زخم معده
در گذشته پزشکان تا مدت ها تصور می‌کردند عواملی مانند مصرف غذاهای تند،استرس،مصرف سیگار و عادت‌های تغذیه‌ای غلط و مصرف برخی از داروها تنها دلایل زخم معده‌اند تا اینکه در سال ۱۹۸۲ دانشمندان نوعی باکتری را در مخاط معده کشف کردند و متوجه شدند که این باکتری در معده بسیاری از افراد وجود دارد. البته اینکه استرس و غذاهای پر ادویه، با اینکه موجب ایجاد زخم گوارشی نمی‌شوند اما علائم آن را بدتر می‌کنند. آن ها این باکتری را(هلیکوباکتر پیلوری) نامیدند.
زخم گوارش به قسمت تقسیم می شود: زخم معده و زخم دوازدهه که متداول ترین علامت هر دو نوع، درد معده (بالای شکم) است. بعد ازایجاد عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری که شایع‌ترین علت ایجاد زخم‌های گوارشی است.
علت ایجاد زخم معده چیست؟
هلیکوباکتر پیلوری نوعی باکتری متحرک و مارپیچ است و امروزه مهم‌ترین علت زخم معده به شمار می‌آید. این باکتری اغلب در دوران کودکی و از طریق آب و غذا وارد بدن می‌شود و می‌تواند سال ها در دستگاه گوارش بماند. حدود دو سوم جمعیت جهان این باکتری را در بدن خود دارند بدون این که دچار زخم معده شوند. در بعضی موارد این باکتری به لایه پوششی دستگاه گوارش آسیب می‌زند، قسمت‌های آسیب‌دیده در معرض اسید معده قرار می‌گیرند و به زخم تبدیل میشوند. در شرایطی که این زخم‌ها دیر درمان شوند، خونریزی، عفونت و التهاب در پی خواهند داشت.
نشاه های زخم معده چیست؟
- نفخ
- تهوع
- استفراغ
- سرگیجه
- کاهش وزن
- دل‌درد شدید
- رنگ‌پریدگی پوست
- مدفوع تیره و سیاه‌رنگ
- احساس خستگی بی‌دلیل
- استفراغی همراه با ذرات خونی
چگونه می توان زخم معده را تشخیص داد؟
بلع باریوم
ابتدا یک مایع غلیظ سفید رنگ حاوی باریوم به بیمار خورانده می شود سپس با کمک تصویربرداری با اشعه ایکس وضعیت دستگاه گوارش بیمار معده و دوازدهه وی مورد بررسی قرار می گیرد.
آندوسکوپی
درآندوسکوپی یک لوله باریک که سر آن مجهز به دوربین است مستقیما از طریق مری وارد معده و دوازدهه شده و پزشک قادر است به دقت وضعیت دستگاه گوارش بیمار را بررسی کند.
بیوپسی با کمک آندوسکوپی
در این روش هنگام آندوسکوپی بخش کوچکی از بافت معده برای بررسی آزمایشگاهی و پاتولوژی برداشته می شود.
چگونه جراحی سبب بهبود زخم معده می شود؟
- برداشت تمامی زخم
- سوزاندن عروق اطراف زخم جهت بند آوردن خونریزی
- قطع کردن برخی از اعصاب معده جهت کاهش تولید اسید
- برداشت بافت از یک ناحیه دیگر و گذاشتن آن بر روی ناحیه زخم
داروهای موثر در درمان زخم معده
آنتی‌بیوتیک
اگردر معده عفونت با هلیکوباکتر پیلوری وجود داشته باشد، پزشک معالج مجموعه‌ای از چند آنتی‌بیوتیک را تجویز می‌کند. بر اساس محل زندگی و وضعیت مقاومت هلیکوباکتر پیلوری نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها، آنتی‌بیوتیک مناسب تجویز می شود.
متوقف کننده تولید اسید و تسهیل‌کننده ترمیم زخم
داروهای مهارکننده پمپ پروتون با متوقف کردن کارکرد بخشی از سلول‌های معده، باعث میشوند تولید اسید معده بسیار کم شود. برخی از این داروها نسخه‌ای و فقط با تجویز پزشک قابل تهیه هستند و بعضی از آن‌ها غیر نسخه‌ای محسوب میشوند و با مشورت با دکتر داروساز می‌توانیم آن‌ها را تهیه کنیم.
کاهش تولید اسید معده
داروهایی که به مهارکننده هیستامین (H2) معروف هستند، میزان اسیدی که از سلول‌های معده تولید می‌شود را کم می‌کنند. کم شدن اسید، درد زخم معده را کم و ترمیم زخم معده را تسهیل می‌نماید.
داروهای ضد اسید
این داروها با خنثی کردن اسید تولید شده در معده، به‌سرعت باعث کاهش درد میشوند، اما روی ترمیم زخم معده تأثیری ندارند.
داروهای محافظ لایه داخلی معده و روده باریک
پزشک معالج ممکن است برای برخی از بیماران، داروهای محافظ سلول های معده تجویز نماید. این داروها از لایه داخلی معده و روده در برابر تأثیر مخرب اسید محافظت می‌نمایند.
پیشگیری از ایجاد زخم معده
رژیم غذایی سالم
در برنامه غذایی خود مقدار زیادی میوه (به‌خصوص میوه‌های دارای ویتامین‌های آ و ث)، غلات سبوس‌دار و سبزی داشته باشیم. ویتامین‌ها میتوانند بهبود زخم را سرعت ببخشند.از غذاها و نوشیدنی هایی که باعث تشدید در معده میشوند را کنار بگذاریم.
مسکن
از داروها و بخصوص مسکن ها بدون تجویز پزشک خودداری کنید
استرس
از کاهش استرس جهت کاهش درد غافل نشویم زیرا فشار روانی، این درد را بدتر خواهد کرد.
دخانیات
مصرف دخانیات حفاظت لایه داخلی معده را ضعیف می‌کند و بدین ترتیب فرد، مستعد ابتلا به زخم معده می‌شود. همچنین استعمال دخانیات موجب می‌شود تا تولید اسید معده افزایش یابد.
دیدگاه شما