فواید و مضرات مصرف تخم مرغ

فواید و مضرات مصرف تخم مرغ

تخم مرغ از قدیم الایام به عنوان یک غذای مقوی و کامل برای تمام سنین شناخته شده است. با این حال، پزشکان در طی چند دهه اخیر به دو دلیل عمده توصیه به محدودیت مصرف تخم مرغ را در دستور کار خود قرار دادند. اول بالا بودن میزان کلسترول که مصرف تخم مرغ را برای بزرگسالان محدود می ساخت و دوم ایجاد حساسیت و آلرژی نسبت به تخم مرغ که مصرف آن را برای کودکان خردسال محدود می نمود. در این مقاله ضمن توضیح مواردی که مصرف تخم مرغ واقعا باید محدود گردد، به نتایج یک تحقیق دانشگاهی در مورد تاثیر مثبت مصرف تخم مرغ بر رشد کودکان خردسال اشاره خواهیم کرد.  

فواید مصرف تخم مرغ چیست؟

تخم مرغ غذایی نسبتا کامل است، چون حاوی قند، پروتئین، چربی، ویتامین، املاح و آب می باشد. کمتر غذایی در طبیعت می توان یافت که تمامی این اجزا را در کنار هم داشته باشد. تمامی ۹ اسید آمینه ضروری برای ساخت پروتئین ها به همراه ۹ اسید آمینه دیگر در تخم مرغ وجود دارند. به جز ویتامین C، اکثر ویتامین ها شامل A، D، E، K، B2، B3، B5، B6، B9، B12 و Choline در تخم مرغ یافت می شوند. از نظر املاح و مواد معدنی، تخم مرغ دارای کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، سدیم، پتاسیم، ید، روی، سلنیوم و مولیبدن می باشد. تخم مرغ های غنی شده (Omega-3 Eggs) نیز حاوی چربی های مفید اشباع نشده به خصوص امگا۳ می باشند. حدود ۷۵ درصد وزن یک تخم مرغ بدون پوسته را هم آب تشکیل می دهد. پس بیهوده نیست اگر تخم مرغ را یکی از کامل ترین و مفید ترین منابع غذایی بدانیم.  

مضرات مصرف تخم مرغ چیست؟

در یک تخم مرغ بزرگ ۵۰ گرمی آب پز شده، حدود ۱۸۷ میلی گرم کلسترول وجود دارد، که معادل ۶۲ درصد حد مجاز توصیه شده مصرف روزانه کلسترول برای افراد سالم بزرگسال یعنی ۳۰۰ میلی گرم در روز می باشد. میزان توصیه شده برای افرادی که کلسترول خون بالا دارند، ۲۰۰ میلی گرم در روز می باشد. بر این اساس افراد مبتلا به دیابت، بیماری های قلبی و دارای کلسترول بالای خون نمی توانند مانند افراد عادی تخم مرغ مصرف نمایند. تخم مرغ همچنین یکی از شایع ترین علل آلرژی و حساسیت غذایی در کودکان خردسال می باشد، که البته این حساسیت بیشتر نسبت به سفیده تخم مرغ روی می دهد و ثانیا با افزایش سن کودکان در اکثر موارد از بین می رود.  

آیا تخم مرغ برای رشد کودکان خردسال مفید است؟

پژوهشگران در دانشگاه واشنگتن، مطالعه ای را بر روی ۱۶۳ کودک ۶ تا ۹ ماهه برای یافتن تاثیر تخم مرغ بر رشد آنها به مدت ۶ ماه انجام دادند. به نیمی از این کودکان روزی یک تخم مرغ داده شد، در حالی که نیم دیگر تخم مرغ مصرف نمی کردند، اگرچه رژیم غذایی هر دو گروه مغذی بود. نتایج پژوهش نشان داد که کودکانی که تخم مرغ مصرف می کردند، از نظر دو شاخص افزایش قد و وزن نسبت به سن وضعیت بهتری نسبت به گروه دیگر داشتند. مصرف تخم مرغ همچنین باعث تقویت عملکرد مغزی و جلوگیری از کمبود وزن در بیشتر کودکان گروه اول گردید. شاید یکی از دلایل این تاثیر مثبت بر عملکرد مغز، وجود ماده کولین (Choline) و یک نوع اسید چرب امگا-۳ به نام DHA در زرده تخم مرغ می باشد که هر دو آنها موادی ضروری برای سلامت و رشد مغز محسوب می شوند. این مطالعه تاکیدی مجدد بر پژوهش هایی داشت که نشان می دادند که گنجاندن تخم مرغ در رژیم کودکان خردسال، شاخص های رشد آنها را به طور کلی بهبود بخشیده و از رشد ناقص آنها جلوگیری می نماید.

