غذاهای مفید برای کبد چرب گرید 2؛ معرفی 12 ماده غذایی موثر
کبد چرب گرید 2 یکی از مراحل میانی بیماری خطرنام کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) به شمار می‌رود که در صورت عدم هیچگونه اقدام برای درمان، می‌تواند به آسیب‌های جبران‌ناپذیری نظیر فیبروز یا سیروز منتهی شود. با این وجود، خبر خوب این است که می‌توان با اتخاذ یک الگوی زندگی کاملا سالم و به‌ویژه رژیم غذایی مناسب، مسیر بیماری را معکوس نموده و به ترمیم سلول‌های کبدی کمک کرد.
در این مقاله از مجله دکتر لوکس، به بررسی همه غذاهای مفید برای کبد چرب گرید 2، خواهیم پرداخت. این مواد غذایی و خوراکی‌ها نه‌تنها از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کنند، بلکه به بهینه‌سازی عملکرد کبد نیز یاری می‌رسانند.
کبد چرب گرید 2 چیست؟
کبد چرب گرید 2 به عنوان یکی از مراحل میانی تجمع چربی در بافت کبد محسوب می‌گردد. در این وضعیت، چربی در حدود یک سوم تا دو سوم سلول‌های کبدی انباشته شده است. اگرچه این مرحله بدون نشانه‌های ظاهری مشخص در اغلب موارد پیش می‌رود، اما با انجام برخی از آزمایش‌های عملکرد کبد قابل تشخیص خواهد بود. خوشبختانه در این مرحله همچنان امکان بازگشت سلامت کبد وجود داشته اما مشروط بر آنکه فرد اصلاحات بسیار مهمی در رژیم غذایی، فعالیت بدنی و شیوه زندگی خود ایجاد نموده باشد.
آیا کبد چرب گرید 2 قابل برگشت است؟
با پیروی از یک برنامه غذایی هدفمند و گنجاندن فعالیت‌های ورزشی منظم در سبک زندگی، می‌توان روند پیشرفت کبد چرب گرید 2 را مهار کرده و حتی به سمت بهبود هدایت کرد. آنچه در این مسیر اهمیت ویژه‌ای دارد، تغذیه اصولی است؛ چراکه عملکرد کبد ارتباط تنگاتنگی با نوع تغذیه دارد و کوچک‌ترین انتخاب‌های غذایی می‌توانند اثرات چشمگیری بر سلامت این اندام حیاتی داشته باشند.
اصول کلی تغذیه در کبد چرب گرید 2
به منظور بهبود وضعیت کبد چرب گرید 2، می‌بایست سبک تغذیه‌ای اتخاذ شود که با اصول زیر هم‌راستا باشد:
- مواد غذایی که به کاهش التهاب در بدن کمک نموده، در اولویت رژیم غذایی قرار گیرند.
- استفاده از منابع چربی ناسالم نظیر ترانس و اشباع‌شده به میزان قابل‌توجهی کاهش یابد.
- مصرف قندهای ساده، شیرینی‌ها و خوراکی‌های فرآوری‌شده به حداقل ممکن برسد.
- ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و مواد غذایی حاوی فیبر بالا به طور منظم در برنامه غذایی گنجانده شوند.
بهترین غذاهای مفید برای کبد چرب گرید 2
ماهی‌های روغنی مانند سالمون، تن و ساردین
این نوع ماهی‌ها سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 بوده که قادرند سطح تری‌گلیسرید خون را کاهش داده و در نهایت، به تنظیم بهتر فعالیت‌های کبدی کمک بسزایی کنند.
سبزیجات با برگ‌های سبز تیره
مانند اسفناج، برگ چغندر، کلم بروکلی و کاهو، این گروه از سبزیجات با دارا بودن مواد مغذی نظیر فولات، کلروفیل و ویتامین K، به پاک‌سازی طبیعی بدن کمک نموده و روند انباشته شدن چربی در بافت کبد را کند می‌کنند.
آووکادو
آووکادو منبعی غنی از چربی‌های مفید و ترکیبات محافظت‌کننده سلولی مثل گلوتاتیون بوده که به ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کبد و کاهش التهاب کمک می‌نماید.
زردچوبه
ادویه‌ای خاص با ترکیب فعال کورکومین که از طریق مقابله با فرآیندهای التهابی و اکسیداتیو، از عملکرد طبیعی کبد پشتیبانی می‌کند.
سیر
سیر با دارا بودن اثرات و خواص ضدالتهابی قوی خود، آنزیم‌های ویژه‌ای را در کبد فعال نموده و فرایند دفع سموم از بدن را تسهیل کرده، همچنین در متابولیسم چربی‌ها نقش اساسی دارد.
غلات کامل به‌ویژه جو دوسر
حاوی فیبر محلول با کیفیت بالا، به‌ویژه بتاگلوکان که در بهبود حساسیت انسولینی، کنترل وزن و کاهش چربی‌های کبدی نقش چشمگیری دارد.
چای سبز
نوشیدنی‌ای غنی از پلی‌فنول‌هایی مثل کاتچین که مصرف منظم و بدون شیرین‌کننده‌ی آن، در کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب در کبد موثر است.
