پیشگیری از بیماری با بهداشت فردی و عمومی
نکات بهداشتی که باید بدانیم
- چقدر به تمیزی سینک ظرفشویی اعتقاد دارید؟
- آیا تصور می کنید صابون های آنتی باکتریال بهداشتی تر هستند؟
- زمانی که یک تکه میوه یا هر ماده ی غذایی به زمین می افتد، عکس العمل تان چگونه است؟
- آیا آن را برداشته و فوت می کنید و در دهانتان می گذارید؟ همین الان بگویید مسواک تان کجای منزل قرار دارد؟
- زمانی که به دستشویی های عمومی می روید، از دست خشک کن های برقی استفاده می کنید یا دستمال کاغذی؟
این ها و چند سوال دیگر بخشی از سوالات بهداشتی هستند که قصد داریم در این مطلب پاسخ دهیم. لطفا با ما همراه باشید.
دست خشک کن برقی یا دستمال کاغذی؟
امروزه در توالت های عمومی معمولا یا دست خشک کن های برقی تعبیه شده است و یا دستمال کاغذی، تا افراد دست های خود را خشک کنند.
اما زمانی که صحبت ازبهداشت فردی است باید گفت که کارایی این دو وسیله در یک سطح نیست. دست خشک کن های برقی 60 درصد زمان بیشتری در مقایسه با دستمال کاغذی می گیرند تا دست ها را کاملا خشک کنند. به همین دلیل اکثر مردم حوصله کافی به خرج نمی دهند و قبل از خشک شدن کامل دست ها مکان را ترک می کنند.
باید بدانید که دست مرطوب یک فضای مطلوب برای باکتری هاست. در نتیجه توصیه می شود برای خشک کردن کامل دست ها از دستمال کاغذی استفاده کنید.
صابون های آنتی باکتریال
چند سالی هست که صابون های آنتی باکتریال محبوبیت زیادی پیدا کرده اند، به خاطر اینکه برخی تصور می کنند این نوع صابون ها در مقایسه با انواع معمولی آن، باکتری های بیشتری را نابود می کنند.
اما نتایج پژوهش های اخیر نشان می دهند که این نوع صابون ها هیچ برتری نسبت صابون های معمولی ندارند و بنا به دلایلی از انواع معمولی خود پرآسیب تر هستند. به خاطر اینکه حاوی ترکیبی به نام «تری کلوزان» است که باعث اختلالات هورمونی می شوند.
قانون 5 ثانیه غلط است
باوری وجود دارد که اگر در طی پنج ثانیه یک ماده غذایی از روی زمین برداشته شود، امکان آلودگی آن وجود ندارد، اما این باور غلط است. واقعیت این است که به محض افتادن ماده ی غذایی روی زمین، 99 درصد باکتری ها روی آن جمع می شوند.
سینک ظرفشویی تمیز نیست
خیلی از مردم جرات نمی کنند که از شیر دستشویی آب بخورند. اما همه ی ما ظرف هایمان را در سینک و با خیال راحت می شویم، غافل از اینکه این بخش از آشپزخانه کثیف تر از دستشویی می تواند باشد. توجه داشته باشید که سینک ظرفشویی کثیف می تواند صد هزار برابر دستشویی، میکروب داشته باشد. برای همین حتما سینک ظرفشویی را بعد از شستن ظروف و هر کار دیگری، با اسکاچ و مایع ظرفشویی کاملا بشویید، طوری که از تمیزی برق بزند.
شستن ناف
محققان معتقدند که ناف یکی از قسمت های فراموش شده در حین شستشوی بدن است. نتایج بررسی هایی که روی شصت نفر انجام شده است نشان می دهد که حداقل 2300 باکتری در ناف وجود دارد که 1500 نوع آن قبل از انجام این پژوهش شناخته نشده بود. در نتیجه این بار که حمام رفتید، حتما این قسمت از بدنتان را نیز بشویید.
مسواک زدن
مسواک زدن مهم است اما فراموش شده همه ی مردم می دانند که برای پیشگیری از پوسیدگی دندان باید مسواک بزنند، اما معمولا خستگی و تنبلی مانع از این می شود که افراد به طور مرتب مسواک بزنند. البته این موضوع مربوط به ما نمی شود.
