علائم و درمان دل پیچه و اسهال و گرمازدگی

علائم و درمان دل پیچه و اسهال و گرمازدگی

دل پیچه های تابستانه!

یکی از نشانه‌های فصل گرما، بروز بیماری است که در بین عموم به «دل پیچه‌های تابستانی» یا همان اسهال و استفراغ معروف است. کارشناسان و متخصصان بیماری‌های عفونی، این بیماری را از شایع‌ترین بیماری‌های فصل گرما می‌خوانند که کودکان و سالمندان در زمره آسیب‌پذیرترین افراد جامعه مورد تهدید قرار می‌گیرند.

هرچند ارتقای سطح زندگی و ابداع واکسن برای بسیاری از بیماری‌ها در جهان معاصر، خطر اپیدمی  بسیاری از این بیماری‌ها را کاهش داده یا به کلی از بین برده است؛ اما هنوز در مواردی، برخی بیماری‌ها به‌ویژه در ماه‌های گرم سال از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا که بسیاری از میکرب‌ها و ویروس‌ها در فصول گرم و مرطوب سال فعالیت بیشتری دارند و از این‌رو در روزهای فصل گرم، شاهد ابتلای مردم به انواع بیماری‌های خطرناک و درعین‌حال شایع هستیم.

دکتر حمیدرضا نادری، متخصص بیماری‌های عفونی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد معتقد است: اسهال و استفراغ در سایر فصل‌ها هم امکان ابتلا فرد را دارد؛ اما شیوع آن در تابستان به‌دلیل فراهم‌بودن شرایط تعداد بیشتری را مبتلا می‌کند. هنگامی می‌توانیم از ابتلای این بیماری پیشگیری کنیم که بدانیم از چه طریق سبب آلوده‌شدن فرد می‌شود. وی به‌طور مفصل در این خصوص با ما گفتگو کرده است که در ادامه مشروح گفتگو با او را می‌خوانیم.

 چرایی شیوع بیماری در فصل تابستان

برای شیوع یک بیماری نیاز است تا مجموعه‌ای از عوامل در کنار یکدیگر جمع شوند تا سبب به‌وجودآمدن بیماری شوند. این موضوع درخصوص این بیماری گوارشی نیز صدق می‌کند به‌عبارت‌دیگر هنگامی‌که شرایط محیطی مانند گرما هوا فراهم باشد ابتلا به این بیماری نیز بیشتر می‌شود.

 میوه و سبزی‌های آلوده عامل ابتلا

در تابستان زمان مصرف میوه و سبزی‌های تازه است، در این فصل میوه‌ها به همان شکلی که هستند مصرف  می‌شوند؛ ولی در زمستان به‌دلیل استفاده بیشتر از سبزی‌های فریز شده و میوه‌هایی که پوست گرفته می‌شوند کمتر شاهد ابتلا به اسهال هستیم. به این معنا که در تابستان دقت‌نکردن در شستشوی سبزی و میوه‌های و مواد خوراکی شایع‌ترین راه انتقال بیماری محسوب می‌شوند.

بسیاری از مبتلایان مطرح می‌کنند که آبیاری میوه و سبزی‌ها با آب‌های آلوده و کودها موجب ابتلای آن‌ها شده است. در پاسخ به این افراد باید گفت نوع آبیاری یا کود چندان اهمیتی ندارد؛ آنچه با اهمیت است نحوه شستشو و ضدعفونی‌کردن این مواد خوراکی است. میوه‌ها و سبزی‌های تازه به‌دلیل آلوده‌شدن باید به‌خوبی ضدعفونی شوند و سپس مورد استفاده قرار بگیرند این در حالی است که این مهم در بیشتر موارد در نظر گرفته نمی‌شود یا دقت کافی در مرحله شستشو صورت نمی‌گیرد.

 یخ؛ عامل بیماری

فصل تابستان، فصل مسافرت و شناست. مسافرت رفتن یا شناکردن هیچ‌کدام بد نیستند؛ اما نکاتی در این موارد وجود دارد که سبب ابتلای فرد می‌شود. به‌عنوان مثال آب سالم و یخ بهداشتی در طول سفر کمتر مورد توجه است و ازآنجایی‌که آب‌های آلوده و یخ منبع خوبی برای رشد میکرب‌ها هستند قادرند که به‌راحتی بیماری را انتقال دهند.

