پروتئین چیست و چرا خوردن آن ضروریست؟
در مورد اینکه پروتئین چیست و علت اهمیت آن چیست و در کجا وجود دارد صحبت می‌کنیم. ممکن است شما بدانید چه غذاهایی حاوی پروتین هستند، اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که واقعا پروتئین چیست و چرا خوردن روزانه‌ی آن برای بدن لازم است؟ در واقع پروتئین یک جزء اساسی در یک رژیم غذایی سالم است.
بیشتر ما از زمان کودکی با آن آشنا شده‌ایم، احتمالا از وقتی که به ما گفته می‌شد گوشت ما را «بزرگ و قوی» می‌کند. در حالی که بحث های زیادی در مورد اینکه چه کسی کلمه «پروتئین» را بوجود آورده وجود دارد (این لغت اولین بار در سال ۱۸۳۸ در میان لغات علمی پدیدار شد)، در اینکه این کلمه از یک لغت یونانی (پروتو) به معنای اولین ردیف یا اولین وضعیت گرفته شده، هیچ اختلاف نظری نیست و نشان دهنده‌ی اهمیت زیاد پروتئین در زندگیست.
پروتئینها از چه چیزی تشکیل شده‌اند؟
پروتئین‌هایی که می‌خورید (و پروتئینی که در بدنتان وجود دارد) از واحدهای کوچکی بنام اسیدهای آمینه تشکیل شده‌اند. غالبا اسیدهای آمینه را به عنوان «بخش‌های اساسی سازنده‌ی پروتئین» توصیف می‌کنند، چرا که با گرد هم آمدن این واحدهای کوچک به شکل‌های مختلف، پروتئین بوجود می‌آید.
اما همانطور که حروف با قرار گرفتن در کنار هم کلمات را می‌سازند، اسید آمینه‌ها هم می‌توانند در شکل‌ها و طول‌های مختلف کنار هم قرار گیرند (مثلا از تعداد کم تا چند هزارتایی) و پروتئینهای مختلف را بسازند. و توالی اسیدآمینه‌ها، به هر پروتئین یک هدف و معنای خاص می‌دهد، زیرا ساختار نهایی زنجیره‌ی اسید آمینه‌ها مشخص می‌کند که آن پروتئین چیست و چه خواهد کرد.
پروتئین‌هایی که شما می‌خورید
شاید تا به حال در مورد این قضیه فکر نکرده باشید، اما تمام پروتئینهای غذایی یکسان نیستند. ترتیب قرارگیری اسیدهای آمینه‌ای که سفیده‌ی یک تخم مرغ را میسازد، با چیدمان اسیدهای آمینه‌ای که پروتئین موجود در یک لیوان شیر را میسازد بسیار متفاوت است. وقتی برای تامین پروتئین بدنتان غذاهای مختلف می‌خورید، پس به این معناست که غذاهای مختلف شامل پروتئینهای مختلف هستند، اگرچه همه‌ی آنها از اسیدهای آمینه ساخته شده‌اند.
برای مثال، پروتئین موجود درشیر یا ماست، کازئین و پروتئین وی نامیده می‌شود. زمانی که گوشت یا ماهی یا مرغ می‌خورید، در واقع پروتئینی به نام کلاژن و میوزین را می‌خورید. حبوبات حاوی پروتئینی بنام لژومین، و تخم مرغ هم حاوی تعداد زیادی پروتئینهای مختلف از جمله آویدین و آلبومین است.
هرکدام ازاین پروتئینها ویژگی‌های خود را دارند، چرا که از توالی منحصر بفرد اسیدهای آمینه تشکیل شده‌اند. و زمانی که پروتئینها هضم و جذب می‌شوند، اسیدهای آمینه‌شان برای ساختن پروتئینهای درون بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پروتئین‌هایی که بدن شما میسازد
همانطور که غذاهای پروتئینی در دستگاه گوارش شما حرکت می‌کنند، در نهایت به اسید آمینه‌های منفرد تجزیه می‌شوند و جذب رگ‌های خونی می‌شوند. سپس بدن شما می‌تواند با استفاده از این ساختارهای اصلی تا ۵۰۰۰۰ پروتئین مختلف بسازد که هرکدام ساختار، و عملکرد خاصی دارند که به نوع چیدمان اسیدهای آمینه‌شان بستگی دارد.