اولین مسواک در قرن 15 میلادی ابداع و ساخته شد، در حالی که عادت مسواک زدن تا جنگ جهانی دوم بین مردم نهادینه نشده بود. برای مراقبت از دندان ها حتما باید با حوصله و دقت مسواک بزنید. در غیر این صورت باید منتظر عواقب آن باشید.
قرار دادن مسواک در دستشویی
قرار دادن مسواک در دستشویی: وحشتناک ترین اشتباه بهداشتی! اکثر مردم مسواک هایشان را مقابل آینه ی تعبیه شده در دستشویی قرار می دهند. این محل نزدیک ترین محل موجود به کاسه ی توالت و میکروب های معلق موجود در هوا است.
اگر فاصله ی مسواک تان تا این محل مورد نظر کمتر از دو متر باشد، امکان آلوده شدن آن به میکروب ها خیلی زیاد است. پس مسواک تان را بیرون از دستشویی بگذارید.
شستشوی روزانه ی موها چندان خوب نیست
همه ی ما از ترس اینکه مبادا موهایمان چرب شود و کثیف به نظر برسد، هر روز دوش می گیریم و موهایمان را می شوییم.
اما باید بدانید شستشوی روزانه ی موها باعث افزایش سبوم (چربی طبیعی) کف سر شده و باعث می شود که غدد سباسه، چربی بیشتری تولید کنند.
در واقع یک دور باطل شکل می گیرد. هر چه موها را بیشتر بشویید چرب تر می شوند. متخصصان پوست و مو توصیه می کنند که موها هفته ای دو تا سه مرتبه شسته شوند.
تار و پود فرش
فرش ها در مقایسه با کف پوش های هایی مانند پارکت، سنگ، سرامیک و غیره، 10 برابر گرد و خاک بیشتری به خود می گیرند. این گرد و غبار در فرش هایی که کرک های بلندی دارند، به چشم نمی آید. واقعیت این است که لابه لای این دنیای نقش و نگار، پر از باقیمانده ها و خورده ریزهای غذا، حشرات مرده، خرده های پوست و غیره می باشد.
میکروب های بدن
همه ی ما تلاش می کنیم که بدن مان را از شر میکروب ها در امان بداریم، اما به عقیده ی محققان این یک جنگ از پیش باخته است، چون بدن انسان پذیرای حداقل 1000 نوع باکتری و میکروب های گوناگون است. اگر می خواهید آمار دقیق تری از میکروب های موجود در بدن داشته باشید باید بگوییم که چیزی حدود چهار برابر جمعیت کشور است.
بهداشت پوست
پوست یکی از اعضاء مهم و وسیع بدن است که حاوی غدد مواد چربی می‌باشد، در نتیجه فعالیت این غدد، آب، مواد زائد، املاح و مقداری چربی از طریق پوست از بدن دفع می‌شود.
دفع مواد مزبور به همراه فعالیت باکتریهایی که در نقاط مختلف پوست، خصوصاً در نواحی گرم و مرطوب زندگی می‌کنند سبب تخمیر مواد موجود در عرق و پوست می‌شوند. به این ترتیب بوی نامطبوعی ایجاد می‌نماید که جهت رفع آن، اقداماتی باید انجام داد.
فعالیت غدد مولد عرق در سنین بلوغ فوق‌العاده زیاد بوده و با ورزش، گرمی هوا، پوشیدن لباسهای ضخیم، خستگی، عصبانیت، نگرانی، هیجان، بیشتر می‌شود. به منظور محافظت از پوست و رعایت بهداشت توجه به موارد زیر ضروری است:
1- هر کس باید بدن خود را حتی‌الامکان همه روزه یا حداقل هفته‌ای دوبار با آب و صابون بشوید.
2- تعداد دفعات استحمام با توجه به دمای هوای، میزان فعالیت، آلودگی هوا و محل کار متفاوت است.
3- شستشوی بدن با آب و صابون، پوست را از وجود مواد زائد پاک می‌کند. مواد قلیایی موجود در صابون، سبب حل شدن در چربیها و مواد زائد موجود بر پوست شده و جلوی انسداد منافذ پوستی را می‌گیرد.
4- استحمام با آب گرم نه تنها سبب بهتر حل شدن مواد زائد و نرمی و لطافت پوست می‌شود بلکه رفع خستگی عضلانی و افزایش خون گیری پوست را نیز شامل می‌شود.