شنا کردن در آب‌های آلوده استخر، برکه، قنات و چشمه مهم‌ترین راه انتقال بیماری‌های عفونی واگیردار هستند که در صورت دیر مراجعه‌کردن می‌تواند حتی مرگ فرد را به دنبال داشته باشد.

 علائم بیماری

اگر تعداد دفعات دفع مدفوع افزایش پیدا کند یا قوام مدفوع شل و آبکی شود، به آن اسهال می‌گویند که انواع آن  شامل اسهال حاد کمتر از دو هفته، مزمن بیش از چهار هفته، مداوم کمتر از چهار هفته است.

 تابستان فصل فعالیت میکرب‌ها

در تمام مناطق جهان، اسهال و استفراغ یکی از بیماری‌های شایع در بین بزرگ‌سالان و به‌خصوص کودکان  کمتر از پنج سال است؛ اما پیش از هر چیز باید بدانیم هر یک از ارگانیسم‌های مولد این بیماری، در فصل و زمان خاصی از سال، فعالیت بیشتری دارد و به درجه حرارت و شرایط محیطی ویژه‌ای نیازمند است. فصل تابستان هم‌زمان مناسبی برای رشد و تکثیر بسیاری از این میکروارگانیسم‌هاست، ولی همان‌طور که گفته شد، این بیماری فقط مخصوص فصل تابستان نیست و در فصل‌های سرد سال نیز ممکن است افراد به این بیماری مبتلا شوند. خوشبختانه در بسیاری از موارد اسهال و استفراغ خود محدود شونده است و فقط به اقدامات حمایتی صحیح نیاز دارد.

نباید فراموش کنیم هر فرد می‌تواند به این بیماری مبتلا شود؛ به همین دلیل کودکان در هر سنی که باشند و همچنین بزرگسالان در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. البته بعضی از ویروس‌های مولد اسهال و استفراغ در سنین شیرخوارگی و اوایل دوران کودکی شایع‌ترند و به‌خصوص میان کودکانی که در مراکز نگهداری دسته‌جمعی مانند مهدکودک حضور دارند، ممکن است بیشتر مشاهده شود.

 نشانه‌های بیماری را بشناسید

این بیماری می‌تواند با حالت تهوع، تب، دل‌درد، دل‌پیچه، درد عضلانی و سردرد ظاهر شود؛ اما می‌تواند چنین علامتی هم نداشته باشد.

مهم‌ترین عارضه این بیماری، کم‌آبی در بدن است. معمولا وقتی میزان دفع آب از بدن به‌واسطه اسهال، بیشتر از مایعات دریافتی باشد، یا اگر بیماری با استفراغ‌های مکرر هم همراه شود، علائم کم‌آبی ظاهر خواهد شد که البته به میزان و شدت کم‌آبی بستگی دارد؛ بی‌قراری و عطش برای نوشیدن مایعات، چشم‌های گود افتاده، نداشتن اشک هنگام گریه، کاهش میزان ادرار و فرورفتن ملاج در شیرخوارانی که هنوز ملاجشان بسته نشده است، از علائم کم‌آبی به شمار می‌رود. اگر شدت کم‌آبی بیشتر شود، بی‌حالی و کاهش سطح هوشیاری ممکن است به حدی برسد که بیمار دیگر قادر به نوشیدن نباشد.

نکته مهم این است که کم‌آبی در شیرخواران مبتلا به اسهال می‌تواند بسیار سریع بروز کند، به‌طوری‌که اگر والدین به‌موقع به مراکز درمانی مراجعه نکنند، بیمار دچار شوک شود.

 مراقب این علائم حاد بیماری باشید

اسهال‌های حاد به‌دلیل شدت و طولانی بودن، بدن را در معرض خطر کم‌آبی جدی قرار می‌دهند. همچنین  بیشتر اسهال‌های عفونی با تب، درد شکم و استفراغ همراه است. معمولا این نوع اسهال‌ها تحت تاثیر عوامل باکتریایی ایجاد می‌شوند؛ اما ویروس‌ها و انگل‌ها نیز می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند.

بیش از دو هفته، عفونت در میان است

اسهال‌های عفونی معمولا بیش از دو هفته ادامه پیدا می‌کند که نزدیک به ٩٠درصد این نوع اسهال‌ها ناشی از عوامل باکتریایی است و در بقیه موارد ویروس‌ها و انگل نیز ایجاد بیماری نقش دارند.