گردو
گردو سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های مختلف، اسیدهای چرب امگا 3 و آرژنین که در تنظیم متابولیسم چربی‌ها و حمایت از سلامت بافت کبد نقش مهمی ایفا می‌نماید.
روغن زیتون تصفیه‌نشده
این نوع روغن با دارا بودن خواص ضدالتهابی و چربی‌های غیر اشباع، قادر است سطح آنزیم‌های کبدی مانند ALT و AST را متعادل سازد.
توت‌های رنگی مثل بلوبری، زغال‌اخته و تمشک
میوه‌های یاد شده با داشتن ترکیباتی به نام آنتوسیانین، منجر به تقویت پاسخ انسولینی و کاهش آسیب‌های ناشی از اکسیداسیون در بافت کبد می‌گردند.
قهوه و تاثیرات آن در کاهش آنزیم‌های کبدی
تحقیقات علمی حاکی از آن است که مصرف منظم قهوه با کاهش نشانه‌ها و علائم ناشی از آسیب کبدی در بیماران مبتلا به کبد چرب همراه خواهد بود. ترکیبات فعال موجود در قهوه، به‌ویژه کافئین، قادرند به تنظیم سطح آنزیم‌های کبدی کمک نموده و از بالا رفتن غیرطبیعی آن‌ها در افرادی که در معرض مشکلات کبدی قرار دارند، جلوگیری نماید.
این ویژگی خاص، قهوه را به یکی از نوشیدنی‌های محافظ کبد در رژیم غذایی تبدیل نموده است.
این مقاله را از دست ندهید: درمان کبد چرب با داروی رسمتیروم Resmetirom با تاییدیه FDA
سویا و حبوبات مفید برای بهبود کبد چرب گرید 2
حبوباتی نظیر لوبیا، عدس، نخود و به‌ویژه فرآورده‌های حاصل از سویا، از جمله خوراکی‌های بسیار مفید در تقویت سلامت کبد در افراد مبتلا به کبد چرب گرید 2 محسوب می‌گردمد. این گروه غذایی با دارا بودن مقادیر بالایی از پروتئین‌های گیاهی، فیبر رژیمی و نشاسته‌های دیرجذب، قادر است در تثبیت قند خون و کاهش چربی‌های ناسالم مانند تری‌گلیسرید نقش بسزایی ایفا نماید.
یافته‌های انجام شده حاکی از آن است که گنجاندن حبوبات در رژیم غذایی روزانه، به‌ویژه در افرادی با وزن بالا، اثرات مثبتی بر کاهش چربی انباشته شده در سلول‌های کبدی داشته و قادر است روند پیشرفت بیماری را کند یا متوقف سازد.
با در نظر داشتن خواص ضدالتهابی و تنظیم‌کننده سویا و دیگر حبوبات، افزودن این مواد به برنامه غذایی افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی می‌تواند گامی کاربردی در جهت مدیریت بهبود سلامت این عضو مهم در بدن باشد.
مواد غذایی مضر برای افراد مبتلا به کبد چرب
همانطور که گفته شد، بیماری کبد چرب زمانی رخ می‌دهد که مقادیر غیرعادی چربی در بافت کبد ذخیره می‌گردد؛ وضعیتی که می‌تواند عملکرد طبیعی این اندام مهم در بدن را دچار اختلال نماید. از این رو، پرهیز از برخی مواد غذایی که بار قندی یا چربی ناسالم بالایی دارند، به منظور کنترل این بیماری ضروری خواهد بود. در ادامه، به مهم‌ترین خوراکی‌هایی که می‌بایست از آن‌ها اجتناب شود، اشاره می‌گردد:
نوشیدنی‌های الکلی
الکل از جمله عوامل اصلی آسیب به سلول‌های کبدی و تشدید اختلالات مزمن این اندام است. حتی مصرف مقادیر کم آن نیز می‌تواند فرآیند پیشرفت بیماری را تسریع نماید.
مواد غذایی حاوی قند افزوده
نوشابه‌های قندی، شیرینی‌ها، آب‌میوه‌های غیر طبیعی و کیک‌های صنعتی با بالا بردن ناگهانی سطح قند خون در بدن، زمینه‌ساز افزایش ذخیره چربی در کبد محسوب می‌شود.
نمک بیش از حد در رژیم غذایی
مصرف بیش‌ازاندازه سدیم با ایجاد احتباس مایعات در بدن، علاوه بر آسیب‌های قلبی-عروقی، می‌تواند به روند ترمیم و همچنین پاک‌سازی کبد نیز آسیب وارد نماید.
غذاهای چرب و سرخ‌شده
انواع خوراکی‌هایی که با روغن زیاد و روش‌های پرحرارت تهیه می‌شوند، مانند فست‌فودها، باعث افزایش بار چربی ناسالم در بدن شده و فشار مضاعفی بر کبد وارد می‌کنند.
گوشت‌های قرمز و فرآوری‌شده
مصرف محصولات فرآوری شده نظیر کالباس، سوسیس و گوشت گاو حاوی مقادیر بالای چربی اشباع و مواد نگهدارنده بوده که مصرف آن‌ها برای طولانی مدت، با افزایش خطر التهاب و تشدید آسیب‌های کبدی همراه خواهد بود.