5- استحمام، بلافاصله پس از صرف غذا، موجب گشاد شدن عروق پوست بدن شده و خون را از معده و دیگر اندامهای داخلی متوجه پوست می‌کند.
6- برای استفاده از انواع صابون و شامپو باید به نوع پوست (چرب، خشک، معمولی) توجه کرد.
7- استفاده از وسایل شخصی در استحمام ضروریست . چرا که استفاده مشترک از این وسایل سبب انتقال بیماریهای عفونی و قارچی می‌شود.
8- از آنجا که بسیاری از بیماریهای انگلی و عفونتهای روده‌ای از طریق دستها و ناخنهای آلوده انتشار می‌یابند، شستن صحیح دستها و کوتاه کردن ناخن‌ها بطور مرتب ضروری است.
9- قبل از غذا خوردن، طبخ غذا، هنگام آماده کردن ظروف و وسایل سفره، بعد از رفتن به توالت و دست زدن و نظافت کردن حیوانات، باغبانی و زراعت و پس از ملاقات و تماس با بیماران مبتلا به بیماری‌ای واگیر، شستن صحیح دستها، توصیه می‌شود.
10- عادات جویدن ناخن غیر بهداشتی بوده و سبب ابتلای فرد به بسیاری از بیماریها خواهد شد.
11- شست و شوی روزانه پاها، از تجزیه عرق و بوی نامطبوع پا جلوگیری می‌کند.
12- استفاده از کفش مناسب به نحوی که هیچ‌گونه فشاری به پا وارد نکرده و سبب تغییر فرم طبیعی استخوان بندی پا نشود، از نکات مهمی است که باید در مورد سلامت پا و ستون فقرات، بدان توجه نمود.
بهداشت مو
موی سالم، ظاهری درخشان، مرتب و قابل انعطاف دارد نکات اساسی که در بهداشت مو باید مورد توجه قرار گیرد عبارتند از:
- نوع شامپو و سایر مواد پاک کننده مهم بوده و انتخاب صحیح آنها با توجه به مشخصات مو، به ویژه میزان چرب بودن آنها است و باعث تقویت رشد مو و سالم ماندن آنها می‌شود.
- برس کشیدن روزانه موها باعث تشدید سرعت جریان خون‌در پوست سر شده و از جمع شدن گرد و غبار و مواد زائد در پوست سر جلوگیری به عمل می‌آورد.
- شوره سر با شستن مرتب موها، شانه کردن و برس زدن قابل کنترل خواهد بود.
- پس از شست شوی موها، برای خشک کردن آنها باید از مالش شدید با حوله خودداری شود و بجای آن، موها را با فشار دادن به حوله خشک کرد.
- دفعات شست و شوی موها به نوع آن (چرب ـ خشک ـ معمولی) بستگی دارد.
بهداشت چشم
اختلال در بینایی، سبب کاهش ارتباط فرد با محیط و توان یادگیری وی می‌شود. به منظور پیشگیری از بروز اختلال در قوه بینایی، رعایت این نکات بهداشتی ضروری است : استفاده از حوله شخصی و تمیز، در پیشگیری از عفونتهای چشمی، امری بسیار مهم است.
هنگام مطالعه می‌بایست از نور کافی که از پشت سر و طرف چپ می‌تابد، استفاده نمود و فاصله چشمها از سطح مطالعه باید بین 30-40 سانتی متر باشد. در صورت بروز عوارضی مانند تاری دید، اختلال در قدرت بینایی، خستگی در هنگام مطالعه و … سریعاً به چشم پزشک مراجعه کنید.
مصرف غذاهای متنوع و مناسب، خصوصاً غذاهای حاوی ویتامین A ، در سلامت چشمها نقش اساسی دارد. در صورت مشاهده هر گونه اختلال در ظاهر چشمها، اعم از افتادگی پلک، قرمزی، تورم، انحراف و … باید سریعاً به پزشک مراجعه نمود.
در صورت ورود اجسام خارجی و یا مواد شیمیایی به چشمها از مالش آنها خودداری نمایید و سریعاً چشم را با مقادیر فراوان آب، شست و شو داده و با یک گاز تمیز پوشانده و سریعاً به پزشک مراجعه نمایید.