گاهی موجب مرگ کودک می‌شود.

عوامل بیماری‌زایی که سبب اسهال کودکان می‌شود مانند بزرگ‌سالان است. این در حالی است که درمان به‌موقع اسهال در سلامت کودک بسیار با اهمیت است و اگر به‌موقع درمان نشود می‌تواند مشکلاتی را برای کودک به وجود بیاورد حتی می‌تواند سبب مرگ‌ومیر این گروه شود.

 هر نشانه‌ای در کودکان اسهال نیست

کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند مدفوعی آبکی دارند و تعداد دفعشان بیشتر از بزرگ‌سالان است درصورتی‌که تعداد دفع بیشتر از حد معمول شد یا قوام آن تغییر کرد باید به پزشک مراجعه کرد. نکته مهم در کودکان تامین آب بدن است که در صورت بی‌آبی می‌تواند مرگ کودک را به دنبال داشته باشد.

 گاهی بیماری خودبه‌خود خوب می‌شود

برخی از اسهال‌ها بدون آنکه درمان خاص برایشان انجام  شود درمان می‌شوند. در این حالت فرد تهوع و استفراغ ندارد و با مصرف مایعات و به‌ویژه محلول «او آر اس» می‌تواند با کم‌آبی ناشی از اسهال مقابله و به‌این‌ترتیب تا خروج عامل عفونی از روده‌ها از درمان دارویی خاص دیگری پرهیز کرد.

اما اگر اسهالی خیلی شدید همراه با استفراغ و بیش از دو هفته نیز  طول کشیده باشد و عوارض جانبی دیگر داشته باشد باید برای درمان اقدام کرد.

 پیشگیری را جدی بگیرید

بی‌شک رعایت بهداشت فردی مهم‌ترین عاملی است که باید در پیشگیری از بیماری‌های عفونی دستگاه گوارش  در نظر داشت. شستن دست‌ها با آب و صابون پس از دستشویی و در مورد کودکان دبستانی پس از بازگشت از مدرسه می‌تواند در پیشگیری از انتقال عوامل بیماری‌زا بسیار موثر باشد.

همچنین ضدعفونی کردن میوه‌ها، به‌ویژه صیفی‌جات و سبزی‌ها قبل از مصرف، از مواردی به شمار می‌رود که رعایت‌کردن آن باعث کاهش بروز بیماری اسهال در فرد می‌شود.

خوددرمانی ممنوع!

اسهال از آن نوعی بیماری‌هایی است که نباید با دارو جلوی آن را گرفت، یعنی نباید از داروهایی استفاده  کرد که اسهال بیمار را کم کند. گروهی هم به اشتباه تصور می‌کنند هنگام ابتلا به اسهال باید بلافاصله با مصرف دارو جلوی آن را بگیرند. کار هر دو گروه اشتباه است زیرا با مصرف داروی خودسرانه شدت اسهال کم شده، همچنین فعالیت دفاعی بدن در برابر میکرب هم کاهش پیدا می‌کند. در موقع اسهال حرکات روده به‌دلیل خارج‌کردن میکرب‌ها افزایش پیدا می‌کند که اگر با دارو جلوی حرکات روده گرفته شود باعث باقی‌ماندن میکرب در روده شده که در این صورت میکرب تهاجم یافته و وارد سیستم خونی می‌شود و برای بیمار وضعیت وخیمی را ایجاد می‌کند.

 هنگام اسهال چه بخوریم؟

موز:

یکی از موادی است که برای سیستم گوارشی مناسب است، زیرا میوه‌ای ملایم و سهل‌الهضم است. موز به علت داشتن پتاسیم فراوان، می‌تواند در جایگزین‌کردن الکترولیت‌هایی که در اثر اسهال از بدن دفع شده‌اند، کمک کند. از طرفی به علت داشتن پکتین فراوان (نوعی فیبر قابل حل) می‌تواند به جذب و حفظ مایعات در روده‌ها کمک کرده و از دفع آب و سایر مواد مورد نیاز بدن جلوگیری کند. هم‌چنین به رشد و تقویت باکتری‌های مفید بدن که در روده زندگی می‌کنند، کمک می‌کند.

