قاعدگی نامنظم یعنی چه؟ 9 دلیل مهم دیر و زود شدن پریود

قاعدگی نامنظم یا دیر و زود شدن پریود

قاعدگی نامنظم یعنی پریودی که زمان مشخصی ندارد؛ خونریزی ماهانه یک ماه زود می‌رسد، ماه بعد دیر. گاهی خونریزی کم است، گاهی سنگین و طولانی‌تر از قبل. این بی‌نظمی تنها یک مسئله جسمی نیست؛ می‌تواند پر از اضطراب، سؤال‌های بی‌پاسخ و حتی ترس از بارداری ناخواسته باشد.

پشت این رفتار عجیب بدن، اغلب یک پیام مهم پنهان شده است که اگر آن را بدانیم، خیلی زود همه‌چیز سرجای خودش برمی‌گردد. پریودی که هر ماه ساز خودش را می‌زند، هم ذهن را درگیر می‌کند، هم برنامه زندگی را به‌هم می‌ریزد. اما آیا این بی‌نظمی طبیعی است یا نشانه یک مشکل پنهان؟

در این مقاله از مجله دکتر لوکس می‌خواهیم به همه سوال‌های شما درباره قاعدگی نامنظم پاسخ دهیم. دیر یا زود شدن پریود خطرناک است؟ چرا قاعدگی این‌قدر نامنظم شده است؟ چه کنیم پریودمان منظم شود؟ رابطه پریود نامنظم بعد ازدواج و رابطه جنسی چیست؟ پاسخ همه سوال‌هایی که ممکن است به ذهنتان خطور کند، اینجاست.

به چه پریودی نامنظم می گویند؟

پریود یاد عادت ماهانه زمانی منظم است که فاصله بین دو قاعدگی در بیشتر ماه‌ها تقریبا ثابت یکسان باشد؛ اغلب 21 تا 35 روز. در صورتی که این فاصله مدام تغییر کند، مثلا یک ماه 20 روزه، ماه بعد 45 روزه، گاهی خونریزی خیلی کم، گاهی شدید و طولانی یا حتی چند ماه پریودی اتفاق نیافتاد، به این حالت می‌گوییم قاعدگی نامنظم.

پریودی که برنامه‌ریزی‌ناپذیر می‌شود و هر ماه سورپرایز می‌کند! این بی‌نظمی می‌تواند دلایل ساده‌ای داشته باشد، اما گاهی هم نشانه‌ی یک مشکل پنهان هورمونی یا جسمی است که اگر به‌موقع رسیدگی نشود، زندگی روزمره و حتی باروری را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.

آشنایی با 9 دلیل اصلی قاعدگی نامنظم

علل مختلفی باعث دیر و زودن شدن پریود می‌شود که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:

استرس عامل اصلی قاعدگی نامنظم

زمانی کخ زیاد فکر می‌کنید، کمتر پریود می‌شوید؛ چرا که استرس و اضطراب هورمون کورتیزول را بالا می‌برد و همین موجب می‌شود زمان‌بندی پریود به‌هم بخورد.

تغییرات شدید وزن

پیروی از رژیم‌های سخت یا افزایش ناگهانی وزن می‌توانند تخمدان‌ها را گیج کنند و پریود عقب یا جلو بیفتد.

ورزش‌های سنگین

بدن زمانی که در حالت بقا قرار می‌گیرد، تولید هورمون‌های جنسی را کم می‌کند تا انرژی حفظ شود.

مشکلات تیروئید

چه کم‌کاری چه پرکاری تیروئید، هورمون‌های پریودی را از مسیر اصلی خود خارج می‌کند.

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)

یکی از شایع‌ترین دلایل بی‌نظمی پریود، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک است. گاهی با جوش، ریزش مو یا رشد موهای زائد همراه است.

افزایش هورمون پرولاکتین

این هورمون مخصوص شیردهی است؛ در صورتی که بدون بارداری بالا برود، پریود کم یا قطع می‌شود.

مصرف بعضی داروها

مصرف داروهای ضدافسردگی‌ها، قرص‌های هورمونی، استروئیدها و برخی داروهای تیروئید می‌توانند سیکل را جا‌به‌جا کنند.