مادامی که بدن شما همه‌ی مواد اولیه‌ی مورد نیازش که به شکل اسیدهای آمینه هستند را داشته باشد، می‌تواند پروتئینهای مهم بدن را بسازد. گوناگونی پروتئینها از آنزیم‌هایی که سرعت واکنش‌های شیمیایی را در بدن افزایش می‌دهند شروع شده و به هورمون‌هایی که به عنوان پیام رسان‌های شیمیایی عمل می‌کنند خاتمه می‌یابد. پروتئینهای دیگر، به فعالیت‌های ایمنی بدن کمک می‌کنند یا وظیفه‌ی حمل و نقل مواد مغذی را در بدن برعهده دارند، و البته پروتئین‌هایی در بدن وجود دارد که ساختار استخوان‌ها، پوست، مو، ناخن‌ها و ماهیچه‌ها را می‌سازند.
زمانی که اسید آمینه‌ها وارد جریان خون می‌شوند، نمی‌توان گفت که آنها از یک کاسه عدس یا از یک تکه استیک نشات گرفته‌اند، درنهایت همه‌ی آنها مثل استخری از اسیدهای آمینه وارد بافت‌ها و مایعات بدن می‌شوند، استخری که درصورت لزوم، آبش جاری می‌شود. گرچه برای اطمینان از وجود یک منبع دائمی، لازم است که روزانه پروتئین کافی مصرف شود.
شما بطور روزانه به پروتئین احتیاج دارید
به دو دلیل خوردن میزان صحیح پروتئین و انواع درست آن بطور روزانه از اهمیت زیادی برخوردار است. اول اینکه اگر در رژیم غذایی‌تان دائما کمبود پروتئین داشته باشید، بدنتان ناچار است شروع به تجزیه‌ی پروتئینهای داخل بدنتان کند تا اسیدهای آمینه‌ی مورد نیاز برای تولید مهمترین پروتئینهای بدن را فراهم کند.
درحالیکه پروسه‌ی ساختن و تجزیه بطور دائم در بدن درحال انجام است، این سیستم تا زمانی کارایی دارد که اسیدهای آمینه‌ی کافی از رژیم غذایی به بدن برسد تا این دو فرایند درحالت تعادل باشند.
پروتئینهای کامل و ناقص
نوع پروتئینی که ما می‌خوریم نیز اهمیت زیادی دارد. از میان ۲۰ نوع اسیدهای آمینه‌ای که برای ساختن پروتئینها لازم است، ۹ تا از آنها ضروری نامیده می‌شود که باید از رژیم غذایی تامین شوند، چرا که بدن نمی‌تواند آنها را بسازد.
پروتئین‌هایی که از منابع حیوانی تامین می‌شوند، مانند گوشت‌ها، ماهی، مرغ، تخم مرغ، شیر و فراورده‌های شیری شامل همه‌ی اسیدهای آمینه‌ی ضروری هستند، به همین دلیل به آنها پروتئین های کامل می‌گویند.
پروتئین های گیاهی در مواد غذایی مانند لوبیا، عدس، آجیل و همه‌ی حبوبات غیر از دانه‌های سویا (و غذاهای پروتئینی که از سویا بدست می‌آیند مانند توفو، تمپه، شیرسویا یا پودر پروتئین سویا) وجود دارد.