برنج سفید و سیب‌زمینی پوره شده:

این مواد نشاسته‌ای سهل‌الهضم و کم فیبر بوده و برای معده و روده‌هایی که در اثر اسهال به هم ریخته‌اند مناسب‌اند. برنج را به‌صورت کمتر و بدون اضافه‌کردن کره یا روغن مصرف کنید؛ زیرا چربی برای سیستم گوارشی که دچار اسهال شده مضر است.

سیب:

مانند موز حاوی پکتین فراوان است. البته سیب خام به علت فیبر فراوانی که دارد برای سیستم گوارشی و روده‌هایی که دچار اسهال شده‌اند مناسب نیست و باید سیب را به‌صورت پخته (کمپوت) مصرف کرد تا هضم آن بر دستگاه گوارش آسان‌تر باشد.

نان تست و کراکر (بیسکویت بدون شکر):

زمانی که دچار اسهال می‌شوید بهتر است از مواد غذایی غیر  سبوس‌دار استفاده کنید؛ زیرا هضم آن برای روده‌های دچار اسهال آسان‌تر است. این مواد به‌علت داشتن نمک در دوره اسهال مناسب است.

ماست:

توصیه می‌شود از مصرف محصولات لبنی خودداری کنید؛ اما ماست و دوغ از این قانون مستثنا هستند.  سعی کنید از نوع پروبیوتیک‌دار استفاده کنید.

مرغ بخارپز شده:

این نوع گوشت به علت داشتن بافت نرم و سهل‌الهضم بودن پروتئین آن، در دوره اسهال  توصیه می‌شود. کره و انواع روغن‌ها برای سیستم گوارشی که دچار اسهال شده است مناسب نیست. بنابراین از سرخ‌کردن یا تفت‌دادن گوشت مرغ پرهیز کنید.

نوشیدنی‌های گیاهی:

از میان انواع نوشیدنی‌های گیاهی می‌توان به دو نوع نعنا و بابونه اشاره کرد. چای نعنا اثر مسکن داشته و انقباض‌های روده‌‌ای را کاهش می‌دهد. چای بابونه نیز در کاهش التهابات معده و روده مؤثر بوده و اسپاسم‌های روده‌ای را کم می‌کند.

گفتنی است؛ هویج پخته‌شده و ژلاتین(ژله) از موارد دیگری است که در رفع اسهال موثر است.

مواد غذایی که نباید خورد

غذاهای تند، غذاهای پرچرب، محصولات لبنی، مواد غذایی حاوی پنیر فراوان، و مواد غذایی حاوی قند و شکر  فراوان؛ هم‌چنین از خوردن مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی که کافئین یا الکل دارند باید خودداری کرد؛ زیرا سبب از دست دادن آب بدن شده و بدن را با کم‌آبی بیشتری در دوره اسهال روبه‌رو می‌کنند.

اسهال و استفراغ با گرم شدن هوا

با افزایش گرما و بالارفتن دمای هوا میزان بیماری های ناشی از عفونت دستگاه گوارش مانند اسهال و استفراغ افزایش یافته است، به گونه ای که در حال حاضر 30 درصد از مراجعان به اورژانس مراکز درمانی را مبتلایان به این بیماری تشکیل می دهد.

به علت بالا بودن دمای هوا موادغذایی به سرعت فاسد می شوند و مسمومیت غذایی در اثر مصرف شیر، ماهی، گوشت چرخ کرده یا غذاهایی که مدتی خارج از یخچال مانده اند، ایجاد می شود.

عفونت های دستگاه گوارش با منشا ویروسی نیز با اسهال و استفراغ همراه است و در صورتی که بیمار به موقع به مراکز درمانی مراجعه نکند، بیماری شدت می یابد و بیمار باید در بیمارستان بستری شود.

عفونت های ویروسی می تواند از طریق آب، هوا و غذا به افراد منتقل شود. برای پیشگیری از بروز این بیماری افراد باید به رعایت اصول بهداشتی و مصرف آب و غذاهای سالم توجه داشته باشند.

عفونت های گوارشی که به علت گرمازدگی بروز می کند با تعریق زیاد و تپش قلب، عفونت های ناشی از مسمومیت غذایی با سرگیجه و بی حالی و عفونت ها با منشا ویروسی با تب و استخوان درد همراه است.

رعایت اصول بهداشتی، مصرف غذاهای سبک و پرهیز از مصرف کنسروهای تغییر شکل داده و غذاهای مانده به ویژه در هنگام سفر در پیشگیری از بروز این بیماری ها موثر هستند.»