تغییرات بعد از ازدواج و رابطه جنسی

هیجانات احساسی در کنار استرس بارداری گاهی چند چرخه اول را نامنظم می‌کند که کاملا طبیعی است.

نزدیک‌شدن به یائسگی یا پری‌منوپاز

در سنین 40 به بالا، پریود ممکن است کم‌کم بی‌نظم شود و فاصله‌ها طولانی گردد.

چه زمانی پریود نامنظم خطرناک است؟

اگر بی‌نظمی پریود تنها یکی دو ماه اتفاق بیفتد، اغلب جای نگرانی نیست اما در صورتی که این موارد را تجربه می‌کنید، حتما باید جدی بگیرید:

• 3 ماه پیاپی پریود نشوید

بدون بارداری یا شیردهی، این می‌تواند نشانه اختلال هورمونی باشد.

• خونریزی‌های خیلی شدید

به عنوان‌ مثال، تعویض نوار بهداشتی هر 1 ساعت، یا وجود لخته‌های بزرگ.

• درد غیرعادی و طاقت‌فرسا

دردی که شما را از کار و زندگی می‌اندازد، طبیعی نیست.

• پریود خیلی کوتاه یا خیلی طولانی

کمتر از 2 روز یا بیشتر از 7 روز نشانه اختلال است.

• میان‌دوره لکه‌بینی زیاد یا تکرارشونده

به ویژه در صورتی که بعد از سنین 40 سالگی رخ دهد.

• علائم ظاهری

علائمی مثل ریزش مو، جوش شدید، چاقی شکمی

این‌ها می‌تواند سرنخ‌های مهم از PCOS باشند. بدن انسان همیشه قبل از مشکل بزرگ، یک هشدار کوچک می‌فرستد، در صورتی که آن را نادیده بگیریم، ممکن است دیر شود. برای خرید قرص آیرون مکس کلیک کنید.

چه کنیم پریودمان منظم شود؟

در این بخش راهکارهای سریع، واقعی و قابل اجرا را به شما خواهیم گفت:

استرس‌زدایی از بدن

بدن خانم‌ها زمانی که آرام باشد، سیکل قاعدگی دقیق‌تر می‌شود.

• یوگا یا پیاده‌روی سریع
• تنفس عمیق روزی 5 دقیقه
• خواب کافی (حداقل 7 ساعت)

تغذیه هورمون‌دوست

سه ماده غذایی مهم که باعث تنظیم هورمون‌ها می‌شود:

• منیزیم (بادام، سبزیجات برگ‌سبز)
• اسیدهای چرب امگا3 (ماهی، گردو، تخم‌کتان)
• ویتامین D (نور آفتاب + مکمل در صورت نیاز)

این موادغذایی به طور مستقیم تخمدان را تقویت می‌کنند.

وزن متعادل

نه خیلی کم، نه خیلی زیاد. 5 تا 10٪ کاهش یا افزایش اصولی وزن می‌تواند سیکل را به حالت درست خود برگرداند.

ورزش به‌اندازه، نه افراطی

در صورتی که تمرینتان حرفه‌ای و سنگین است ممکن است بدن وارد حالت ذخیره انرژی شود و پریود عقب بیفتد.

حذف سیگار و الکل

مصرف الکل و سیگار باعث مداخله شدید روی هورمون‌ها و حتی کاهش باروری در بلندمدت می‌شود.

کنترل داروهای مصرفی

در صورتی که دارویی مصرف می‌کنید که از وقتی شروع کردید، پریودتان نامنظم شده حتما به پزشک اطلاع دهید ولی به صورت خودسرانه آن‌ را قطع نکنید.

معاینه و چکاپ هورمونی

در صورتی که بی‌نظمی قاعدگی شما طولانی شد، آزمایش‌های زیر کمک می‌کند علت سریع مشخص شود:

• TSH
• پرولاکتین
• ویتامین D
• FSH / LH
• آندروژن‌ها (به ویژه در PCOS)

شایان به ذکر است که اگر قصد بارداری دارید، حتما نامنظمی پریود را جدی بگیرید؛ چرا که می‌تواند به معنی عدم تخمک‌گذاری باشد. برای اطلاعات بیشتر مقاله  آیا قرص آهن در دوران قاعدگی باعث افزایش خونریزی می‌شود؟ را بخوانید.

