درباره تب مالت چه می دانید؟
یک عفونت باکتریایی است که اغلب از طریق شیر ، پنیر و سایر محصولات لبنی غیر پاستوریزه از حیوانات به انسان‌ها منتقل می‌شود. باکتری مولد تب مالت، در موارد نادر می‌تواند از طریق هوا یا تماس مستقیم با حیوانات آلوده پخش شود. علائم تب مالت می‌تواند شامل تب ، درد مفصل و خستگی باشد. این عفونت معمولا با مصرف آنتی‌بیوتیک با موفقیت درمان می‌شود.
با این حال ، درمان آن از چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد و احتمال عود مجدد آن نیز زیاد است. بیماری تب مالت صدها هزار انسان و حیوان را در سراسر جهان مبتلا می‌کند.
اجتناب از محصولات لبنی غیر پاستوریزه و رعایت احتیاط در هنگام کار کردن با حیوانات یا در آزمایشگاه به پیشگیری از تب مالت کمک می‌کند. بیماری تب مالت یا بروسلوز به عنوان یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک انسان و دام محسوب می‌گردد. باکتری بروسلا که ایجادکننده بیماری است، طیف وسیعی از پستانداران اهلی و وحشی را مبتلا می‌سازد.
این بیماری به علت ایجاد سقط جنین در دام ، کاهش تولید شیر، عقیمی و نازایی دام‌های مبتلا و همچنین به علت ابتلای انسان به بیماری تب مالت ، همواره از دو بعد اقتصادی و بهداشتی مورد توجه قرار می‌گیرد.
تب مالت در انسان:
تب مالت از گاو ، خوک ، گوسفند یا بز آلوده به انسان انتقال می‌یابد اما از انسان به انسان خیر.
تب مالت روی اعضای خون‌ساز بدن مانند مغز استخوان ، گره‌های لنفاوی ، کبد و طحال تأثیر می‌گذارد. تب مالت در دو نوع حاد و مزمن دیده می‌شود. دوره نهفتگی این بیماری می‌تواند ۵ تا ۶۰ روز باشد (چندین ماه نیز دیده شده‌است). تب مالت در مردان ۲۰ تا ۶۰ ساله شایع‌تر است.
مصرف شیر، محصولات لبنی (کره ، پنیر) یا محصولات گوشتی حیوانات آلوده موجب سرایت بیماری به انسان می‌شود. کم‌خونی وخیم یا مشکلات معده و سابقه جراحی آن به دلیل کاهش اسید معده امکان بروز بیماری را بالا می‌برد. اسید معده تا حدودی احتمال ابتلا را کاهش می‌دهد. به‌طور کلی این بیماری در میان افرادی که با حیوانات زیاد در تماس هستند (کشاورزان ، دامداران ، قصابان ، دامپزشکان) و افرادی که به مناطق آلوده سفر می‌کنند شایع‌تر است.
علائم بالینی تب مالت در کودکان چندان مشخص نیست. طحال در نیمی از موارد بزرگ است. طحال بزرگ بیشتر همراه بزرگ شدن غدد لنفی است. دانه‌های جلدی به صورت تب‌خال و پورپورا و دانه‌های دیگر اریتم‌های برآمده کمیاب است.
علل تب مالت
تب مالت می‌تواند بسیاری از حیوانات وحشی و اهلی را گرفتار کند. گله‌های گاو ، بزها ، گوسفندان ، خوک‌ها ، سگ‌ها ، شترها ، گرازهای وحشی و گوزن‌های شمالی ، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند. یک نوع تب مالت نیز وجود دارد که بر فُک بندرگاه ، خوک دریایی و برخی از نهنگ‌ها تأثیر می‌گذارد. باکتری مولد این بیماری ( بروسلا ) ممکن است از سه راه اصلی از حیوانات به انسان‌ها سرایت کند:
۱. محصولات لبنی خام باکتری تب مالت موجود در شیر حیوانات آلوده می‌تواند از طریق شیر ، بستنی ، کره و پنیرهای غیر پاستوریزه به انسان‌ها منتقل شود. همچنین این باکتری می‌تواند از طریق گوشت خام یا نپخته‌ی حیوانات آلوده نیز وارد بدن انسان شود.