اسهال به معنای افزایش حجم و دفعات مدفوع آبکی است.

اسهال کودکان از مهم ترین علل منجر به مرگ در آنها است.

بر اساس نتایج تحقیقات علت 25 تا 35 درصد مرگ و میر کودکان زیر پنج سال اسهال است که عواملی چون عدم رعایت نکات لازم برای نگهداری مواد غذایی پخته، آب آلوده، رعایت نکردن بهداشت فردی، سوءتغذیه و سطح پایین ایمنی کودک را مستعد ابتلا به عفونت می کند.

فصل از دیگر عوامل مستعدکننده است. در فصل گرما اغلب اسهال های باکتریایی و در زمستان غالبا اسهال های ویروسی شایع است.

اسهال حاد طی 4 تا 5 روز به طور ناگهانی شروع می شود. این اسهال می تواند تا 14 روز ادامه داشته باشد، اما با خون همراه نیست.

در نوع دیگری از اسهال حاد دیسانتری، اسهال با خون همراه است که اغلب نشان از آسیب مخاط روده دارد.

اسهال مزمن طولانی تر است و به علت اختلال متابولیک در کودکان بروز می کند.

آلوده شدن بطری شیر کودک، تغذیه بیش از حد، افزایش میزان قند در شیر و آغاز غذای جدید از علل بروز اسهال در کودکان است.

یک سری عفونت ها نظیر پنومونی و عفونت گوش میانی نیز با اسهال همراه است.

برای مراقبت های پرستاری در کودکان مبتلا به اسهال باید نکاتی را به هنگام ارزیابی کودک رعایت کرد. گرفتن تاریخچه از کودک مبتلا به اسهال و توجه نکاتی حین گرفتن شرح حال چون مدت زمان ابتلا به آن، تعداد دفعات دفع مدفوع، وجود یا عدم وجود موکوس، عفونت و خون در اسهال، توانایی کودک به نوشیدن مایعات و تحمل آن، وجود استفراغ، تب و یا دیگر علائم نظیر سرفه و عفونت گوش میانی ضروری است.

اندازه گیری وزن، دمای بدن کودک و بررسی میزان کم آبی بدن کودک توصیه می شود.

کم آبی بدن مهم ترین عارضه اسهال در کودکان است. برای بررسی میزان کم آبی باید به وضعیت عمومی کودک، پوست و چشم ها توجه کرد. همچنین باید نبض، تنفس و درجه حرارت کودک بررسی شود تا میزان مایعات از دست رفته را بتوان محاسبه کرد.»

عفونت گوارشی در تابستان زیاد می شود

گرم شدن هوا می‌تواند برخی بیماری‌ها را افزایش دهد. یکی از این بیماری‌ها، عفونت‌های گوارشی است که اغلب به دلیل مصرف غذاهای آلوده ایجاد می‌شود، زیرا هوای گرم می‌تواند زمینه‌ساز رشد میکروب‌ها شود.

عفونت‌های گوارشی و اسهال مسافران دو نمونه شایع بیماری‌های فصل گرماست.

گفتگوی ما را با دکتر ایرج خسرونیا رییس جامعه متخصصان داخلی، در همین رابطه بخوانید.

عفونت‌های گوارشی از کجا می‌آیند؟

باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها می‌توانند سبب عفونت‌های گوارشی شوند. این عفونت‌ها بیشتر در نتیجه نوشیدن آب آلوده، خوردن میوه‌ها یا سبزی‌های نشسته یا خوردن گوشت یا ماهی که خوب پخته نشده‌اند، ایجاد می‌شود.

شایع‌ترین علایمی که در عفونت‌های گوارشی دیده می‌شود، چیست؟

اسهال آبکی، تهوع و استفراغ، تب، دل‌پیچه، دردهای مبهم و گاه و بیگاه عضلانی و سردرد از علایم و نشانه‌های عفونت‌های گوارشی است. البته فراموش نکنید که اگر این علایم و نشانه‌ها به‌صورت اسهال شدید و یا اسهال خونی بود، از فوریت بیشتری برخوردار است و باید فرد بیمار به سرعت به نزدیک‌ترین درمانگاه مراجعه کند.

تشخیص عفونت‌های گوارشی چگونه است؟

اغلب عفونت‌های گوارشی به فاصله یک تا دو روز، بسته به دوره نهفتگی عامل عفونت‌زا، موجب ظهور علایم و نشانه‌هایی در فرد می‌شوند. اسهال شایع‌ترین نشانه عفونت گوارشی است.