پروتئینهای گیاهی فاقد یک یا چند اسید آمینه‌ی ضروری هستند. به همین دلیل به آنها پروتئینهای ناقص گفته می‌شود. گیاه خواران با مصرف انواع مختلف غذاها تلاش می‌کنند تا اسیدهای آمینه‌ی ضروری بدنشان را تامین کنند.
نقش پروتئین در بدن چیست؟
پروتئین یک درشت مغذی است. این بدان معناست که بدن برای داشتن عملکرد روزانه نیاز به مقادیر زیادی از آن دارد. هنگامی که شما پروتئین می خورید، بدن شما آن را به اسید آمینه تجزیه می کند. اسید آمینه برای اهداف مختلفی در بدن مصرف می شود. مهمترین نقش پروتئین در بدن ایجاد انرژی است.
بنابراین شما باید به پروتئین به عنوان اولین منبع تامین کننده انرژی تکیه کنید. علاوه بر نقش پروتئین در بدن به عنوان یک تامین کننده انرژی، این ماده در بدن بر روی موارد زیر نیز موثر است.
عملکرد سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی بدن شما به شدت وابسته به پروتئین است. هنگامی که بدن شما در معرض مواد بالقوه مضر، مانند باکتری یا ویروس قرار می گیرد، سیستم ایمنی بدن شما از پروتئین ها، موادی به نام آنتی بادی تولید و به سمت این باکتری ها می فرستد.
این آنتی بادی ها به دنبال ویروس ها و باکتری ها رفته و به آن ها حمله می کنند. ضمن این که باعث جلوگیری از ایجاد آسیب توسط آن ها می شود.
تعادل pH
مایعات بدن ما مانند خون، بزاق و غیره، بهترین عملکرد را در خنثی کردن pH داشته و سطح آن را در حدود ۷ نگه می دارد. بسیاری از چیزهایی که شما روزانه با آن ها روبرو می شوید، مانند مواد غذایی، نوشیدنی و آلودگی، می توانند PH مایعات بدن را تغییر دهند. یک تغییر قابل ملاحظه و مداوم در pH می تواند به علائم مزمن و مشکلات مختلف بهداشتی منجر شود.
پروتئین ها در عمل به عنوان یک عامل میانجی، به خنثی کردن این تغییرات و ثابت نگه داشتن pH کمک می کند. هنگامی که PH خون بیش از حد اسیدی می شود، پروتئین در خون یون های هیدروژنی آزاد می کنند تا pH به حالت خنثی باز گردد.
اگر PH بیش از حد بالا باشد، پروتئین یون های هیدروژنی منتشر کرده که به کاهش PH منجر می شوند. پروتئین در هر سلول در بدن شما وجود دارد. از موهای گرفته تا ناخن ها و عضلات و اندام ها.
این پروتئین ها به عنوان پروتئین های ساختاری شناخته می شوند. نقش این پروتئین ها در بدن حفظ ساختار اندام ها است. بدون آنها، شما نمی توانید راه بروید، بدوید و یا حتی بایستید. پروتئین در بدن شما کلاژن نیز تولید می کند. این ماده در ساختار پوست، رباط ها، تاندون ها و استخوان ها نقش مهمی دارد.
حرکات در بدن
پروتئین ها همچنین نقش حیاتی در حمل مواد غذایی دارند. آنها سدیم و پتاسیم لازم بدن را برای حفظ تعادل الکترولیتی مناسب و حمل مواد به داخل و خارج از سلول فراهم می کنند. پروتئین همچنین ویتامین ها، مانند ویتامین A را از بافت خود به بافت اندام ها منتقل می کند.
یک پروتئین خاص در سلول های قرمز خون به نام هموگلوبین وجود دارد که، مسئول حمل اکسیژن از ریه ها به سلول ها است. هموگلوبین همچنین دی اکسید کربن را از سلول های به ریه منتقل کرده تا طی بازدم از بدن خارج شوند. پروتئین ها بر روی این سلول های خاص نیز موثرند.
منبع: سایت پیام سلامتی
دیدگاه شما