آیا پریود نامنظم یعنی نازایی؟

خیر. قاعدگی نامنظم یا دیر و زود شدن پریود همیشه به معنی نازایی نیست. بسیاری از خانم‌ها با وجود سیکل‌های نامنظم، کاملا هم سالم باردار می‌شوند. اما حقیقت مهم این است زمانی که پریود دقیق نباشد، یعنی احتمالا تخمک‌گذاری نامنظم است و همین می‌تواند زمان باردار شدن را طولانی‌تر کند و نیاز به پیگیری دقیق‌تر داشته باشد.

با درمان درست (مثل اصلاح هورمون‌ها یا درمان PCOS) در بیشتر موارد باروری به طور کامل برمی‌گردد. در صورتی که نامنظمی همراه با علائمی مثل ریزش مو، چاقی شکمی، جوش شدید، موهای زائد باشد، بهتر است سریعا توسط متخصص زنان بررسی گردد. همچنین مقاله مهم‌ترین عوارض مفنامیک اسید در پریودی را می‌دانید؟ را نیز مطالعه نمایید.

برای منظم شدن عادت ماهانه چه بخوریم؟ 

تغذیه نقش بزرگی در تنظیم سیکل قاعدگی دارد. مواد غذایی مناسب می‌توانند هورمون‌ها را متعادل کنند، التهاب بدن را کم کنند و پریود را منظم سازند:

سخن پایانی

قاعدگی نامنظم یعنی فاصله و شدت پریودها هر ماه تغییر کند و بدن در واقع با این بی‌نظمی، پیامی مهم برای شما ارسال می‌کند. دلایل این تغییرات می‌تواند ساده مثل استرس و تغییر وزن باشد یا پیچیده‌تر مثل اختلالات هورمونی، تیروئید یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک. باید بدانید که اکثر بی‌نظمی‌ها قابل اصلاح هستند.

با رعایت سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب و هورمون‌دوست، کنترل استرس و پیگیری پزشکی، می‌توان سیکل را به حالت طبیعی بازگرداند. به علاوه پریود نامنظم همیشه به معنی نازایی نیست؛ اما پیگیری به موقع شانس باروری را بالا می‌برد.

بدن انسان همیشه پیش از بروز مشکلات بزرگ، هشدار می‌دهد. باید این علائم را دانست، سبک زندگی‌‌تان را تغییر دهید و در صورت طولانی شدن بی‌نظمی، حتما با پزشک مشورت نماید.

 سوالات پرتکرار درباره پریود نامنظم

قاعدگی نامنظم یعنی چه و طبیعی است یا نه؟

پریود نامنظم یعنی فاصله بین دوره‌های قاعدگی ثابت نیست. گاهی تغییرات کوتاه‌مدت طبیعی است، اما در صورتی که تکرار شود، بهتر است بررسی شود تا مشکلات هورمونی یا سلامتی شناسایی شوند.

دلایل شایع قاعدگی نامنظم چیست؟

ورزش‌های سنگین، استرس، نوسان وزن، اختلالات تیروئید، PCOS و مصرف بعضی داروها از رایج‌ترین عوامل هستند. بدن با این شرایط پیام می‌دهد که به مراقبت بیشتری نیاز دارد.

آیا پریود نامنظم به معنای نازایی است؟

نه همیشه؛ بیشتر زنان با سیکل‌های نامنظم هم می‌توانند باردار شوند. اما این بی‌نظمی ممکن است تخمک‌گذاری را به تعویق بیندازد و نیاز به پیگیری داشته باشد.

چه زمانی پریود نامنظم خطرناک است؟

در صورتی که سه ماه پشت سر هم پریود نشوید، خونریزی غیرعادی یا درد شدید داشته باشید، یا لکه‌بینی مکرر دارید، لازم است سریعا به پزشک مراجعه کنید تا علت بررسی گردد.

چگونه می‌توان قاعدگی نامنظم را منظم کرد؟

با تغذیه سالم، کاهش استرس، ورزش متعادل، کنترل وزن و پیگیری پزشکی می‌توان سیکل را تنظیم نمود. تغییرات سبک زندگی در اغلب موارد تاثیر بسیار قابل توجهی در تنظیم عادات ماهانه دارند.

منبع:  sciencedirect