در چه مواردی مصرف تخم مرغ باید محدود گردد؟

متاسفانه همانطور که اشاره گردید، برخی کودکان خردسال نسبت به تخم مرغ و به خصوص سفیده آن حساسیت نشان می دهند. در این زمینه مادران باید مطمئن شوند که عدم تحمل غذایی مانند برگرداندن (بالا آوردن) غذا را به حساب آلرژی کودک نسبت به تخم مرغ نگذاشته و او را از این منبع غنی غذایی محروم ننمایند. کودکانی که فقط نسبت به سفیده تخم مرغ حساسیت نشان داده اند، پس از مشورت با پزشک هنوز می توانند زرده تخم مرغ که حاوی کولین و DHA می باشد را مصرف نمایند. مادران همچنین می توانند تغذیه کودک ۶ ماهه با تخم مرغ را با مقادیر کمی از زرده (مثلا یک سوم زرده کامل) شروع نموده و بعد آن را افزایش دهند و در صورت عدم بروز آلرژی، سفیده تخم مرغ را هم به رژیم اضافه نمایند. در مورد بزرگسالان هم با وجود اختلاف نظرهای موجود، بهتر است که افراد مبتلا به دیابت، بیماری های قلبی، نارسایی کلیوی و دارای کلسترول بالای خون در مورد میزان مجاز مصرف هفتگی با پزشک خود مشورت نمایند. بدیهی است بزرگسالان دارای آلرژی نسبت به تخم مرغ هم متاسفانه از مصرف این منبع غنی غذایی محروم می باشند.  

۱. حساسیت به پروتئین تخم‌مرغ

خدمات ملی سلامت (NHS)، حساسیت را ” واکنش منفی بدن به غذا یا ماده خاص در محیط” تعریف می‌کند. شدت حساسیت به تخم‌مرغ، متغیر است، به‌هرحال افراد مبتلا به این حساسیت، ممکن است عوارضی مانند واکنش‌های پوستی ازجمله کهیر یا اگزما، ” ورم ملتحمه” مانند خارش، قرمزی یا آبریزش چشم را تجربه‌کنند. بسته به شدت حساسیت، در موارد شدیدتر، ممکن است شخص، به طیفی از عوارض جانبی مانند مشکلات گوارشی، افزایش وزن، سردرد و تهوع، استفراغ و سرگیجه دچارشوند. افرادی که به تخم‌مرغ حساسیت‌دارند، باید از مصرف پروتئین تخم‌مرغ خودداری‌کنند.

۲. پروتئین تخم‌مرغ و سالمونلا

خوردن تخم‌مرغ خام به سبک “راکی”، به‌دلیل عوارض جانبی شناخته‌شده، توصیه نمی‌شود. مسمومیت غذایی ناشی از “باکتری سالمونلا” (موجود در تخم‌مرغ خام) می‌تواند باعث عوارض جانبی مانند اسهال، تب و دردهای شکمی شده و باعث‌شود برای چند روز مریض‌شوید. به‌هرحال، تخم‌مرغ و پودرهای مکمل پروتئین تخم‌مرغ پاستوریزه مانند پروتئین تخم‌مرغ ۸۰، به‌دلیل فرآیندهای تولید که باکتری‌های خطرناک را ازبین می‌برند، سالم و بی‌خطر هستند.  

۳. تخم‌مرغ و لسیتین

پروتئین تخم‌مرغ حاوی لسیتین، یک ماده چرب که در زرده تخم‌مرغ یافت‌می‌شود، است. مصرف مناسب ۱۰-۳۰ گرم لسیتین در روز به عنوان مکمل پروتئین، بی‌خطر است، به‌هرحال، دوزهای بالاتر می‌تواند عوارضی مانند عوارضی که در بالا گفته‌شد را ایجاد‌کند. اگرچه ثابت‌شده که این علائم، به مصرف مکمل‌های لسیتین ارتباط‌دارد نه خود تخم‌مرغ، اما دقیقا شبیه به علائمی که در افراد دارای حساسیت به تخم‌مرغ ظاهرمی‌شوند، هستند. اگر نمی‌دانید به تخم‌مرغ حساسیت ارید یا به لسیتین موجود در آن، بهتر است با پزشک مشورت‌کنید.

۴. پروتئین تخم‌مرغ و کلسترول

بر اساس گفته آژانس‌های سلامت، پزشکان و افراد حرفه‌ای تناسب اندام، این داستان قدیمی که خوردن بیشتر از ۲ تخم‌مرغ در هفته باعث افزایش کلسترول می‌شود، توسط علم ردشد. مطالعه چاپ‌شده سال ۲۰۱۳ در دانشگاه گرانادای اسپانیا، که شرکت‌کننده‌هایی از ۹ کشور داشت، نتیجه‌گرفت که: ” بدون در نظر گرفتن فعالیت جسمی افراد، خوردن مقادیر زیاد تخم‌مرغ، نه به کلسترول بالا در بزرگسالان ربط‌دارد نه به بدتر شدن وضعیت قلبی‌عروقی آنان”. بنابراین، به‌نظرمی‌رسد مصرف مکمل‌های پروتئین تخم‌مرغ هیچ تاثیری بر سطح کلسترول ندارد.

۵. پروتئین خالص تخم‌مرغ

یکی از ارزان‌ترین، آسان‌ترین و آزادترین راه‌ها برای لذت‌بردن از پروتئین تخم‌مرغ، پروتئین تخم‌مرغ ۸۰ است که به‌صورت مکمل موجود است. هر صد گرم، حاوی ۸۰ گرم پروتئین کامل است. این، یک منبع پروتئینی کامل و بدون لاکتوز و کربوهیدرات است. بهره‌مندی از فواید پروتئین تخم‌مرغ به معنای دریافت پروتئین متوسط است و زحمت پاک‌کردن پوست تخم‌مرغ شکسته را ندارد! یک بسته ۵۰۰ گرمی پروتئین تخم‌مرغ ۸۰، در هر وعده، حدود ۲۳.۷ گرم پروتئین دارد، یعنی چیزی حدود ۴ تخم‌مرغ متوسط   فواید مصرف تخم مرغ

منابع :

 مجله سیب

مجله کسب وکاربازده