آشنایی با کارهایی که به دیسک کمرتان آسیب می‌رسانند

آشنایی با کارهایی که به دیسک کمرتان آسیب می‌رسانند؛

هر دیسک کمر Spinal Disc Herniation از دو بخش تشکیل شده است، یک بخش داخلی نرم با حالت ژلاتینی و یک حلقه بیرونی سخت. در صورتی که دیسک ضعیف شود یا صدمه ببیند، ممکن است بخش داخلی آن از حلقه بیرون بزند. به طور معمول این وضعیت به عنوان لغزش، فتق یا پرولاپس دیسک شناخته می‌شود و باعث احساس درد و ناراحتی شدید در ناحیه آسیب‌دیده می‌شود.

دیسک کمر یعنی چه؟

در ستون فقرات، میان هر زوج مهره که از استخوان تشکیل شده اند، بالشتک‌هایی از غضروف وجود دارد که به آن‌ها دیسک گفته می‌شود. در ناحیه کمر، که دارای 5 مهره است، در پایین آن‌ها یک استخوان مثلثی به نام استخوان خاجی قرار دارد. بنابراین، در ناحیه کمر، 5 دیسک بین مهره‌ها وجود دارد.

کار اصلی دیسک در ستون فقرات، عمل به عنوان یک ضربه‌گیر است؛ به این معنا که فشارهایی که به ستون فقرات وارد می‌شود را جذب کرده و همچنین امکان حرکت بین مهره‌ها را فراهم می‌کند. زمانی که دیسک به سمت عقب بیرون زده می‌شود، ممکن است فشاری به نخاع یا اعصاب نخاعی وارد شود و علائم مربوط به فتق دیسک را ایجاد کند.

نشانه‌های ابتلا به دیسک کمر کدامند؟

علائم دیسک کمر اغلب در نواحی تحتانی آن بروز می‌کند، اگرچه این مشکل ممکن است در نزدیکی گردن هم رخ دهد و نحوه عرضه آن به محل خاص وابسته است. علائم معمولا شامل موارد زیر می‌شود:

• بی حسی کمر

افراد مبتلا به دیسک کمر، معمولا با بی حسی و احساس گز‌گز کردن در ناحیه آسیب‌دیده روبه‌رو می‌شوند.

• ضعف عضلات

ضعف عضلات ناشی از آسیب به عصب رخ می‌دهد، به طوری که فرد قادر به بلند کردن یا نگه‌داشتن اشیاء نیست. گاهی اوقات این علائم مشخص نیستند و تنها با آزمایشات تصویری قابل تشخیص هستند.

• درد در ناحیه بازو و پاها

در صورت آسیب دیدن دیسک کمر در قسمت پایین، به طور معمول درد شدیدی در ناحیه باسن، ران و پاها حس می‌شود و این درد ممکن است به هر نقطه‌ای از پا گسترش یابد. همچنین، درد در نزدیکی گردن سبب درد شدید در شانه و بازو می‌شود که این درد در هنگام سرفه، عطسه و در وضعیت‌های خاص تشدید می‌یابد.

انجام چه کارهایی باعث افزایش خطر دیسک کمر می‌شود؟

عوامل خطر دیسک کمر شامل موارد زیر می‌شود:

افرادی که شغل‌های فیزیکی سخت دارند، مانند کشیدن، بلند کردن، هل دادن و خم شدن بدن به طور مکرر، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیسک کمر قرار دارند. وجود تاریخچه دیسک کمر در افراد خانواده می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به مشکلات دیسک کمر در افراد مورد نظر شود.

وزن بالا باعث افزایش فشار به کمر در قسمت پایین می‌شود، که می‌تواند موجب ایجاد مشکلات دیسک کمر گردد. مصرف سیگار می‌تواند منجر به محدودیت تامین اکسیژن در بدن شود و این امر می‌تواند به عنوان یک عامل خطر برای بروز مشکلاتی از جمله دیسک کمر محسوب شود.

نحوه تشخیص دیسک کمر

در مواقعی پزشک ممکن است پیشنهاد دهد که برای چند روز فعالیت فیزیکی خود را کاهش دهید تا به کمر شما آسیب وارد نشود. سپس یک معاینه فیزیکی عادی در مطب انجام می‌شود. پس از آن، ممکن است آزمایشات با استفاده از پرتو ایکس (رادیولوژی) انجام شود که می‌تواند مشکلاتی مانند شکستگی، عفونت و تومورها را نشان دهد.

اسکن توموگرافی یک روش تصویربرداری تشخیصی است که پس از اشعه ایکس انجام می‌شود و می‌تواند اندازه و شکل کانال فقرات و ساختار آن را نشان دهد.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله چگونه گرفتگی کمر را با ورزش کردن تسکین بدیم را نیز مطالعه نمایید.

تصویربرداری ام‌آرآی یک روش تشخیصی دیگر است که از عکس‌های سه‌بعدی با استفاده از امواج مغناطیسی قوی و تکنولوژی کامپیوتر استفاده می‌کند. ام‌آرآی قادر است ستون فقرات، ریشه‌های عصبی و مناطق اطراف فقرات را با دقت بالا نشان دهد.

میوگرافی یک آزمایش دیگر است که فضایی که حاوی مایع بین فقرات است را نشان می‌دهد. الکترومیوگرافی نیز یک آزمایش دیگر است که ریشه‌های عصبی و بافت عضلانی را نشان می‌دهد و هرگونه آسیب را در مناطق مختلف بدن با دقت بیشتری در اختیار ما قرار می‌دهد.