چنانچه پوشش داخلی لوله گوارش آسیب ببیند، مدفوع ممکن است خونی شود. استفراغ هم شایع است. در برخی از موارد تب، بی‌اشتهایی، دل‌پیچه، تهوع و کاهش وزن هم روی می‌دهد.

اسهال و استفراغی که در عرض چند ساعت پس از خوردن غذا ایجاد می‌شود، عموما دلالت بر مسمومیت غذایی دارد تا وجود باکتری در روده برای تعیین علت، از خون یا مدفوع نمونه‌برداری می‌شود و نمونه برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

عفونت‌های گوارشی تا چه حد جدی و خطرناک هستند؟

در کشورهای پیشرفته، عفونت‌های گوارشی عموما جدی و خطرناک به شمار نمی‌آیند، هر چند می‌توانند در بچه‌های کوچک، افراد خیلی مسن یا دچار ضعف سیستم ایمنی مرگبار باشند. در کشورهای در حال توسعه که سطح بهداشت اغلب پایین و مراقبت‌های بهداشتی در حد کافی نیست، بیماری‌های اسهالی از جمله علل اصلی بیماری و مرگ و میر به شمار می‌روند.

دفع مایعات از طریق اسهال می‌تواند سبب کم‌آبی بدن شود. این عارضه در سالمندان و کودکان کم‌سن مشکل جدی قلمداد می‌شود. به همین دلیل نوشیدن مقادیر فراوان مایعات سالم و بی‌خطر در طول دوره بیماری بسیار حایز اهمیت است.

برای درمان چنین مشکلاتی چه راهکارهایی را توصیه می‌کنید؟

اغلب اوقات، عفونت‌های گوارشی در عرض چند روز بهبود می‌یابند و حال بیمار بدون درمان کاملا خوب می‌شود. در طول بیماری باید تا حد امکان آب دفع شده بدن را با نوشیدن آب جایگزین کنید. بهترین محلول برای جبران کم آبی بدن در اسهال، مصرف محلول او آر اس (ORS) تحت نظر پزشک است.

آب و نوشیدنی‌های دیگر که حاوی سدیم، پتاسیم و سایر مواد مغذی هستند، بهتر از دیگر نوشیدنی‌ها هستند. اگر آب بدنتان تا حد زیادی از دست رفته باشد، ممکن است برای جایگزینی آن به تزریق سرم نیاز باشد.

اگر علت عفونت گوارشی، باکتری باشد، آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند طول دوره بیماری را کوتاه کنند برای مثال، اسهال ناشی از ای‌کولای ممکن است عوارض جدی و خطرناکی را در پی داشته باشد. علایم و نشانه‌هایی مانند تهوع، استفراغ، دل‌درد و اسهال، برخی از عوارض جانبی احتمالی آنتی‌بیوتیک‌ها هستند.

برای پیشگیری از عفونت‌های گوارشی، به ویژه در فصل گرما چه توصیه‌ای دارید؟

رعایت بهداشت و نظافت، عنصر کلیدی در پیشگیری از عفونت‌های گوارشی است. شستشوی مرتب دست‌ها یکی از موثرترین راه‌های خلاصی از شر میکروب‌هاست. به علاوه، تمامی نواحی بدن را که به نوعی با گوشت خام تماس پیدا می‌کنند (به خصوص گوشت مرغ و سایر پرندگان) با آب داغ و صابون بشویید. پیش از خوردن گوشت، اطمینان حاصل کنید که به طور کامل پخته شده است.

میوه و سبزی خام هم نخورید، مگر اینکه پوست آنها را خودتان بگیرید.

از مصرف آب غیر سالم و قطعات یخ غیر بهداشتی و خرید از اغذیه فروشی‌های غیربهداشتی خودداری کنید

فصل تابستان فرارسیده و مسافرت‌های مردم آغاز شده است. در این میان، بسیاری از مسافران گله‌مند هستند که در مسافرت دچار اسهال می‌شوند. به نظر شما علت این امر چیست؟

اسهال مسافران اغلب با علایم اسهال و دل‌پیچه بروز می‌کند. برای این بیماری عوامل متعددی را مطرح می‌کنند. از جمله مصرف نوشیدنی یا غذایی که به آن عادت ندارید، تفاوت عادات زندگی و تغییر در تعادل باکتری‌هایی که اغلب در روده‌های شما زندگی می‌کنند. به طور معمول، این بیماری با فقر بهداشتی در ارتباط است، یعنی غذا و آب آلوده ممکن است حاوی باکتری، ویروس یا انگل‌هایی باشند که موجب اسهال و دل‌پیچه ‌شوند.

