ها بوده که به آن میکروبیوم پوست نیز می‌گویند. مخمری به نام مالاسزیا (به ویژه گونه‌های M. furfur و M. sympodialis) که به طور طبیعی بر روی پوست همه ما زندگی می‌کند، با تغذیه کردن از چربی اضافی تولید شده، یک واکنش التهابی خفیف ایجاد می‌کند. این التهاب همان قرمزی بوده که در اطراف جوش‌های نوزاد مشاهده می‌کنید.

تفاوت اصلی آکنه با دیگر عارضه‌ها

یکی از نکات اصلی، تشخیص درست آکنه نوزادی از دیگر بثورات پوستی شایع در نوزادان است.

آکنه نوزادی

به دنبال جوش‌های کوچک قرمز و ملتهب (پاپول) و گاهی چرکی (پوستول) اغلب بر روی بینی، گونه‌ها و پیشانی باشید. این جوش‌ها در اکثر موارد بین هفته دوم تا چهارم نمایان می‌شوند.

میلیا

میلیا جوش نیست بلکه کیست‌های 1-2 میلی‌متری مروارید شکل و سفید بوده که به دلیل گیر افتادن پروتئین کراتین در زیر پوست ایجاد می‌شوند. این زائده‌ها ملتهب نیستند و از بدو تولد قابل مشاهده‌اند.

ملانوز پوستی گذرا (Pustular Melanosis)

ملانوز پوستی اغلب در نوزادان با پوست تیره‌تر مشاهده می‌شود. این موارد به صورت جوش‌های چرکی کوچکی ظاهر شده که به سرعت می‌ترکند و لکه‌های تیره‌ای شبیه به کک‌ومک بر روی پوست بر جا می‌گذارند. اغلب این لکه‌ها نیز طی چند هفته تا چند ماه محو می‌شوند.

اریتم توکسیک نوزادان (Erythema Toxicum)

اریتم توکسیک ظاهر ترسناکی داشته و بسیار شایع  اما بی‌خطر است و به صورت لکه‌های قرمز نامنظم (شبیه جای نیش پشه) با یک برجستگی کوچک زرد یا سفید در مرکز قابل مشاهده هستند. همچنین می‌تواند در تمام بدن ظاهر شود و طی چند روز خودبه‌خود محو شود.

بر اساس نظر آکادمی پوست آمریکا (AAD)، آکنه نوزادی یک عارضه خودبه‌خودی بوده و نیازی به درمان دارویی خاصی نیز نخواهد داشت. تمایز آن از اگزما مستلزم مراجعه به پزشک و تشخیص وی می‌باشد.

مراقبت و درمان جوش صورت نوزاد در خانه

مراقبت صحیح می‌تواند به بهبود سریع‌تر پوست کمک کرده و از تحریک بیشتر آن جلوگیری کند.

آشنایی با 5 نکته طلایی برای بهبود پوست نوزاد

• لازم است روزی یک‌مرتبه صورت نوزاد را تنها با آب ولرم بشویید.
• در صورت نیاز، از یک شوینده بسیار ملایم، بدون صابون و عطر که مخصوص نوزادان است (با مشورت پزشک متخصص) استفاده نمایید.
• پس از شستشوی پوست، صورت نوزاد را با یک حوله بسیار نرم و کاملا تمیز، به صورت ضربه‌های آرام (گذاشتن و برداشتن حوله) خشک نمایید.
• شایان به ذکر است که این یک عارضه موقتی بوده و پوست نوزاد به زمان نیاز دارد تا به تعادل برسد.
• از تماس پارچه‌های زبر و پشمی با صورت نوزاد جلوگیری نمایید و از لباس‌های نرم و خنک استفاده نمایید.

اشتباهاتی که باید از آن‌ها پرهیز کنید

• هرگز جوش‌های نوزاد را فشار ندهید یا دستکاری نکنید.
• از پمادهای استروئیدی (هیدروکورتیزون) یا آنتی‌بیوتیک بدون نسخه جدا خودداری نمایید.
• از صابون‌های معمولی، شامپو بدن بزرگسال و شوینده‌های حاوی الکل جدا اجتناب کنید.
• از کمک گرفتن از درمان‌های سنتی مثل مالیدن روغن زیتون، روغن بچه یا هر نوع چربی دیگر اجتناب کنید. این مواد چربی پوست را افزایش داده و موجب بدتر شدن وضعیت می‌شود.
   