۲. استنشاق باکتری بروسلا به‌راحتی در هوا پخش می‌شود. کشاورزان، تکنسین‌های آزمایشگاه و کارگران کشتارگاه ممکن است این باکتری را استنشاق کنند.
۳. تماس مستقیم باکتری موجود در خون ، اسپرم یا جفت یک حیوان آلوده می‌تواند از طریق یک بریدگی یا جراحت دیگر ، وارد جریان خون شما شود. از آنجا که تماس طبیعی با حیوانات – لمس کردن ، برس کشیدن یا بازی کردن – باعث سرایت مالت نمی‌شود ، مردم به‌ندرت از حیوانات خانگی خود تب مالت می‌گیرند. با این حال افرادی که سیستم‌های ایمنی ضعیفی دارند ، باید از تماس با سگ‌های مبتلا به این بیماری اجتناب کنند. تب مالت معمولا از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود اما در موارد معدود ممکن است زنان ، این بیماری را در هنگام زایمان یا از طریق شیر دادن به نوزادان‌شان انتقال دهند. تب مالت به ندرت ممکن است از طریق فعالیت جنسی یا تزریق خون آلوده یا پیوند مغز استخوان انتقال یابد.
تب مالت در کدام مناطق دنیا شایع‌تر است؟
تب مالت در ایالات متحده بسیار نادر است. اما میزان ابتلا به عفونت تب مالت در سایر نقاط جهان بیشتر است، خصوصا مناطق زیر:
- اطراف دریای مدیترانه؛
- اروپای شرقی؛
- آمریکای لاتین؛
- آسیا؛
- آفریقا؛
- منطقه‌ی کارائیب؛
- خاورمیانه.
افرادی که در این نواحی زندگی یا به آنجا سفر می‌کنند ، بیشتر احتمال دارد که پنیر بز غیرپاستوریزه – که گاهی اوقات پنیر روستایی نامیده می‌شود – مصرف کنند. پنیر بز غیر پاستوریزه‌ی وارد شده از مکزیک با بسیاری از موارد تب مالت در ایالات متحده مرتبط دانسته شده است.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به تب مالت هستند؟
افرادی که با حیوانات کار می‌کنند یا با خون آلوده تماس دارند ، بیشتر در معرض خطر ابتلا به تب مالت قرار دارند. ازجمله:
- دامپزشکان؛
- کشاورزان تولیدکننده‌ی لبنیات؛
- گله‌داران؛
- کارگران کشتارگاه؛
- شکارچیان؛
- میکروبیولوژیست‌ها؛
علائم زیر در تب مالت حاد به‌طور ناگهانی ظاهر می‌شوند
- رز ، تب متناوب ( تب و لرز ) ، تعریق
- خستگی قابل توجه
- درد هنگام لمس ستون فقرات
- سردرد
- بزرگ شدن گره‌های لنفاوی
علائم زیر در تب مالت مزمن به تدریج ظاهر می‌شوند
- خستگی
- درد عضلانی
- کمردرد
- یبوست
- کاهش وزن
- افسردگی
- ناتوانی جنسی
- (به ندرت) بروز آبسه در تخمدانها ، کلیه ها ، و مغز
در صورت ناکافی بودن مراقبت و درمان، بیماری ممکن است مزمن شود یا موجب معلولیت ، عفونت قلب ، استخوان ، مغز یا کبد شود
تظاهرات و عوارض عصبی در مالت:
سردرد - درد تمام بدن - ضعف - سستی - کوفتگی عضلات - کم خوابی - نگرانی و تشویش – افسردگی – هذیان - سندرم مننژه حالت تحریک‌پذیری زیاد
پیشگیری
خودداری از مصرف شیر غیر پاستوریزه ، پنیر و سایر لبنیات و گوشت‌های تأیید نشده. استفاده از وسایل محافظتی بدن مانند دستکش ، محافظ چشم ، پیش‌بند و … هنگام تماس با حیوانات یا گوشت و سایر محصولات. واکسیناسیون دام‌ها: واکسن زنده ضعیف شدۀ سوش بهترین است و یکبار تزریق حداقل ۷ سال حیوان را محافظت می‌کند. آموزش بهداشت به قصابان و افرادی که با دام سر و کار دارند.