این بیماری‌ تا چه حد جدی است؟

این بیماری اغلب ناگهان حین سفر یا اندکی پس از بازگشت به منزل آغاز می‌شود. معمولا علایم آن خفیف است و در عرض سه یا چهار روز ملایم‌تر می‌شود، ولی ممکن است تا چند روز دیگر هم احساس ناخوشایندی به افراد مبتلا دست دهد. بعضی اوقات اسهال مسافران می‌تواند مشکلات بیشتری ایجاد کند.

چنانچه بیماری به وسیله ارگانیسم‌هایی غیر از باکتری‌های معمول ایجاد شود، ممکن است نشانه‌های بیماری شدیدتر، طولانی‌تر و به درمان مقاوم‌تر باشد. به طور معمول، برای رهایی از این بیماری، مصرف دارو الزامی است.

علائم و درمان دل پیچه و اسهال و گرمازدگی

اگر به اسهال مسافران مبتلا شدید، برای جایگزینی آب و املاح و مواد معدنی از دست رفته، تا حد امکان از مایعات سالم و محلول او.آر.اس استفاده کنید. مصرف آب پرتقال، سیب یا سایر میوه‌ها برای جایگزین کردن پتاسیم از دست رفته بسیار مفید است. به محض اینکه احساس کردید اشتهایتان باز شده، تغذیه را با غذاهای نرم و بدون چربی آغاز کنید تا دستگاه گوارش‌تان تحریک نشود. موز منبع غنی پتاسیم است و به کاهش اسهال کمک می‌کند، از غلات بدون ادویه، برنج، ژلاتین و سوپ گوشت رقیق شده و تخم‌مرغ عسلی هم می‌توان استفاده کرد.

بهترین نوشیدنی برای جبران کم آبی بدن در اسهال، مصرف محلول او آر اس (ORS) تحت نظر پزشک است.

برخی از مسافران به‌عنوان یک اقدام پیشگیرانه از آنتی‌بیوتیک هم استفاده می‌کنند. نظر شما چیست؟

آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری توصیه نمی‌شود.

 برای بیماری اسهال مسافران تاکنون واکسنی ساخته شده یا خیر؟

هیچ نوع واکسنی برای پیشگیری از ابتلا به اسهال مسافران وجود ندارد. اما برخی از منابع خارجی استفاده از قرص بیسموت در طول سفر را توصیه می‌کنند که با این کار خطر ایجاد اسهال بسیار کاهش می‌یابد.

 چه مراقبت‌هایی لازم است تا اسهال مسافران رخ ندهد؟

اولین نکته مهم برای پیشگیری از اسهال حین سفر، این است که از آب بهداشتی و مطمئن استفاده کنیم. اغلب افراد به علت بی‌توجهی در مصرف آب یا یخ آلوده بیمار می‌شوند.

مطلب دیگر هم دقت در انتخاب آب میوه‌هاست، زیرا ممکن است برخی از این آب‌میوه‌ها با آب نامناسب رقیق شده باشند. همچنین غذاهای پخته شده اغلب بی‌خطرند، اما غذاهای خام را مصرف نکنید، به ویژه سالادی که حاوی کاهو یا سبزی‌های خام است. میوه‌ها یا سبزی‌هایی که دارای پوست هستند و شما می‌توانید پوست آنها را پیش از خوردن بگیرید، اغلب سالم و بی‌خطرند، البته پس از شستن دقیق. از خوردن میوه و سبزی‌هایی که قبلا پوست آنها گرفته شده، خودداری کنید.

توصیه دیگر اینکه در رستوران‌های بین راهی معتبر غذا بخورید و از فروشنده‌های کنار خیابان، غذا نخرید و تنها غذاهایی را مصرف کنید که پخته شده باشند. اگر خودتان غذا می‌پزید، موادغذایی فاسدشدنی را سرد نگه دارید، حتی غذاهای پخته هم می‌توانند دچار آلودگی شوند. از مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی غیرپاستوریزه، خودداری کنید.