آشنایی با امور مضر برای دیسک کمر

در ادامه به معرفی کارهایی خواهیم پرداخت که برای دیسک کمر مضر هستند و باید از آن‌ها دوری کنیم:

• چاقی و اضافه وزن

مصرف غذاهای ناسالم و پرکالری می‌تواند باعث اضافه وزن شود که در نتیجه فشار زیادی بر روی کمر وارد می‌شود و می‌تواند به آسیب دیسک کمر منجر شود. بنابراین، افرادی که غذاهای ناسالم را مصرف می‌کنند و اضافه وزن دارند، ممکن است دچار دردهای شدید کمر و زانو شوند.

• استفاده از لباس یا کرست تنگ

پزشکان توصیه نمی‌کنند کرست سخت را برای درمان بروز دیسک بین مهره‌ای استفاده کنید. استفاده مکرر از کرست سفت می‌تواند منجر به ضعیف شدن عضلات شود و در صورت عود بیماری، منجر به افزایش درد شود. با این حال، این محصول ممکن است به مدت کوتاهی در کاهش درد کمک کند.

• کفش نامناسب 

استفاده از کفش نامناسب برای مدت طولانی یکی از عوامل آسیب‌زا برای دیسک کمر است. راه رفتن برای مدت طولانی، به ویژه در حالت بدنی نادرست، می‌تواند موجب درد کمر شود و در صورتی که از کفش مناسب استفاده نشود، این درد ممکن است تشدید شود. بنابراین، برای افرادی که با کمر درد مواجه هستند، تهیه و استفاده از کفش‌های طبی مناسب بسیار حیاتی است تا فشار اضافی به کمر اعمال نشود. بهتر است از کفش مناسب استفاده کرده و با راه رفتن منظم، به کمر خود کمک کنید تا دردهای کمر کاهش یابد.

• کشش در ستون فقرات

کشش ارتوپدی یک روش مؤثر درمانی برای بسیاری از مشکلات در نواحی مختلف بدن است. به عنوان مثال، در تروماتولوژی جهت کاهش قطعات استخوانی که جابجا شده‌اند، این روش به کار می‌رود. با این حال، در مورد بیماری‌های ستون فقرات، به ویژه آن‌هایی که دارای فتق دیسک هستند، استفاده از کشش ارتوپدی نه تنها موثر نیست بلکه ممکن است خطرناک باشد. این روش می‌تواند باعث تحریک حملات درد شدید و حتی فرآیند‌های دژنراتیو در بافت‌ها شود.

• درازنشست 

ممکن است بسیاری از افراد باور داشته باشند که باید از انجام تمرینات پرشی یا دویدنی خودداری کنند. اما باید آگاه باشید که درازنشست از جمله حرکاتی است که ممکن است باعث افزایش درد در منطقه ستون فقرات شما شود.

• ایستادن زیاد

برای افرادی که دچار مشکلات دیسک کمر هستند، بهتر است که ایستاده باشند تا نشسته؛ چرا که در این حالت ممکن است کمترین درد را تجربه کنند. با این حال، باید به یاد داشته باشید که ایستادن برای مدت طولانی نیز ممکن است مضر باشد و باعث افزایش فشار در کمر شخص بیمار شود. ایستادن در بهترین حالت بسیار اهمیت دارد. ولی لازم به ذکر است که بهتر است یک تعادل بین نشستن و ایستادن خود را حفظ کنید.

آیا نشستن برای دیسک کمر ضرر دارد؟

نشستن به نحو نادرست می‌تواند یکی از عوامل اصلی آسیب به کمر و دیسک کمر باشد. بی‌تحرکی و نشستن زیاد ممکن است منجر به خشک شدن و فرسودگی ستون فقرات شود. تصور کنید که برای مدت زمان طولانی به نادرستی بر روی صندلی یا زمین نشسته‌اید. جهت پیشگیری یا کنترل کمر درد، حائز اهمیت است که هنگام نشستن کمر و گردن خود را به صورت صاف نگه دارید و از فشار آوردن بر روی مهره‌ها پرهیز کنید.

چه زمانی برای دیسک کمر به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر شما دچار درد ناشی از فتق دیسک کمر هستید و این درد در زندگی روزمره‌تان مانند رفتن به سر کار باعث مشکل می‌شود، یا اگر علائم شما پس از 4 تا 6 هفته بهبود نمی‌یابد، یا حتی با گذر زمان بدتر می‌شود و مسائلی همچون مشکل در ایستادن یا راه‌رفتن دارید، بهتر است اولین اقدام برای درمان دیسک کمر به مشاوره با یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

آیا ژنتیک در دیسک کمر تاثیرگذار است؟

عوامل ژنتیک تأثیر قابل توجهی در ایجاد فتق دیسک دارند، اما به طور کلی، سبک زندگی و عادت‌های شغلی افراد نیز نقش بسیار مهمی در ابتلا به فتق دیسک کمر ایفا می‌کنند. هنگامی که یک فرد به کمردرد ناشی از فتق دیسک مبتلا می‌شود، منطقی است که در ابتدا به استراحت خود توجه کند.

سخن پایانی

در هر سال حدود 2% از جمعیت به فتق دیسک کمر مبتلا می‌شوند. این نوع فتق می‌تواند در هر بخشی از استخوان فقرات رخ دهد، اما بیشتر در قسمت پایین کمر اتفاق می‌افتد. عموماً، فتق دیسک کمر در افراد 30 تا 50 ساله رخ می‌دهد و مردان دو برابر بیشتر از زنان تحت تأثیر این مشکل قرار می‌گیرند.