_{این مقاله را از دست ندهید: تفاوت و شباهت قطره لیپوزوفر با لیپوزوفر فورت چیست؟}

مقایسه آکنه نوزادی با آکنه شیرخوارگی

آکنه نوزادی (Neonatal Acne)

آکنه نوزادی از تولد تا حدود 3 ماهگی رخ می‌دهد. خفیف بوده و شامل کومدون (جوش سرسیاه) نمی‌شود و اغلب خودبه‌خود بهبود می‌یابد.

آکنه شیرخوارگی (Infantile Acne)

به طور معمول بین 3 تا 6 ماهگی شروع می‌شود. می‌تواند شدیدتر باشد، شامل جوش‌های سرسیاه، کیست و ندول باشد و اغلب جای زخم به جا بگذارد. این نوع آکنه باید توسط پزشک متخصص بررسی شود؛ چرا که در موارد نادر می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال هورمونی زمینه‌ای باشد.

 باورهای رایج درباره آکنه‌های نوزادی

چه زمانی جوش صورت نوزاد یک زنگ خطر است؟

گرچه آکنه نوزادی در اغلب موارد خطری برای نوزاد به همراه ندارد، اما در موارد نادر، در صورتی که دردناک به نظر برسد، برخی علائم می‌توانند نشان‌دهنده یک مشکل جدی‌تر باشند؛ در نهایت، فهمیدن علت جوش صورت نوزاد بسیار حائز اهمیت است. در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، در سریعا با پزشک تماس بگیرید:

• همراه بودن جوش‌ها با تب
• وجود جوش‌های سرسیاه (Blackheads)، پاسچول (جوش‌های چرکی) یا کیست‌های بزرگ.
• در صورتی که نوزاد بی‌قراری می‌کند و به نظر می‌رسد جوش‌ها برای او دردناک یا همراه با خارش هستند.
• در صورتی که بثورات پس از 3 ماهگی همچنان ادامه‌دار باشند یا بدتر می‌شوند (ممکن است آکنه شیرخوارگی یا Infantile Acne باشد که نیاز به مداخله پزشکی دارد). 

پاسخ به سوالات متداول درباره علت جوش صورت نوزاد

1. جوش صورت نوزاد چقدر طول می‌کشد تا خوب شود؟

آکنه نوزادی اغلب طی چند هفته تا چند ماه (به طور معمول تا 3 ماهگی) به خودی خود و بدون نیاز به هیچ درمانی برطرف می‌شود.

2. آیا استفاده از پماد برای جوش صورت نوزاد مجاز است؟

خیر. به هیچ عنوان از پمادهای استروئیدی (مانند هیدروکورتیزون) یا پمادهای آنتی‌بیوتیک بدون تجویز مستقیم پزشک استفاده نکنید.

3. آیا شیر مادر می‌تواند باعث جوش صورت نوزاد شود؟

خیر. هیچ مدرک علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد رژیم غذایی مادر شیرده یا خود شیر مادر موجب بروز آکنه نوزادی می‌شود. در واقع، شیر مادر تغذیه عالی برای نوزاد است.

سخن پایانی

در نهایت، علت جوش صورت نوزاد یک پدیده فیزیولوژیک، طبیعی و گذرا بوده که ریشه در هورمون‌های به جا مانده از مادر و تکامل نیافتن کامل پوست دارد. این عارضه حاکی از بیماری یا ضعف در مراقبت شما از فرزندتان نیست. با رعایت نکات بهداشتی ساده اما نتیجه‌بخش، پرهیز از دستکاری جوش‌ها و صبر، پوست فرزند شمت به زودی لطافت و صافی خود را باز خواهد یافت.

آیا شما نیز تجربه‌ای در این زمینه داشته‌اید؟ راهکاری که به شما کمک کرد چه بود؟ نظرات و تجربیات ارزشمند خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما و دیگران در میان بگذارید. همچنین کرم بازسازی پوست هیدرودرم را نیز ببینید.