برای شست و شوی چشم از ماساژ آن به هنگام شست و شو، جداً خودداری نمایید. بهترین راه این است که پلک ها را از دو طرف کنار زده و چشم را در زیر شیر آب نگهدارید. پیشگیری از بیماری با بهداشت فردی و عمومی
بهداشت گوش
گوش عضو شنوایی و حفظ تعادل بدن است مراقبت از عضو شنوایی از سنین کودکی، اهمیت زیادی دارد. معاینات ادواری قدرت شنوایی در دانش‌آموزان، بسیار مهم است و از افت تحصیلی جلوگیری می‌کند. هر گونه درد گوش و یا ترشح چرکی از آن را به پزشک ارجاع دهید. عدم درمان و یا در مان ناقص عفونتهای گوش میانی خصوصاً در اطفال، ممکنست منجر به بروز مننژیت (عفونت مغزی) و یا کاهش شنوایی دائمی شود.
برای پاک کردن گوش از گوش پاک کن‌های استاندارد استفاده نمایید. قبل از استفاده از گوش پاک کن از محکم بودن پنبه نوک آن اطمینان حاصل کنید. استفاده از وسایل تیز و زبر برای پاک کردن گوش سبب آسیب به مخاط مجرا و بروز خونریزی و عفونت می‌شود.
در صورت ورود اجسام خارجی در گوش، اول سعی نمایید با قرار دادن گوش به سمت پایین و تکان دادن آرام سر و لاله گوش آن را خارج نمایید. در صورتی که با این اقدامات موفقیت حاصل نگردید از سایر اقدامات و دست گاری جداً خودداری نمایید. زیرا ممکن است سبب آسیب به پرده گوش و یا بدتر شدن وضعیت شود.
در این حالت باید سریعاً به پزشک مراجعه نمود. جهت تسکین گوش درد، هرگز از دود سیگار و یا مواد مخدر استفاده ننمایید.
بهداشت دهان و دندان
برای آنکه دندانهای سالمی داشته باشید، رعایت نکات زیر ضروری است:
1-تغذیه مناسب: تغذیه مناسب در سنین مناسب موجب استحکام و رشد مناسب دندانها می‌شود. در بیشتر غذاهایی که هر روز می‌خوریم مقداری ماده قندی وجود دارد. مانند: نان، برنج، عسل، مربا، شکر، قند، شکلات، آب نبات، بیسکویت، بستنی و میوه‌های شیرین. وقتی یک ماده قندی می‌خوریم، بزاق دهان روی آن اثر می‌کند تا آن را هضم کند. میکروب‌هایی هم که در پلاکهای دندانی وجود دارند از این مواد قندی تغذیه می‌کنند(میکروبهای موجود در دهان بر روی نقاط خاصی از دندان تجمع نموده و تشکیل پلاکهای میکروبی روی دندان را می‌دهند) در اثر فعالیت میکروبها، اسید تولید می‌شود. هر قدر خوردن مواد قندی بیشتر طول بکشد یا تعداد دفعات مصرف آن بیشتر باشد، اسیدی بودن بزاق هم طولانی‌تر خواهد شد. اسیدی که به علت خوردن مواد قندی ایجاد می‌گردد، رفته رفته مینای دندان را حل می‌کند و باعث پوسیدگی دندان می‌شود.
2- استفاده از مسواک و نخ دندان: هدف اصلی از مسواک کردن، پاک کردن پلاک میکروبی از روی دندانها و لثه است. درست مسواک زدن وقتی است که تمام سطوح دندانها و لثه به خوبی مسواک زده شود. با رعایت نکات زیر می‌توان به خوبی و به درستی مسواک کرد.
الف) انتخاب یک مسواک خوب با موهایی از جنس نایلون نرم و مرتب و منظم
ب) خمیر دندانی با قدرت پاک کنندگی و حاوی فلوراید
ج) روش صحیح مسواک زدن
د) استفاده از نخ دندان
فلوراید و نقش آن در پیشگیری از پوسیدگی دندان:
فلوراید، عنصری است که در زنجیره طبیعت از حمله خاک، آب، هوا، مواد غذایی، گیاهان، میوه‌ها و حبوبات یافت می‌شود. فلوراید در ساختمان مینای دندان وارد شده و با آن ترکیب می‌شود و بنابراین ساختمان بسیار مقاومی ایجاد می‌کند که باعث می‌شود مینای دندان در برابر اسیدهای پوسیدگی زا حلالیت کمتری داشته باشد در این حالت دندان نسبت به پوسیدگی مقاوم شده، کمتر دچار پوسیدگی می‌گردد.