غلات تصفیه‌شده
برنج سفید، نان سفید و ماکارونی معمولی با شاخص گلیسمی بالا، منجر به بالا رفتن ناگهانی قند خون می‌شوند؛ در حالی که جایگزین نمودن آن‌ها با غلات کامل می‌تواند بار متابولیکی کبد را تا حد زیادی کاهش دهد.
در مسیر کنترل کبد چرب، حذف این گروه از مواد غذایی از رژیم روزمره، می‌تواند نقش بسیار چشمگیری در بهبود عملکرد کبد و پیشگیری از پیشرفت بیماری ایفا نماید.
نکات کلیدی برای رژیم غذایی روزانه افراد مبتلا به کبد چرب
به منظور افزایش کارایی رژیم غذایی و دستیابی به نتایج پایدار، رعایت اصول زیر ضروری خواهد بود:
- پیروی از یک رژیم غذایی سالم به‌صورت بلندمدت باید انجام گیرد و از داشتن الگوهای غذایی محدودکننده و زودگذر پرهیز گردد.
- گنجاندن انواع میوه‌ها و سبزیجات در برنامه روزانه، حداقل در پنج نوبت، نقش چشمگیری در تامین مواد مغذی ایفا می‌کند.
- استفاده از چربی‌های مفید اعم از روغن‌های گیاهی با کیفیت مثل روغن زیتون و مصرف مغزها، به حفظ سلامت قلب و عروق کمک بسزایی می‌کند.
- تامین آب مورد نیاز بدن از راه نوشیدن حداقل هشت لیوان آب در طول روز، در جهت عملکرد بهتر سیستم‌های حیاتی بسیار حائز اهمیت است.
- به جای مصرف مکرر گوشت قرمز، بهره‌گیری از منابع پروتئینی سالم نظیر حبوبات، ماهی و مرغ بدون پوست انتخاب هوشمندانه‌تری به شمار می‌آید.
- علاوه بر این، انتخاب روش‌های پخت سالم نظیر بخارپز کردن یا گریل کردن، به جای سرخ‌کردن، منجر به حفظ ارزش غذایی و کاهش مصرف روغن‌های ناسالم خواهد شد.
برنامه پیشنهادی یک روز غذایی برای کبد چرب گرید 2
وعده غذایی | مواد غذایی پیشنهادی |
|---|---|
صبحانه | یک فنجان چای سبز بدون شیرین‌کننده |
جو دوسر پخته شده با دارچین و برش موز یا چند دانه توت | |
تخم‌مرغ آب‌پز به همراه یک قاشق روغن زیتون یا برش‌های آووکادو | |
میان‌وعده اول | یک عدد سیب یا پرتقال |
یک مشت مغز خام و بدون نمک مانند بادام یا گردو | |
ناهار | برنج قهوه‌ای |
ماهی سالمون گریل شده | |
سالاد اسفناج با روغن زیتون فرابکر و آب‌لیموی تازه | |
ماست کم‌چرب پروبیوتیک | |
میان‌وعده عصر | اسموتی آووکادو، زغال‌اخته و شیر بادام بدون شکر |
شام | سوپ سبزیجات حاوی جو پرک |
یک برش نان سبوس‌دار | |
چند برش میوه تازه مثل هندوانه یا توت |
سخن پایانی
در نهایت، درمان کبد چرب درجه دو بدون نیاز به هیچگونه دارو امکان‌پذیر بوده، به شرط آنکه رژیم غذایی مناسب همراه با ورزش منظم و پیوسته دنبال گردد. مصرف مواد غذایی غنی از فیبر طبیعی، چربی‌های سالم، آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضدالتهابی به بهبود عملکرد کبد کمک شایانی می‌کند.
کبد به عنوان عضوی هوشمند در بدن، توانایی بالایی در بازسازی خواهد داشت؛ در نهایت، تنها کافی است فرصت لازم جهت ترمیم به آن داده شود. آغاز این فرآیند مهم از انتخاب‌های غذایی سالم و بهینه در هر وعده غذایی شما رقم می‌خورد. همچنین ژل شستشوی صورت بایو اسکین ویتامین سی را نیز ببینید.
سوالات متداول درباره غذاهای مفید برای کبد چرب گرید 2
آیا مصرف لبنیات برای مبتلایان به کبد چرب درجه 2 توصیه می‌شود؟
مصرف لبنیات بلامانع است، اما بهتر است محصولات کم‌چرب و حاوی پروبیوتیک در اولویت قرار گیرند.
میزان مجاز تخم‌مرغ در رژیم غذایی افراد با کبد چرب چقدر است؟
مصرف سه تا چهار عدد تخم‌مرغ در هفته، به ویژه به صورت آب‌پز، بدون ایجاد مشکل قابل قبول است.
آیا جایگزینی قند با عسل در این شرایط مجاز است؟
استفاده محدود از عسل امکان‌پذیر است، اما همچنان می‌بایست مصرف کلی قندها کنترل و کاهش یابد.
دیدگاه شما