تشخیص و درمان
تشخیص قطعی تب مالت با آزمایش خون انجام می‌گیرد و با درمان کامل معمولاً در ۳ تا ۴ هفته بهبودی دیده می‌شود. اطرافیان و اعضای خانواده شخص بیمار که ممکن است از همان غذای آلوده مصرف کرده باشند باید معاینه شده و آزمایش بدهند. انواع تست‌های سرولوژیک بروسلوز تست آگلوتینا آزمایش داخل لوله‌ای استاندارد (STA) یا تست رایت که IgM و IgG را مورد ارزیابی ، قرار می‌دهد. تست آگلوتیناسیون ۲ME که IgG را بررسی می‌نماید. تست کمبس رایت (Coombs Test) که عمدتاً نشان دهنده آنتی بادیهای کلاس IgG است. هرچند در صورتی‌که در زمینه تست رایت مثبت ، اشتباهاً کمبس رایت نیز انجام شود تمامی آنتی بادیهای شرکت‌کننده در تست رایت ، بنحو اولی ، در این تست نیز شرکت خواهند نمود. تست فیکساسیون کمپلمان که نشان دهنده آنتی بادیهای کلاس IgG می‌باشد. تست‌های رادیوایمونواسی و ELISA که حساسیت و ویژگی آن‌ها نسبت به تست استاندارد و فیکساسیون کمپلمان بیشتر است و نشان دهنده هر دو ایمونوگلوبولین M و G می‌باشند. ولی جهت بررسی یک کلاس بخصوص ایمونوگلوبولین هم قابل تنظیم اند و لذا با این تست‌ها می‌توان به آسانی بروسلوز حاد را از مزمن و نیز حمله حاد در زمینه مزمن را باز شناخت. به عبارت دیگر آنتی بادیهای اختصاصی ضد بروسلائی نوع IgM ، IgG و IgA را می‌توان به روش رادیوایمونواسی ، مورد بررسی قرارداد. البته مشکلات مربوط به آنتی بادیهای بلوکان و غیرآگلوتینه‌کننده (Nonagglutinating) در این تست‌ها وجود ندارد و در مرحله حاد یا مزمن بیماری می‌توان آنتی بایهای اختصاصی را بطور جدا گانه ، بررسی کرد و زمانی که تفسیر تست‌های آگلوتیناسیونی، با ابهاماتی مواجه شود می‌توان پاسخ را با انجام تست الیزا قطعی نمود. بوسیله تست الیز نیز می‌توان با بررسی IgM یا IgG حالت حاد و مزمن بروسلوز را تفکیک نمود ولی این تست با یرسینوز نیز واکنش متقاطع ، نشان می‌دهد. تست رزبنگال ، رینگ تست و آگلوتیناسیون روی لام که روش‌های آگلوتیناسیون سریع (Rapid) می‌باشند. درمان شامل یک دوره استراحت در رختخواب و مصرف آنتی‌بیوتیک است و جدا کردن بیمار از دیگران اغلب لازم نیست. برای مبارزه با عفونت باکتریایی از آنتی‌بیوتیک‌هایی (مانند تتراسایکلین برای حداقل سه هفته) استفاده شده و داروهای کورتیزونی برای کاهش التهاب‌های شدید استفاده می‌شود. برای درد عضلانی نیز از داروهای ضد درد (مُسکن) تجویز می‌شود. در رژیم غذایی این بیماران معمولاً ابتدا از غذاهای نرم و ساده شروع می‌کنند و به تدریج تنوع و مقدار غذای بیمار را افزایش می‌دهند تا زمانی که به برنامه غذایی عادی برسد. بهتر است از غذاهای پرانرژی و نوشیدنیها و مایعات فراوان استفاده کرد.
دیدگاه شما