▪ آنچه باید در بهداشت دهان و دندان دانست:
1- مواد قندی را فقط در وعده‌های غذایی مثل صبحانه، ناهار و شام بخورید و در فاصله دو وعده غذا تا آنجا که ممکنست از خوردن مواد قندی پرهیز کنید. هر قدر دفعات خوردن مواد قندی بیشتر باشد، خطر پوسیدگی دندانها هم بیشتر می‌شود.
2- از آنجا که شیر و لبنیات دارای ماده‌ای بنام کازئین هستند که از تشکیل اسید توسط پلاک میکروبی جلوگیری می‌کند، مصرف روزانه این مواد برای جلوگیری از پوسیدگی دندانها توصیه می‌شود.
3- بعد از مصرف هر نوع ماده قندی، بهتر است بلافاصله دندانها را مسواک کرد. و اگر مسواک در دسترس نباشد حتماً باید چند مرتبه دهان و دندانها را با آب شستشو داد.
4ـ خمیر دندانها حاوی موادی هستند که ضمن خوشبو کردن دهان، به برداشت بیشتر پلاک میکروبی و باقی مانده‌های غذایی از روی دندانها کمک می‌نماید.
5ـ برای تمیز کردن سطوح بین دندانی هیچوقت از چیزهای سخت و نوک تیز مثل سنجاق و چوب کبریت استفاده نکنید.
6ـ معمولاً از یک مسواک نمی‌توان بیشتر از 4ـ3 ماه استفاده کرد چون موهای آن خمیده و نامنظم می‌شود.
7ـ استفاده نمک خشک، جوش شیرین یا سایر پودرها برای مسواک کردن درست نیست و باعث ساییدگی مینای دندان و خراشیده شدن لثه می‌شود. ولی استفاده از آب نمک رقیق (۱۲قاشق چایخوری در یک لیوان آب جوشیده سرد شده)، مفید است اما نمی‌تواند جایگزین مسواک و خمیر دندان شود.
8ـ چون خرده‌های مواد غذایی و میکروبها روی سطح زبان جمع می‌شوند، بهتر است هر چند روز یکبار روی زبان را هم با مسواک تمیز کرد.
9ـ پزشکان مسواک‌های نرم را توصیه می‌کنند. چون مسواک های زبر باعث تحریک لثه و سایش دندانها می‌شود.
10ـ هر فردی باید روزی دوبار و هر بار به مدت 10ـ7 دقیقه مسواک بزند
11ـ اگر چه ناراحتیهای گوارشی، کلیوی، تنفسی، خونی، هورمونی و سوء تغذیه می‌تواند باعث بدبویی دهان شود، لیکن مهمترین عامل بوی بد دهان رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان و ابتلا به بیماریهای لثه و پوسیدگی دندان است. برای این کار، مسواک را در عقب زبان قرار دهید و به طرف جلو بکشید چند بار این عمل را انجام دهید. تمیز کردن زبان نقش مهمی در از بین بردن بوی بد دهان دارد.
12ـ توجه داشته باشید که هیچوقت مسواک خیس را در جعبه سربسته نگذارید. چون هوای داخل جعبه دم می‌کند و باعث رشد میکروبها می‌شود.
13ـ با مسواک کردن نمی‌توان سطوح بین دندانی را به خوبی تمیز کرد. برای کار باید از نخ دندان استفاده کرد که قبل از آن باید دستها را با آب و صابون شست .
14ـ برای تمیز کردن سطوح بین دندانی هیچوقت از چیزهای سخت و نوک تیز مثل سنجاق و چوب کبریت استفاده نکنید.
15ـ اگر موقع مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دندان، درد خونریزی داشتید، نگران نباشید و مسواک کردن یا نخ کشیدن را ترک نکنید. در اکثر مواقع با ادامه این کار و سالم شدن لثه، درد و خونریزی هم از بین می‌رود. اگر درد و خونریزی پس از یک هفته از بین نرفت به پزشک مراجعه کنید.
دیدگاه شما